Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1830

Aan atte Bedienaren van het Heilig Evangelie bij de Hervormde Kerk in Nederland. Te Rotterdam, bij de Wed. van der Meer en Verbruggen. 1830. In gr. 8vo. 8 Bl f :-10c.

Wat mag den Heer willem messchert toch wel bewogen hebben, om dit geschrijf in het licht te geven? Het is gerigt aan de Predikanten van het Kerkgenootschap der Hervormden, en heeft ten doel, hen op te wekken tot het instellen van een plechtigen wekelijkschen Bedestond, in den bangen nood van het Vaderland. Messchert zegt, dat ongeloof en bijgeloof zich in een verbond des Satans vereenigd hebben, om den standaart des oproers op te steken, en, met miskenning van de door God gestelde macht, den Staat, en met den Staat de Kerk van Christus dreigen aan te randen en om te keeren. Hij erkent voorts, dat het aandeenlijk was, op de laatste dagen des Heeren, in vele plaatsen, de(n) meer dan gewone(n) toevlood van ernstige hoorders en ootmoedige bidders in des Heeren huis op te merken. Maar het is den man niet genoeg, dat de gebeden en smeekingen der Gemeente gehoord worden binnen de wanden van het Heiligdom. Neen, schrijft hij, ons geroep moet verder klinken, dan in de gewelven onzer tempelgebouwen. Verder, luide moet het klinken, opdat geheel Ne derland het hoore opdat de vijanden het hooren, enz. enz. Buitengewone nooden eischen buitenge vone zamenkomsten. Een plechtig uur, niet op den dag des Heeren, maar op een der dagen voor beroep en handel bestemd, zij afgezonderd, enz. Waar zou messchert de Bedestonden dan willen houden? In de opene lucht, op pleinen en markten misschien? Volgens hem immers is het niet genoeg, dat de gebeden en smeekingen der Gemeente gehoord worden binnen de wanden van het Heiligdom. En hij wil een plechtig uur afgezonderd hebben, om rust en berusting te komen zoeken en te komen vinden in het huis des Heeren. Of zal het geroep juist op den Bedestond, verder klinken, dan in de gewelven onzer tempelgebouwen?

Wij willen liefst gelooven, dat messchert het wèl meent; maar deze opwekking aan de hooggeschatte voorgan-

[p. 698]

gers in het geloof kan, naar ons oordeel, eer schade dan nut doen aan de goede zaak. Waarom toch alleen aan de Bedienaren van het Heilig Evangelie bij de Hervormde Kerk de uitnoodiging gedaan? Dit valt niet moeijelijk te gissen, als men de veranderde denkwijze des Schrijvers van de Gebroeders Belesteyn in aanmerking neemt. Hij verbeeldt zich thans te ijveren voor de zuivere leer der Hervormde Kerk, en wil daarom de belangen dier Kerk aan den God der Vaderen, aan den Drieëenigen Verbonds-God opgedragen hebben. De Leeraren bij andere Gezindten zijn, zoo wil het de stelselzucht van zekere Zeloten, buiten de Kerk, en komen derhalve niet in aanmerking.

Wat voorts de zaak zelve aangaat, ieder, die acht geest op de teekenen der tijden, erkent den hoogen nood, maar ziet en hoort tevens met innige blijdschap, dat de Verkondigers van het Evangelie der behoudenis, althans bij de Protestantsche Gemeenten, algemeen en zonder onderscheid, naar de behoefte dezer dagen pogen te prediken, en dat de kerken meer dan gewoonlijk bezocht worden. Is er dan zoo dringende noodzakelijkheid, dat men wekelijks buitengewone Bedestonden houde? Wij zien dit niet in. Had willem messchert roeping, om Koning en Kerkbestuur in dezen vooruit te loopen? Wij zouden het geenszins denken. Of moet dit geschrijf eene ingewikkelde beschuldiging zijn, dat men in de Kerk - in de Nederlandsche Hervormde Kerk, het geroep niet reeds verder doet klinken, dan in de gewelven der tempelgebouwen? Het zoude althans zoo kunnen schijnen. Waartoe anders die aanmerking, dat de Vorst door de Grondwet verhinderd wordt, te doen, wat zijn hart verlangt? en dat de hooge Kerkvergadering, door staatsgezag bestaande, door staatkundige redenen wederhouden kan worden?

In Noord-Nederland heerscht een goede geest. Dat messchert en anderen, welke van zekeren aanhang zijn, zoo zij waarlijk het goede willen en uitbreiding des Koningrijks, dat niet komt met uiterlijk gelaat, bedoelen, voorzigtig zijn, en op geenerlei wijze eenig zaad van onrust of wantrouwen en misnoegen onder de menigte strooijen. Maar genoeg over dit ontijdig voortbrengsel van eene pen, waaruit wel iets beters plagt te vloeijen.