Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1830

Proeve van Karakterschetsen van eenige in den Bijbel voorkomende personen, voor jonge lieden. Door A.B. van Meerten, geb. Schilperoort. Iste Deel. Te Breda, bij Broese en Comp. 1829. In 8vo. XII en 228 bl. f 1-60.

De Schrijfster is gunstig bekend door vroegere geschriften. Ook dit, vertrouwen wij, zal door de beschaafde jeugd met genoegen ontvangen worden. Grootvader oscar spreekt met zijne kleinkinderen over eenige bijbelsche personen. Dit geschiedt telkens in tegenwoordigheid der moeder, die nu en dan hare bedenkingen en aanmerkingen er bijvoegt. De gesprekken loopen over adam en eva, kaïn en abel, noach, sara en hagar, izaak en rebekka, jakob en ezau, mozes, aaron en mirjam. Wij hebben het boeksken, dat onder den zedigen titel van Proeve wordt aangeboden, over het geheel met genoegen gelezen. Karakters te schetsen, is zeker moeijelijk. Wij zouden het werkje liever genoemd hebben: Gesprekken over eenige, enz. Vader oscar erkent, bl. 9, met niemeijer bijna te kunnen zeggen: ‘De eerste mensch heeft nog geen eigenlijk, bepaald karakter.’ Hij meent echter, bl. 28, eene overdrevene zucht en neiging tot zinnelijkheid in het eerste menschenpaar te zien. Omtrent de verleiding van eva wordt tweederlei meening geopperd, en de zaak zelve onbeslist gelaten. Dit keuren wij goed, en kunnen het boek vooral aanprijzen om de heilzame lessen en wenken, telkens bij voorkomende gelegenheid den kinderen gegeven. Het verwonderde ons echter, hier bl. 33 van een meisje de aanmerking te lezen, dat aan eva de zwaarste straf werd opgelegd, maar dat zij aan willem het waarom niet kon zeggen, doch dat

[p. 427]

moeder haar wel zou begrijpen. In een geschrift voor kinderen hadden wij dit, en wat er op volgt, liever niet gelezen. Van dien aard komt er mede in de geschiedenis van abraham en jakob voor.

Op enkele uitweidingen en bijzonderheden zou hier en daar nog al eenige aanmerking te maken zijn. Weet de Schrijfster, hoe spoedig het zich in kaïn openbaarde, dat de mensch niet meer zoo rein en onschuldig was, als toen hij uit de hand zijns Scheppers kwam? Op kleinigheden willen wij echter niet hechten, en liever het volgende, als proeve, ter aanbeveling afschrijven: ‘Ook voor ons slaat zoo menigmaal de ure der verzoeking. Ook wij wankelen, struikelen en vallen zoo menigmaal; en toch, ook ons schonk God krachten, om staande te blijven, zijne geboden te bewaren en de verzoeking te wederstaan. Mogt deze herinnering van den eersten val onzer voorouders ons slechts bedachtzaamheid leeren, om geen gevaar gering te achten, om tegen iedere kwade begeerlijkheid vroeg en ernstig te strijden, om steeds oplettend te zijn op de stem van God, hoe die door natuur, Bijbel, ouders en opvoeders tot ons spreekt, en bij iedere verzoeking ten kwade ernstig en geloovig te bidden: o Vader! leid ons niet in verzoeking; maar zijn wij er in, zoo verlos ons van den boozen, die ons tot het booze verleiden wil.’

Papier en druk zijn goed. Bij het plaatsen der scheidteekenen had meer naauwkeurigheid in acht genomen kunnen worden.