Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1830

[p. 411]

Zwitsersche Vertellingen, naar het Hoogduitsch van H. Zschokke. Te Amsterdam, bij J.C. van Kesteren. 1829. In gr. 8vo. 294 Bl. f 2-75.

Omdat een Zwitser het boek schreef, en niet omdat de inhoud op Zwitserland betrekking heeft, schijnt de naam van Zwitsersche Vertellingen gekozen te zijn. ‘Zoo zij aan onze landgenooten bevallen,’ zegt de Vertaler in het Voorberigt, ‘zal weldra een tweede bundel, niet minder belangrijk en onderhoudend, dan deze, het licht zien.’ Dat de Vertellingen onderhoudend zijn, erkent Rec. gaarne, doch vindt dezelve niet zoo bijzonder belangrijk. Lezers en lezeressen, die voornamelijk om zich te vermaken een boek in handen nemen, zullen hetzelve met genoegen doorbladeren.

Nikolaas, of weet men wie regeert? is de titel van het eerste stuk. Het behelst eene schets van hofkabalen onder de regering van lodewijk XV, die zich door eene Madame de pompadour liet beheerschen. De leering komt hierop neder, dat kleine oorzaken dikwijls groote gevolgen hebben, of dat zij, die meenen te besturen, dikwerf door anderen bestuurd worden. Deze vertelling eindigt met de volgende woorden: ‘De Koning kan niet alles weten; hij moet zich tot anderen wenden. Deze, de Ministers, de Kanselier, de Directeurs-generaal, de Secretarissen van Staat, weten even veel, en beroepen zich op de Gouverneurs der Provinciën. Deze ontvangen inlichting weder van de Burgemeesters en ondergeschikte ambtenaars, die, op hunne beurt, het nog uit lagere bronnen putten; en, alles wel beschouwd, zijn het arme schrijvers, kleine dorpsdwingelanden, afgevaardigden zonder kunde en dikwijls zonder goeden wil, die de bouwstoffen leveren, volgens welke men regeert.’ Helaas! - Mariette, of de gebrokene Vaas, heeft niet veel te beduiden. - Jonathan frock, een zeer zonderling karakter, heeft veel goeds, maar ook stellingen, op welke men gegronde aanmerkingen kan maken. Waarom laat de Schrijver hem, zonder wederlegging, met vuur spreken over de Mahomedaansche Godsdienst, en van de deugden, welke men meer onder de volgelingen van den Profeet van Medina, dan onder de Christenen aantreft? Waartoe zulke magtspreuken in een boek, dat misschien door onervarene jeugd meest gelezen zal worden? Wat voorts de zoogenaamde verlichte Jood daar

[p. 412]

redekavelt, over de verschillende gezindten onder de Christenen, is ten deele overdreven, ten deele onwaar. In onze dagen behoeft zich niemand van alle Kerkgenootschappen af te zonderen, uit hoofde van onverdraagzamen sektengeest. Rec. meent hen te moeten wantrouwen, die zoo wijs willen zijn, dat zij nergens verkiezen te behooren. En dan de vraag, die bij herhaling voorkomt: ‘Ging christus in de Roomsche, Lutersche of Hervormde kerk? - indien christus op aarde terugkwam, zou hij tot de Roomsche of Grieksche kerk behooren, Lutersch of een navolger van calvinus zijn?’ - deze klinkt vreemd en eenigzins oneerbiedig. Daar is onderscheid tusschen verdraagzaamheid en onverschilligheid omtrent leerbegrippen. De Schrijver legt een' der sprekers de woorden in den mond: Er staat geschreven: gij zult hen aan hunne werken kennen; Rec. daarentegen herinnert, dat er geschreven staat: Het Evangelie is eene kracht Gods tot zaligheid voor ieder, die gelooft. - De oude Tante zal, ja, misschien doen lagchen, maar had liever niet geplaatst moeten worden; of zal het voorbeeld van Doctor falk leeren, dat men zich wel van leugen en bedrog mag bedienen, om zich te verrijken? - De Oudejaars-nacht zal den leeslust wel opgewekt houden tot het einde toe. Prins julius, des avonds zich gemaskerd van het bal op straat begeven hebbende, ontmoet philip, den nachtwacht, heeft den inval, om met dien van kleeding te wisselen, en wil in zijne plaats de wacht een paar uren waarnemen. Philip zal in de kroeg zoo lang wachten, maar wordt door een ander masker op het bal gebragt. Daar voor Prins julius gehouden, heeft hij zonderlinge ontmoetingen, en weet meesterlijk den jongen Prins te spelen. De wezenlijke Prins brengt door zijne grappen de stad in beweging, doch weet eindelijk, in den hoogsten nood, voor zich en zijnen plaatsvervanger, eene gelukkige uitkomst te bewerken bij zijnen vader.

Rec. zou aan de eerste en laatste Vertelling de voorkeur geven. De vertaling is over het geheel vloeijend. Die de bloemen nederlag (legde) is zeker eene druksout. Het portret van mariette versiert het titelblad.