Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1830

R.A. Venhuis, Schoolonderwijzer te Kloosterburen. Natuurlijke Historie der Provincie Groningen. Te Groningen, bij J. Oomkens. 1829. In kl. 8vo. X, IV en 139 bl. f :80.

Dit schoolboekje is eene bekroonde Verhandeling, ingekomen op eene prijsvraag der Commissie van Onderwijs in de provincie Groningen. Hetzelve is in drie Hoofddeelen verdeeld; het eerste voert tot opschrift: algemeene beschouwing van de natuurlijke gesteldheid der provincie Groningen, in haren tegenwoordigen toestand; het tweede: nadere beschouwing der provincie Groningen, ook met betrekking tot het bijzonder eigenaardige van dezelve; het derde, eindelijk, handelt over de voortbrengselen der provincie uit de drie rijken der natuur. Dat deze verdeeling gebrekkig is, behoeft naauwelijks eenig betoog; en vooral is het niet duidelijk, wat de Schrijver in zijn tweede Hoofddeel eigenlijk behandelen zal. Uit hetgeen hij daarin werkelijk behandeld heeft, zien wij, dat dit Hoofddeel voegelijker tot opschrift zoude voeren: vroegere gesteldheid der provincie Groningen, en veranderingen, in dezelve voorgevallen. In een leerboek moet men duidelijke verdeelingen hebben, of de verdeelingen zijn overtollig. Het derde Hoofddeel is bijzonder oppervlakkig in 45 bladzijden afgehandeld; dit gedeelte vereischte echter, naar ons oordeel, bijkans de hoofdzaak van het boekje uit te maken.

Wanneer het werkje, dat wij voor ons hebben, alleen eene natuurlijke aardbeschrijving van de provincie Groningen voor schoolgebruik is, en geenszins eene natuurlijke geschiedenis dier provincie, voldoet hetzelve vrij wel aan het oogmerk. Duidelijkheid en geschiktheid, om

[p. 381]

voor den kinderlijken leeftijd bevattelijk te schrijven, zal niemand aan den Heer venhuis ontzeggen, en zijne Verhandeling bevat ook voor meer in jaren gevorderde lezers, die met de provincie Groningen wenschen bekend te worden, belangrijke en wetenswaardige zaken. De titel deed ons echter iets anders verwachten. Uit een, voor het werkje geplaatst, uittreksel uit de Handelingen der Commissie vernemen wij, dat er op deze vraag nog een ander antwoord is ingekomen, hetwelk mede bekroond is, en tot schrijvers heeft de Heeren r. westerhoff, M.Dr. te Warsum, en g. acker stratingh, Med. Cand. te Groningen. Dit stuk was minder geschikt voor schoolboek door zijnen vorm zoo wel, als door meerdere uitgebreidheid, doch tevens vollediger.

Het is jammer, dat men van dit stuk geen gebruik gemaakt heeft, om het nu uitgegevene aan te vullen. Wij willen wenschen, dat ook deze meer uitgewerkte Verhandeling door den druk zal worden bekend gemaakt, en zullen niet in gebreke blijven, wanneer zij ons toegezonden wordt, in dit Tijdschrift daarvan verslag te geven.