zeide: ‘Daarvan ben ik de onschuldige oorzaak;’ terwijl hij den eigenaar eene rijke schavergoeding deed toekomen.
Nederigheid, praalversmading, huiselijke teederheid kenmerken zijne Hofhouding. Hij is Echtgenoot en Vader, gelijk dit onze willem is. Dikwijls rijdt hij, zonder eenig gevolg, met zijne Gemalin in eene ligte, door hemzelven bestuurde kabriolet; dikwijls ook wandelt hij met haar alleen; zoo ziet men het Vorstelijk paar vaak op de Newa-kaai te zamen, en alsdan spreekt hij elk, dien hij kent, minzaam aan. De opvoeding der vijf kinderen, met welke zijn echt gezegend is, ademt denzelfden geest. Het oudste zoontje, thans 10 jaren tellende, wandelt, met een' speelmakker van zijne jaren, die met hem wordt opgevoed, bij het strengste weder, bloot in zijne uniform, of rijdt in eene slede op een' tijd, dat zich elk in zijnen mantel wikkelt, en lacht en schertst vol moed en levenskracht, en knikt allen minzaam toe, die hem groeten.
's Keizers werkzaamheid is voorbeeldig. Reeds ten 7 ure verschijnt de Generaal diebitsch, en arbeidt tot 9 ure met hem. Elk Minister heeft zijnen bepaalden tijd in de week, waarop hij een naauwkeurig verslag te doen heeft. Den Senaat bezoekt de Keizer zeer dikwijls. Ten een ure verschijnt hij op de Parade. Daarna wandelt of rijdt hij op boven vermelde wijze. Van 3 tot 4 ure houdt hij het middagmaal. Des avonds arbeidt hij wederom, in zijn kabinet, met de Ministers of Geheimschrijvers. Dit duurt gemeenlijk tot 10 ure, wanneer het Keizerlijk gezin zich ter ruste begeeft.
Van zijne arbeidzaamheid zoo wel, als regtvaardig- en menschlievendheid, strekke nog ten bewijze, dat, naar zijne verordening en volgens een door hemzelven ontworpen bestek, hem geregeld eene lijst van alle gevangenen gewordt, waarop derzelver namen, de oorzaken, de duur hunner gevangenschap vóór en na hunne veroordeeling, naauwkeurig moeten vermeld staan. Bij het doorloopen van die lijst wordt vaak door hem het vonnis