Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1829

Iets, over scheepvaart onder water.

Een zekere baudouin, in Frankrijk, heeft voor de uitvinding van een vaartuig, waarmede men onder water varen kan, kosteloos Patent verworven; en het laat zich aanzien,

[p. 65]

dat zijne vinding werkelijk zal daarstellen, wat vroegere proefnemingen, als 't ware, slechts hadden aangekondigd. Zij baant alzoo den mensch den toegang tot eene hoofdstoffe, welke hem tot heden nagenoeg ontzegd bleef, en is veelligt, nevens de stoomwerktuigen, bestemd, om, in de morele en physieke wereld, de grootste veranderingen te bewerken.

Reeds aristoteles gewaagt van scheepvaart onder water, door middel van klokken of luchtzakken. Schrijvers, die 1600 jaren na den zoon van philippus de pen opvatteden, verhalen, dat de overwinnaar van darius in schepen onder het water hebbe gevaren. Meer geloofs verdient echter, dat men van de 13de tot de 16de eeuw dergelijke werktuigen heeft beproefd, en dat de bewoners der Ukraine, om de Turksche galeijen te ontgaan, groote booten hebben vervaardigd, door middel van welke zij zich onder het water verborgen.

Ten jare 1664 gaf Pater mersanne een geschrift uit over duikschepen, en twintig jaren later zag men te Londen een door drebbel gebouwd vaartuig voor twaalf roeijers en een aanmerkelijk getal passagiers, onder welke laatsten zich Koning jacobus bevond. Eene vloeibare stoffe, slechts aan den uitvinder bekend, zuiverde de door het ademhalen bedorvene lucht; maar zijn geheim daalde met hem ten grave. Op gelijke wijze ging het met een 72 voet lang schip van denzelfden aard, in 1663 door een' Franschman te Rotterdam gebouwd, daar de kunst van zamenstellen en besturen onbekend bleef. De duikbrander, dien bushel, van Connecticut, in 1776, vervaardigde, en die zich door middel eener schroef van archimedes bewoog; fulton's, in 1801, naar hetzelfde stelsel gebouwde schip; de Nautilus, waarmede de gebroeders coessin, in 1809, te Havre proeven deden, en andere soortgelijke ondernemingen, verschaften reeds lange de overtuiging, dat de mogelijkheid eener scheepvaart onder water niet te betwijfelen valt. De Engelsche scheepskapitein johnson vormde zelfs het ontwerp, om, op deze wijze, met een duikschip van 100 voet lengte, hudson lowe zijnen Gevangene te ontvoeren. Hij en anderen volgden steeds het stelsel van fulton en bushel. Baudouin's handelwijze is geheel nieuw, en grondt zich op den druk des waters op de lucht, in den staat van derzelver verdunning, en van de lucht op het water;

[p. 66]

beide zelfstandigheden nemen, naar verkiezing van den onder water zeilenden stuurman, beurtelings de eene de plaats der andere in. Tot hiertoe voorzagen zich de zeevarenden van water; de hoofdstoffe, waarvan baudouin zich voorziet, is lucht. Door middel van eenvoudige, gemakkelijke bewerkingen, perst hij deze in hooge mate veerkrachtige stoffe ineen, en wel zoodanig, dat een vat van een kubiekvoet inhouds 60 kubiekvoeten inadembare lucht kan bevatten.