Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1829

Zoë, of de ligtzinnige Vrouw. Gevolgd door den Pastoor van Bérilès. Door de Schrijfster van Eudolië. Uit het Fransch vertaald. Te Amsterdam, bij J.A. Koning. 1828. In gr. 8vo. IV, 255 bl. f 2-50.

Al stond ook niet op den titel: uit het Fransch vertaald, men zou echter den uitheemschen oorsprong ligt bemerken aan den stijl, en aan de zeden, die geschetst worden. De jeugdige Zoë, met hare moeder in eenigzins bekrompene omstandigheden levende, deed een goed huwelijk; dat wil zeggen, zij ging eene echtverbindtenis aan met een rijk man, een' Markgraaf, die reeds den ouderdom van veertig jaren bereikt, en tot nu toe enkel voor de letteren geleefd had. De naam van Markgravin bekoorde haar. Zij zocht haren echtgenoot te behagen; en deze, een braaf man, had opregte genegenheid voor zijne vrouw; doch even verschillend, als hunne jaren, was ook hun smaak. Bij hem kwam zucht voor geleerdheid weldra weder boven, zoodat hij weinig met zijne vrouw zich bemoeide; en zij - zij zocht in de wereld vermaken, die zij in haar huis niet kon vinden. Zij legde zich toe, om in groote gezelschappen te schitteren en te behagen. Dit gelukte maar al te zeer, en had heillooze gevolgen, zoo voor haarzelve, als voor anderen. De ligtzinnige nogtans meende geheel onschuldig te zijn, en hield het niet voor noodzakelijk, ook den schijn des kwaads te mijden. Haar man, eindelijk, verwijderde haar van zich. Hij zelf ging buitenlands, en zij zocht eene onbekende schuilplaats aan de grenzen, in de nabijheid der Pyreneën.

[p. 683]

Hiermede eindigt de eerste helft dezes boeks. De tweede, onder het opschrift van de Pastoor van Bérilès, behelst de verdere lotgevallen der behaagzieke vrouw, die door ligtzinnigheid haar eigen ongeluk bewerkte en dien ten gevolge tot wanhoop verviel, maar nog tijdig door een achtingwaardig geestelijke van den rand des afgronds werd gered en allengs tot betere beginselen teruggebragt. Hier vooral vindt men zeer menschkundige aanmerkingen. Mogten slechts de gewone roman-lezers die nuttige wenken opmerken en er voordeel mede doen! De geschiedenis van Zoë strekke ter waarschuwing tegen alle ligtzinnigheid, en wel inzonderheid tegen het gevaarlijk zelfvertrouwen, hetwelk den schijn des kwaads gering doet achten, doch juist hierdoor velen, die meenden te staan, ten val heeft gebragt.

De vertaling had beter, of liever, had niet veel slechter kunnen zijn. Voor mij, die in waarheid zeer goed ben, ik enz. is al te letterlijk het Fransche pour moi, dat in goed Hollandsch wil zeggen: wat mij betreft. Voorts zegt men niet geenig woord, geenige gebaren, zich onwel bevinden, de tranen loopen over de oogen. Taalfouten zijn de volgende uitdrukkingen: de beide jonge dames vormden in hunne (hare) verbeelding deze (dit) gezegde, nog (noch) de man, pien den (de) hemel, de laatste toch lag (legde of leide) den grondslag. Een nieuw woord is, bl. 127, gemeentenaren, in den zin van dorpelingen of leden der gemeente.