Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1829

Geschiedenis der vroegere Volken, die onze Aarde bewoond hebben en nog bewoonden bij de geboorte van Jezus Christus. In Zamenspraken. II Stukjes. Te Schagerbrug, bij J.C. Honigh. 1827, 1828. In 8vo. Te zamen XIV, 276 bl. f 1-80.

De onbekende schrijver van deze boekjes was zoo overtuigd van het nut der Geschiedenis, en zoo doordrongen van het denkbeeld dier zake, dat hij zijn gevoel in deze bladen moest ontlasten. Hij bekent wel, dat fijner versnedene pennen in dit onderwerp gebezigd zijn, maar durft zich vleijen, dat de leest, waarop hij zijn werkje geschoeid heeft, geheel nieuw is. Die vorm gaf hem gereede aanleiding, om nuttige aanmerkingen in het geschiedverhaal te vlechten. Achter het werkje staat eene zeer korte tijdrekenkundige tafel, en bladwijzer der voornaamste gebeurtenissen.

Wat den vorm betreft, dezelve is nieuw en niet nieuw,

[p. 586]

zoo als men wil. De geschiedenis, namelijk, der Egyptenaren, Karthagers, Romeinen, Perzianen, Israëliten, Babyloniërs en Assyriers, Grieken en Pheniciërs is in zamenspraken behandeld. Dat is niet nieuw. Iets dergelijks vindt men reeds in de Education complète, ou abregé de l'histoire ancienne, par M^me. de beaumont. Maar het is geheel nieuw, dat een Heer, op eene buitenplaats wonende, aan zijne arbeidslieden in de winteravonden de oude geschiedenis verklaart. Dirk, pieter en gerrit verzoeken hunnen Heer, om dat wel te willen doen. Vandaar dertig gesprekken. Die vorm bevalt ons geheel niet. Hij strijdt zoo geheel tegen de waarschijnlijkheid, en doet ons zelfs onwillekeurig meesmuilen, als wij b.v. dirk hooren vragen: waar is Egypte eigenlijk gelegen? en den Heer antwoorden: In Afrika, dirk; hetzelve is nader omschreven, bepaald, ten N. door de Middellandsche zee, ten O. door de Roode zee en de landengte van Suez, waarmede Egypte en gansch Afrika aan Azië verbonden zijn, ten Z. door Nubië en ten W. door Barbarije, Biledulgerid en de woestijn van Sarah of Sahara.

Dirk en Biledulgerid! Spectatum admissi! Het was natuurlijker geweest, dat een Heer zijne tuinlieden over zaken van hun beroep onderhouden had, en een vader zijne zonen, of onderwijzer zijne kweekelingen, over de oude geschiedenis. Dit over den vorm.

Op de manier van verhalen en naauwkeurigheid van zaken valt ook niet veel te roemen. De Heer spreekt gewoonlijk op eenen voor dat slag van toehoorders te hoogen toon, en is dikwijls, door dat hij kort wil zijn, duister. Voorts leert hij de goede menschen verscheidene namen, welke nooit bestaan hebben. Eenige zijn in de Errata verbeterd. Maar er schieten nog vrij wat over, b.v. Archiologus, Fetramnestus, Tayegetus, enz. enz. Ook verwart hij oude en nieuwe namen door elkander, b.v. Byzantium in Turkije, Marseille in Frankrijk, enz. Eene uitdrukking gelijk de volgende heeft pieter niet verstaan: Eene Godin Thetys genaamd, had al de godinnen op hare bruiloft genoodigd, met uitzondering van tweedragt.

Over de geschiedkundige naauwkeurigheid willen wij liever geen woord zeggen.