Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1829

[p. 439]

Verslag van de in het jaar 1826 te Groningen waargenomene Ziekten, gegeven door de plaatselijke Commissie van Geneeskundig Toevoorzigt aan de Regering der Stad: met bijgevoegde Aanteekeningen en Tabellen van de Ed. Achtb. Heeren Burgemeester en Wethouderen der Stad Groningen. Te Groningen, bij J. Oomkens. 1828. In gr. 8vo. 138 Bl. f 1-80.

Eene nalezing op den ruimen oogst van geschriften over dit treurig onderwerp; maar zulk eene na ezing, waarbij nog menige goede vrucht werd opgegaard.

De Lezer vindt in dit Verslag der plaatselijke Commissie van Groningen vooreerst eene meteorologische historie van het jaar 1826, vervolgens die der Epidemie, welke hoofdzakelijk aan eene gisting van den kleigrond en aan de daaruit ontwikkelde schadelijke uitdamping wordt toegeschreven. Allerbelangrijkst zijn de opmerkingen wegens den invloed van de voorafgaande overstrooming en het daardoor met de klei vermengd zeewater op dezelve; gelijk dan ook dit Verslag vele en gewigtige ophelderingen en teregtwijzingen bevat, die men elders vergeefs zoeken zoude, en van hen alleen verwachten kan, die in staat waren, de zaak met oplettendheid op de plaats zelve gade te slaan.

De heerschende Ziekte was, naar den typus, of intermitterend, of, uit deze ontstaande, remitterend, of eindelijk aanhoudend, overgaande in een' besmettelijken Typhus, welke laatste vorm evenwel zeldzaam was. Naar den aard nu eens actief, dan wederom passief, hetwelk afhing van den grond en voorafgaanden leefregel en van den verschillenden tijd des jaars. Naar de zitplaats behoorde zij tot de ziekten der galbereidende werktuigen; terwijl zij, om haren verzwakkenden invloed op het levensbeginsel, onder de boosaardige Epidemiën moest gerangschikt worden. Bij het woeden eener zoo algemeen heerschende boosaardige Ziekte (dus luidt het Verslag, bl. 32

[p. 440]

en volg.) was het dan ook meer te betreuren dan te verwonderen, dat dezelve eene groote menigte der ingezetenen deed sneven; dusdanig zelfs, dat, indien ook al het groot aantal der geborenen bij het getal der nog overgeblevenen gevoegd wordt, Groningen zich echter nog over eene vermindering van 1850 inwoners te beklagen heeft, en tevens het gemis betreurt van verscheidene der braafste en nuttigste leden der maatschappij, welke de niets ontziende Ziekte een veel te vroegtijdig graf bezorgde.

Het groote vraagpunt, aangaande de besmettelijkheid der Ziekte, wordt ontkennend beantwoord.

Tot de morbi intercurrentes behoorden 1^o. de buikloop; 2^o. de catarrhus intestinorum, of persloop; 3^o. rheumatische en catarrhale ongesteldheden; 4^o. roodvonk en mazelen.

Bij de behandeling der heerschende koorts voldeed in de meeste gevallen het tijdig en rijkelijk gebruik der Kinine het meest; behoudens die uitzonderingen, welke een afwijkende toestand noodzakelijk maakte. Daarna, toen het rheumatische de overhand kreeg, moest de Kinine voor andere meer passende geneesmiddelen wijken.

Met eene beknopte opgaaf van de geneeswijze der complicatiën, morbi-intercurrentes en morbi secundarii, besluit de Commissie dit gedeelte van haar Verslag, om over te gaan tot de vermelding der geneeskundige maatregelen, welke zij, ter beteugeling der Epidemie, hetzij op voordragt der Regering, hetzij uit eigene overreding, heeft in 't werk gesteld.

Tot de eerste derzelven behoorde de voordragt ter vermeerdering van het getal Stads Doctoren, en ter voorziening in de behoesten der Armen door eene buitengewone toelage. Hierop volgde het onderzoek naar het al of niet besmettelijke der Ziekte, het verzoek tot het daarstellen van een ruim locaal voor 2 à 300 zieken, het reinigen der goten en riolen van stadswege, ezv.

Bij telling en opneming in de maand Augustus bleek het, dat het getal der lijders aan de heerschende Ziekte alstoen niet hooger kon geschat worden, dan 3000. Het

[p. 441]

aantal dooden van den 14 Julij tot den 17 Augustus was 318. In de maand September steeg het getal der zieken tot 8000. Intusschen kwam de bij aanvrage verlangde geneeskundige hulp opdagen, als: 20 Officieren van Gezondheid van onderscheiden rang, 6 Studenten van Utrecht en even zoo veel van Leuven, en eindelijk 5 Med. Doctoren van elders.

Na aanschrijving van Gouvernementswege, werden nu ook de Chlorine-verbindingen tot reiniging der lucht en als geneesmiddel aangewend; alsmede lijkopeningen, gedaan ter nasporing van den aard der Ziekte en derzelver meest geschikte behandeling. Uit deze en meer andere maatregelen, of voorgesteld of bewerkstelligd door de Commissie, kan men haren ijver en onvermoeide zorg ter beteugeling der Epidemie leeren kennen.

Eindelijk zijn bij dit belangrijk Verslag gevoegd Aanteekeningen en Bijvoegselen van de Stadsregering, benevens eenige Tabellen van de maandelijksche sterfte in de onderscheidene wijken der Stad.