Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1829

Het sieraad der Jeugd. Een Handboek voor allen, die de schoone deugd der Kuischheid liefhebben. Uit het Hoogduitsch vertaald, en met Aanteekeningen vermeerderd door F.A. Bramink, R.K. Priester en Kapellaan te Amsterdam. Te Amsterdam, bij C.C. Schievenbus. In kl. 8vo. VIII en 270 bl. f 2-:

De uitgeefster, vertelt ons bramink, door slechte menschen ongelukkig gemaakt, maar toen ook door brave lieden geholpen, (waartoe vertelt hij dat, als men er niet meer van mag weten?) verzocht hem, een werkje over de Kuischheid verder te vertalen, waarvan één blad reeds was afgedrukt. Dat blad krielde zoo van fouten, dat hij liever de vertaling van een ander werkje over de kuischheid, dat hij, als jongeling, ten geschenke gekregen had, ter hand nam. Doch, daarin moest hij toen nog veel verhelpen, en invullen, wat hij miste, ezv. Hieruit is dit werkje ontstaan, om hetwelk wij niet verlegen waren, maar met hetwelk wij wel verlegen zijn, niet wetende, hoe alle liefhebbers der kuischheid het te gebruiken hebben. Vanhier dan ook, dat dit ons verslag zoo lang achterwege bleef.

De aanteekeningen, loopende van bl. 211 tot 270, hadden althans voor hen wel mogen gemist worden, en schijnen ligtelijk iemand toe, eeniglijk te dienen, om des Schrijvers of Vertalers bekendheid met Grieksche en Latijnsche Schrijvers en zijne Hebreeuwsche taalgeleerdheid aan het licht te brengen. Daarvan nu kunnen ze getuigen, en er is, in sommige, nog al iets wetenswaardigs uit de geschiedenis herinnerd; maar het is een kakelbont mengelmoes, en, gelijk in den tekst zelven, er is te velerlei, waardoor men afgeleid wordt en verward. Zoodat voor alle liefhebbers der kuischheid is dit boekje niet geschikt. Bramink zegt zelf, dat in de aanteekeningen wel het een en ander is, dat voer het algemeen

[p. 371]

had kunnen gemist worden. Waartoe dan die overlading? te meer, daar alles toch zoo omslagtig en met vele herhalingen van alweêr hetzelfde behandeld is. Tot hetgeen gemist had kunnen worden, zouden we, behalve die plaatsen uit Grieksche en Latijnsche Schrijvers en die Hebreeuwsche taalkennis, ook nog brengen het een en ander, dat niet wèl luidt, waarvan wij daarom, eerbaar, zwijgen, en waarvan de Geestelijke had moeten zwijgen. De stijl is wonderlijk afwisselend: verheven (?) en laag, bloemrijk en schraal - over het geheel plat en mat. De Nederlandsche taal is slordig gebruikt. Dat het betoog niet zijne minste kracht ontleent van kerkgezag en der oudvaderen woorden, waardoor het ook al niet voor alle, niet voor Protestantsche, liefhebbers der kuischheid bruikbaar is, zij zoo. Wij zagen toch met genoegen ook onkatholijken (verstaat onroomschen) aangehaald, als young, gellert; wel zóó, dat het schijnt geschied te zijn, alleen omdat bramink er anders niet van tusschen konde; maar toch - 't is al liberaal genoeg, dat hij ze aanhaalt, al is het dan telkens: ‘Zoo zegt zeker onkatholijke. Misschien geloost ge dezen meer dan mij!’

Wij willen onzen Lezeren een en ander proefje voorzetten, of zij trek mogten krijgen, om bij bramink te gast te gaan.

Bijbelverklaring. Klaagl. IV:7. moet met Openb. XIV:4 vergeleken, en toegepast worden op kuische menschen. Volgens Zach. IX:17 brengt de wijn maagden voort. Hosea XIV:6 voorzegt den bloei der kuischheid. Psalm II:12^a is, ‘aanbidt de maagdenrei!’ (Zie bl. 33 in den tekst.) De Vertaler zegt, dat het wezen moet, ‘aanvaardt de tucht!’ volgens de Vulgata, die door bramink nu overeengebragt wordt met den grondtekst, ‘huldigt den Zoon van God!’ - Zoo leert men zich redden, en komt Kerk en Bijbel tot één!

Zedekunde. De Christelijke kuischheid is eene bovennatuurlijke deugd. Man en vrouw moeten zoodanig gebruik van het huwelijk maken, als hun rede en Godsdienst gebieden, verre van op andere voorwerpen te denken. De kuischheid doet een leelijk ligchaam in prijs stijgen, en maakt het (het ligchaam) aller achting waardig. Ieder kuisch jongeling en elke kuische maagd is zwart, maar schoon. (Hoogl. I:5.) Zonder ligchamelijke reinheid is ook het redelooze dier onbehagelijk aan den heiligen God. Hoe grooter het aantal

[p. 372]

maagden wordt, des te hooger stijgt de vreugde van de vruchtbare moeder, (de Roomsche Kerk.)

Karakterkunde. Bijgeloof, wellust en wreedheid maakten de voornaamste karaktertrekken van maximinus uit. Deze karaktertrekken zijn waarlijk niet zeer vereerende. De kuische mensch leeft, alsof hij geen ligchaam bezat. (Een mal compliment aan de Pastoors!) Hij overschrijdt de grenzen der natuur. Waarom weet de zoogenoemde wijsgeer niet, wat elk vooraf behoorde te weten, dan omdat hij een weetniet is? Waarom is de wellustige zoo dom, dan omdat hij een wellustige is en dom is? (Bl. 65.)

Geschiedenis. Onder de vervolging van decius bragt men een' jongeling in een' schoonen tuin, legde hem tusschen rozen en leliën, onder ruischende boomen, aan den oever eener kabbelende beek, op een zacht bed, en bond hem met zijden banden daaraan vast. Eene ontuchtige vrouw zocht hem te verleiden. Eindelijk behaalde hij de overwinning. Hij beet een stuk van zijne tong af, en spuwde dat met een mondvol bloeds het vrouwmensch in het gezigt. Deze stomme held (zoo noemt hem bramink) wordt vergeleken met dien soldaat, die, bij gebrek aan kogels, zijne tanden gebruikte, om op den vijand te - schieten. Godfried van bouillon, naderhand Koning van Jeruzalem, heeft dikwijls geheel geharnaste ruiters, in eenen slag, van het hoofd tot den zadel midden door gehouwen, omdat hij kuisch was.

Welsprekendheid. De ziel des kuischen jongelings zoekt, gelijk de onschuldige duif, de reinste plaatsen; daar alleen rust zijn voet, os anders vliedt hij terug naar de ark, naar de eenzame onschuld, naar het gezelschap van onschuldigen, daar intusschen de zwarte raaf op verrotte krengen blijft zitten en zich vergast. Eens (NB. op den oordeelsdag) zult gij een aantal geile bokken met menschenhoofden zien, ezv. De onreine neigingen zijn als het afzigtelijkste ongedierte; hoe meer men er aan toegeeft, des te meer zal het u kwellen.

Is het genoeg, Lezer? Drie kerkelijke mannen hebben dit boek naauwkeurig onderzocht en aanbevolen, en de Aartsbisschop te Zoeterwoude heeft het goedgekeurd.