Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1829

[p. 269]

Ridder Peveril van den Bergtop. Uit het Engelsch van Walter Scott. In IV Deelen. Te Amsterdam, bij J. Radink. 1827. In gr. 8vo. Te zamen 1150 bl. f 11-60.

Godfried peveril, een Engelsch Landedelman van een zeer oud geslacht, was een ijverig vriend der Engelsche Bisschoppelijke Kerk, en een getrouw aanhanger van Koning karel II. Hij had zijn rijkelijk deel aan de gevaren en rampen van dezen Vorst, en zou, in de burgeroorlogen tusschen dezen en cromwel gevangen genomen zijnde, zelfs, gelijk zoo vele andere Koningsgezinden, zijn leven op het dezen en cromwel gevangen genomen zijnde, zelfs, ofschoon hij tot de zoogenaamde Puriteinen en de partij van cromwel behoorde, redde, door zijne voorspraak, het leven en een gedeelte der bezittingen van peveril, zijnen ouden schoolmakker en nabuur. Zoo ontstond er eene zekere soort van vriendschappelijke betrekking, welke echter, door beider driftige deelneming aan de burger- en godsdiensttwisten die ook na het herstel van karel II bleven woeden, op den duur niet kon blijven bestaan, ja zelfs in bitteren haat en wraakzucht veranderde. Onder dit alles leerden julius peveril en alexia bridgeworth, éénige zoon en dochter der beide genoemde hoofdpersonen, elkander kennen en beminnen. De vijandschap der beide vaders legt oogenschijnlijk onoverkomelijke hinderpalen aan de vervulling van de wenschen der gelieven in den weg, die dan ook eindelijk niet, dan door de vlugt van bridgeworth uit Engeland, en tusschenspraak van Koning karel bij den ouden Ridder peveril, uit den weg geruimd worden; zoodat het verhaal dan toch, aan het slot van het IVde Deel, het gewone einde heeft van bijna elken Roman, het huwelijk der beide jonge lieden.

Walter scott wil in zijne Voorrede de geschiedkundige verdienste van zijne Romans bewijzen, door het voorbeeld van den beroemden Hertog van marlborough, die, in een gesprek, eene daadzaak uit de Engelsche Geschiedenis vrij onbepaald had aangevoerd, en verzocht werd zijne bron te noemen. - ‘Shakespeare's geschiedkundige Tooneelspelen,’ antwoordde de veroveraar van Blenheim, ‘de eenigste Engelsche Geschiedenis, welke ik in mijn leven gele-

[p. 270]

zen heb.’ Maar wij twijfelen zeer, of daarmede de aanmerking genoegzaam is wederlegd van zijnen vriend driasdust, die beweert, dat walter scott op den regten weg is, om van lieverlede de geheele verwaarloozing van de beoefening der Geschiedenis te bewerken, daar jeugdige, elk lastig onderzoek schuwende, vlugtige lezers zich met zulk eene oppervlakkige historische kennis, als zij uit zijne schriften erlangen, gaarne vergenoegen, en alzoo verleid worden, om de echte bronnen, waaruit zij eene betere leering kunnen putten, geheel te veronachtzamen. Dat het echter den Schrijver met deze aanmatiging van geschiedkundige verdienste geen ernst is, blijkt uit zijne gulle aanbieding, om, wegens zijne anachronismen, te regt te staan, te gelijk met virgilius, wegens het geval van dido. Als Roman bezit dit werk groote schoonheden, door deszelfs naauwkeurige beschrijving en treffend gelijkende schildering, zoo wel van de geestdrijvende onverdraagzaamheid der Puriteinen, als van de loszinnigheid, welke aan het Hof van karel heerschte. Te belangrijker nog zijn deze karakterschilderingen, naar ons gevoel, om de gematigdheid van den Schrijver, waarvan onder anderen ook de volgende betuiging de blijken oplevert: ‘Hoe zeer ik nog steeds huichelarij en dweeperij als eene geschikte stof voor het belagchelijke en de satire beschouwe, gevoel ik echter tevens de moeijelijkheid, om het fanatisme aan de bespotting of den afschuw bloot te stellen, zonder een koloriet te bezigen, dat den braven en opregt godsdienstigen aanstootelijk kan zijn. Vele dingen zijn goed, doch daarom nog niet oorbaar, en er zijn vele gevoelens te achtenswaardig, om beleedigd te worden; ofschoon wij ook niet volkomen met dezelve kunnen overeenstemmen.’

Wij twijfelen er niet aan, of zulke lezers, die de vroegere werken van den beroemden Schrijver met genoegen hebben gelezen, zullen ook in dezen Roman aangename voldoening vinden voor hunnen smaak; vooral, daar de overbrenging in onze taal, over het geheel, op zulk eene wijze is bewerkstelligd, dat de Vertaler toont voor zijne taak berekend te zijn.