Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1829

Berigt aan V.L., naar aanleiding van eene dusgenoemde Antikritiek, in den Recensent, ook der Recensenten, XXIste D. bl. 457.

Aangaande den Recensent van uw Handwoordenboek zijt gij zekerlijk verkeerd onderrigt. Ten minste is het stukje over den Nachtuil (Letteroeff. 1828. Mengelw. bl. 406.) niet van zijne hand. Hij houdt zich ook weinig met uilen op, of zij moeten hem, zoo als bij voorbeeld uw Woordenboek, komen

[p. 47]

tegensladderen, en dan zegt hij, zonder het te verbloemen: uilen blijven - uilen, hoe veel moeite zij zich ook geven, om valken te heeten.

Gij zegt, dat Recensent uw werk slechts heeft ingezien, en hij had verklaard het geheel gelezen te hebben. Waarom? Dit kunt gij, en ieder, die daarin belang stelt, lezen, Letteroeff. voor 1828. bl. 346. Gij schijnt eerst bl. 347 (niet, zoo als uwe Antikritiek opgeeft, bl. 397.) met lezen begonnen te zijn.

De teekenen van verkorting heb ik wel gezien, maar ik vond niet daarin het middel, om door het - doek te moeten komen tot het lezen van zijgdoek. Dit woord (zijg) moest gij niet hebben vergeten, daar het een z.n. is. Dan liep alles goed af. Om het gebrekkige van uw werk te leeren kennen, had ik het aangeteekende over uw geschrijf op het woord kaai moeten aanvoeren. Dezen misslag willen wij dan nu verbeteren. ‘Kaai, dijk (?) kagen (?). Zam. - winter, - zomer.’ Eilieve wat is toch kaaiwinter en kaaizomer? Uwe teekens deugen hier niet. Zij moesten zekerlijk dus zijn: Zomer- winter-. Zomerkaden zijn wel bekend, als kaden, zwaar en hoog genoeg, om het buitenwater in den zomer te keeren; maar winterkaden (even goed hadt gij er nog bij kunnen voegen: lente- en herfst-) zijn er niet, dan bij u, die kade en dijk voor hetzelfde houdt.

Bij hoos hebben wij twee beteekenissen overgeslagen. Wij wilden maar doen zien, dat onze man de eigenlijke beteekenis weglaat en met zijn luchtverschijnsel als uit de lucht valt. Ook dit zullen wij verbeteren, en de Lezer kan dan zien, of wij, door deze te verzwijgen, oneerlijk gehandeld hebben. Er volgt dan nog: ‘kous of blok om te scheppen.’ De man, die dit schreef, is zeker te wijs, om in een mandje te gaan melken, want hij verstaat vele talen en tongvallen; de man zegt het zelf (Antikr. bl. 458): maar wie schept er met eene kous water? Uwe duistere kortheid doet dit lezen. En is dan hoozen bij u nog hetzelfde als scheppen? En wat is dan nog blok om te scheppen?

Omdat gij nog niet tevreden schijnt te wezen met het reeds aangemerkte over uw Handwoordenboek, geven wij u, als zoo vele proeven, nog het volgende tot nadenken: ‘Aa, naam van dorp of stroom.’ Het dorp heet Ter-Aa. ‘Aarts (gr. archi) vooreerst, voornaam.’ Dit is kort, maar ook duidelijk? ‘Baal voor een hoop van zaâmgepakte waren.’

[p. 48]

Indien een kelderknecht van den handelaar dit leest, moet hij, hiernaar oordeelende over uw geheele werk, hetzelve aanzien voor eene verzameling of hoop van zaamgepakte....? ‘Baker, oppaster.’ Uit kortheid houdt onze man het eigenlijke achter. ‘Dukdalf, scheepspaal.’ Kort, maar duister, om het nu maar op het zachtste uit te drukken. ‘Kameel, dier in de woestijn.’ Dit is immers duidelijk en volledig! ‘Ook werktuig tot het ligten van schepen.’ Ongelukkige beschrijving van hetgeen Amsterdammers beter weten. Niet het ligten alleen, maar vooral ook het dragen van de grootste schepen over Pampus geest hier den eigenaardigen naam: kameel. ‘Kraag voor geplooide lob.’ Dit is alles, wat hij omtrent de beteekenis des woords zegt. Dus, kragen zijn geplooide lobben of lubben. Altijd? Sic videtur, ten minste bij den Heer V.L. ‘Kraan - - ook voor hijschblok - -.’ Niet ieder hijschblok is eene kraan, maar aan iedere kraan is een hijschblok. Ongelukkig wordt aangebragt het Grieksche γναθὼν bij Knecht, en het Latijnsche quantus bij Kwant, lentus bij Lente. Dit slechts, om den Lezer in staat te stellen ter beoordeeling, of de Schrijver behoort tot de Schoolpedanten. Door Recensent is dit niet beslist, bl. 347. Doch de Heer V.L. trekt zich die benaming aan, en dus..... ‘Luitenant voor krijgsonderofficier.’(??) Heeren Luitenants, dit kunt gij wel beslissen, ook zonder taalkennis te bezitten. ‘Muzelman, geloovig Turk, z.n.m.’ Alleen sta hier de tweeledige vraag: zijn er geene Muzelmans, dan Turken? en zijn er Turken, die geen Muzelmans zijn? - Wie zoekt rijtuig op reet? Rijtuig, voor rijdtuig, komt van rijden. - Het overige, dat wij nog hebben aangeteekend, houden wij terug. De Lezer zal wel zien, dat de Heer V.L. weinig reden heeft, om de Recensie van zijn geschrijf zoo hevig aan te vallen. Dit toevoegsel kan dan ook verder dienen ten bewijze, dat de man, in dit vak ten minste, geen toovenaar is. Doch in schelden - en in het prijzen van zichzelven? Een eerst meester. Maar dit is gewoonte in zijn athene, alias op de vischmarkt. Daar hoort men dit beide dagelijks. Recensent woont op de vischmarkt niet, heeft geen belang bij uw boekje, noch wetenschappelijk, noch geldelijk, maar is slechts een in velerlei opzigten bij u onbekend Recensent. Dit wenscht hij ook te blijven.

Bl. 5. reg. 16. staat herschenschim, voor hersenschim.