Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1828

Zedelijke Tijdkortingen voor de Beschaafde Wereld, door Michiel Adriaan. IIde en laatste Deel. Te Haarlem, bij de Wed. A. Loosjes, Pz. 1826. In gr. 8vo. 330 Bl. f 3-:

Wij weten niet, of dit het tweede deel is van het werk, dat wij, onder den titel van Nieuwe Zedelijke Verhalen, door dezen zelfden Schrijver, in 1824 hebben aangemeld, dan of dat werk reeds vroeger voltooid werd, en er daarna een gelijksoortig van hem, onder den titel van Tijdkortingen, is op het touw gezet. Bij de menigvuldige Romans, die ons gedurig ter hand komen, zal de lezer ons wel van het naauwkeuriger naslaan verschoonen willen. Het doet ook niet veel ter zaak: de drie verhalen, die ons hier worden aangeboden, staan geheel op zichzelve, en hetgeen wij toen voorspelden, is ook nu het geval: deze verhalen zullen zeer wel hunne lezers vinden, en wij herhalen ook nu: ‘Veel zedelijke leering bevatten deze verhalen wel niet; maar zij bevatten ook volstrekt niets, dat der zedelijkheid hindert, en geven eene aangename verpoozing en afwisseling, na andere, meer ernstige lektuur.’ Clara Wolfers is een lief, fatsoenlijk meisje, hetwelk nog gelukkig gered werd van een huwelijk met eenen ruwen zeeöfficier, die haar niet beminde, maar, door vader en oom gedrongen, naar hare hand stond; zij werd gered door het toevallig vinden van een' brief van den zeeman, waarin hij het galante voornemen te kennen geeft, om haar, des noods, met een stuk ankerkabel, na het huwelijk, te regt te zetten, en haar haren pligt te leeren: zij bekwam toen den waardigen geliefde van haar hart. Den Landjonker bevat een uitvoerig verhaal. Hij was een brave

[p. 364]

en werkzame jongen, wien het hofleven en zijne dwaze stiefmoeder tegenstond. Post varios casus et tot discrimina rerum kreeg hij de hand der lieve Mina, dochter van eenen in ongenade gevallen, maar weêr in gunst herstelden Minister van den Vorst, en leefde met haar, op het stille land, in huiselijk genoegen. De Eeresabel is het derde of laatste verhaal; wij zouden het het beste noemen, ware het niet al te zeer roman en onwaarschijnlijk. De lieve Amalia, in beide hare huwelijken hoogstgelukkig, werd regt tijdig weduwe, om haren eersten trouwen minnaar te loonen, toen het eindelijk was uitgekomen, dat men hem onschuldig verdacht en tot eeuwige gevangenis veroordeeld had, als schuldig aan poging tot moord van zijne geliefde; de eeresabel wordt, als gedenkstuk zijner deugd, dapperheid en rampspoed, bij de familie bewaard: daar deze sabel nu de voorname aanleiding was tot de gruwzame verdenking, (in welke echter Amalia nimmer had gedeeld) bleef hij tevens herinnering aan 's mans zonderlinge levensgeschiedenis.

Wij voegen hierbij:

Het Erfdeel, door Michiel Adriaan. Te Haarlem, bij de Wed. A. Loosjes, Pz. 1826. In gr. 8vo. 268 Bl. f 2-80.

omdat het van denzelfden Schrijver is. Het zou ons waarschijnlijk beter bevallen zijn, ware het in zeer kort bestek bij het vorige gevoegd; en het komt ons voor, dat de Heer adriaan, indien hij verhalen schrijven wil, zich liefst bij kortere bepalen moest. Dit Erfdeel is in vele opzigten langwijlig. Eene zeer bedorvene tante belastert Adolf en Klaartje bij eenen rijken oom, die de brave weezen dan ook onterft. De jongeling moet nu als Fransch Conscrit optrekken; en Klaartje, die het bij de booze tante niet houden kan, en bij den dronken man van tante geen steun vindt, verhuurt zich, maar trof het best bij eene godvreezende Mevrouw. Hier huwt zij met eenen braven jongen, en had het ook naar 't uitwendige wel, tot dat het bankroet van zijnen patroon hen in bekrompenheid stortte, die echter door de blijvende liefde vergoed werd. Onverwacht komt Adolf opdagen, die van den veldtogt in Spanje, met verlies van een paar vingers, gelukkig was afgekomen; en hij brengt een lief Spaansch meisje, met welk hij gehuwd was, maar zich nu nog eens laat overtrouwen, met zich! Een rijk meisje? Verre vandaar, Lezer! Dus moesten broeders en zusters zich wel sober behelpen. Maar in tijds sterft nu de man der booze tante, en had Adolf en Klaartje tot zijne éénige erfgenamen benoemd; tevens verklarende, dat hij met zijne booze vrouw nimmer wettig gehuwd was. Zoo brengt de Schrijver de lange geschiedenis gemakkelijk tot een gelukkig einde. Op de zedelijke strekking van het verhaal valt niets te zeggen.