Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1827

Nederlandsche Muzen-Almanak. 1827. Negende Jaar. 's Gravenhage, bij J. Immerzeel, Jun. f 3-50.

De mededinging in het vak der Almanaksliteratuur wordt jaarlijks grooter; en daar het eene onbetwistbare waarheid is, dat, waar velen erven, ieders aandeel geringer zijn moet, zou men kunnen vreezen, dat ook dit jaarboekje, meer opzettelijk aan de Nederlandsche Zanggodin toegewijd, den nadeeligen invloed van deze getalvermeerdering moest gevoelen. Tot nog toe, echter, schijnt deze vrees ongegrond; de rustelooze ijver van den Heer immerzeel, en deszelfs, op eigene dichterlijke verdienste gegronde, betrekkingen met onze oudere en jongere Zangers, stellen hem in staat, om den aangevangen wedstrijd met eere vol te houden, en den eenmaal verkregen voorrang onbetwijfeld te bewaren. Ook deze jaar-

[p. 90]

gang getuigt hiervoor; meest alle onze Dichters van naam leverden grootere of kleinere bijdragen; bilderdijk een viertal, waaronder echter alleen des Grijzaarts Lentezang een paar blaadjes vult; tollens eene navolging eener kleine Romance van walter scott; loots eene dergelijke van het beroemde Vaarwel van byron, hetwelk echter vrij duister is uitgevallen; nierstrasz twee treffende, misschien soms wat al te puntige versjes, uitgesproken op de twee eerste algemeene Vergaderingen van het Genootschap tot zedelijke verbetering der Gevangenen, voor hetwelk de edele man steeds een der vurigste ijveraars blijft; spandaw een' Nieuwjaarsgroet aan een etend en drinkend Leesgezelschap, welke zoo maar los en vlugtig op het papier schijnt nedergeworpen, maar toch in sommige trekken den meester verraadt; h.h. klijn een Vaartwel en eene Wederkomst, twee stukjes, welke ons een diep ter nedergebogen hart, dat slechts in de vriendschap verademing vindt, schilderen; de uitgever immerzeel zelf een drietal, Maar, Bacchus, en het Verschijnsel, waarvan het eerste door fijne ironie en keurigheid van uitdrukking uitmunt; men lette slechts op de drie slotregels van het volgend couplet, in hetwelk alleen de uitdrukking bij vleten in ons oog wat te zeer bij de nette en dichterlijke kieschheid van het overige afsteekt:

Schuilend onder rozenbladen

En behaaglijk loofverdek,

Toovert de ijver om te schaden

't Woord behendig in 't gesprek:

Hooge lofspraak wordt bij vleten
Eerst gulhartig toegemeten;

Doch allengskens, zacht van tred,

Komt het hinkend paard der maren
Grazen in de lauwerblaren,

Trapplen door het rozenbed.

Ook Bacchus zal door zijne losheid van toon algemeen bevallen; terwijl het Verschijnsel eenvoudig en goed verteld is. Withuys leverde eene uitmuntende vaderlandsche Romance, huibert willemseoon van eyken, welke alleen misschien iets korter had kunnen zijn; boxman eenen gloeijenden Lierzang, Amerika, aan welken men ten minste geene dichterlijke vlugt ontzeggen zal; van hall, wiens portret dezen jaargang versiert, (waarom ging immerzeel toch

[p. 91]

van zijne goede gewoonte af, om ons de Poëten bij het paar te leveren? hij moet niet verslappen in het goede) eenen anderen Lierzang, Cornelia, de Moeder der Gracchen, welke ons veel te geschiedkundig is; c. de koning, lz. insgelijks eene Ode, Tyrus, welke hare verdiensten heeft, ofschoon coupletten als het volgende, door het eeuwig geklikklak van als en gelijk, alles behalve lyrisch zijn:

Zoo stondt gij eeuwen als een rots,
En waart gelijk een zetel Gods,

Met gouden glans omtoogen.

Gij spraakt gelijk een oppervorst,
Die de aarde als op zijn schouders torscht,

Als waart gij 't Alvermogen.

Verder vinden wij hier twee stukjes van lulofs; het eerste een Toast op 's Konings Verjaardag, van geene blijvende waarde, en het tweede een Geldersch Avondtafereeltje, dat ons, door zachtheid en bevalligheid, weder met den Toastinsteller verzoent; insgelijks twee stukjes van warnsinck, een regt hartelijke weêrklank op het Volkslied van willems, in den vorigen jaargang geplaatst, die ons beter bevalt dan de klank zelf, waarvan het de Echo is, en een lief versje, Rijkdom getiteld. Wiselius bezingt, naar den Bijbel, op eene waardige wijze, het Vertrouwen op God; en p.l. den beer boezemt Gedachten aan den Dood uit, welke door het staande rijm, nimmer van het slepende afgewisseld, en den Alexandrijnschen vorm, zich in een aantal met elkander niet verbondene distichen schijnen op te lossen. Kinker gaf een los stukje, alleen met *** ten opschrift, waarin hij ons den oorsprong der zelfzucht, of van het egoïsme, uit de ikheid en niet ikheid tracht kenbaar te maken; en Mejufvr. moens een' Droom, in haren bekenden trant, welke een geheel andere is dan die van den hier voor het eerst ons ontmoetenden langereis, die staatkundig gedroomd heeft over de hooge waarde van het genot der Vrijheid: de eerste is soms wel eens wat kwistig met al te fraaije woorden; de laatste heeft dit zwak niet, blijkens dit coupletje:

Een droom is veeltijds zonderling,

En soms ter degen aardig;

En hoe men ook dit denkbeeld wraak',
Hij is, om 't hoog gewigt der zaak,

Soms zeer opmerkenswaardig.

Dat heet eerst poëzij! Meerder smaak hadden wij in de Klagt

[p. 92]

van een Landmeisje in de Stad, door van ooster wijk bruyn, (schoon wij nog wel aardiger stukjes van hem gelezen hebben) en in het lieve Zangstukje, de gelukkige Huisvader, van robidé van der aa. Doch waarlijk, wij kunnen niet alles opsommen, en noemen dus nog slechts de Morgenstond, van schenk; de Kapel aan den oever der Adriatische Zee, van gravé; de Dood van Graaf Floris, door van den broek; het herdenken aan mijne Echtgenoote, door carel webbers; de Wereldschool, van ijntema, en de Pruik, als stukjes, welke ons, ieder in zijne soort, bijzonder bevallen hebben. Voegt men hier nog bij verscheidene andere medewerkers, welke wij kortheidshalve voorbijgaan, dan ziet men, dat er rijkdom en afwisseling genoeg is. Dat alles niet even goed, en het een en ander zelfs wel eens minder dan middelmatig is, zal men tevens uit onze vlugtige aanstipping en de enkele bijgevoegde woorden wel opgemaakt hebben; doch wij oordeelen het best, om ons niet in bijzonderheden in te laten, aan welke bijna geen einde zijn zoude, en hebben ook lang de hoop opgegeven, met welke wij ons vóór jaren gevleid hebben, dat de Muzen-Almanak, éénig in zijne soort. alleen het voortreffelijke, of ten minste het zeer goede, zoude hebben opgenomen. Dit ideaal te bereiken, schijnt onmogelijk; want, ware dit mogelijk, immerzeel, als uitgever, zoude er de man toe zijn. Doch, zoo als het is, is het misschien beter, zoo al niet voor het publiek, dan toch voor de meesters in de kunst; het contrast doet hunne waarde beter uitkomen.