Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1826

[p. 675]

Verhaal der gruwelen, op Scio door de Turken aangeregt.

Het eiland Scio levert een zonderling gezigt op. Niet zeer ver van het strand is eene steile, barre rotsketen van eene purperachtig roode kleur; zij bevat eene uitgestrektheid van zes tot acht mijlen, en belet het gezigt op het binnengedeelte des eilands. De ruimte tusschen die rotsen en de zee bevat vele schoone tuinen en buitenverblijven, die rondom de stad een groen amphitheater opleveren.

De reizigers gaven aan dit eiland, uit hoofde van deszelfs zacht klimaat, den overvloed van vruchten, dien het opleverde, de schoonheid van deszelfs vrouwen, en het beminnelijk en gastvrij karakter der inwoners, de voorkeur boven de andere eilanden van Griekenland. Wij naderden hetzelve. Des avonds, toen de zon hare laatste stralen schoot op de toppen der bergen en de bevallige landschappen, aan derzelver voet gelegen, verspreidde zich de Grieksche bevolking langs den oever, of in de naburige boschjes, en een zwerm jonge schoonheden, die door haar innemend gelaat en bevallige houding onze aandacht tot zich trokken, verhoogde niet weinig het bekoorlijke van dit tafereel.

Onmiddellijk na onze aankomst begaven wij ons naar den Consul: het was een Scioot; hij ontving ons zeer minzaam, en stelde ons voor aan zijne echtgenoote en dochter; hare kleeding was eer eenvoudig; zij boden ons vruchten, confituren en koffij aan. Daar het ongemeen warm was, smaakten ons de oranjeappelen en watermeloenen, die ons werden voorgediend, uitnemend lekker. -

Staande ons verblijf op het eiland werden wij getuigen van de verschrikkelijke tooneelen, die hetzelve verwoestten. De ongelukkige Scioten waren van alle de Grieken de meest verwijfde en twijfelmoedigste. De kooplieden leefden, over het algemeen, in groote weelde; velen hunner hadden het prachtigst huisraad. Sedert het begin van den opstand hadden zij zich volkomen onzijdig gehouden. Zij waren ongevoelig gebleven voor de gebeden en bedreigingen hunner landgenooten, en hadden geweigerd zich voor eenige partij te verklaren, uit vrees van zich de wraak der Turken op den hals te halen. Ook waren zij nooit vervaard geworden door de Ottomannische vloten; toen, ongelukkigerwijze, een

[p. 676]

Grieksch bevelhebber op het eiland landde met verscheidene vaartuigen en landingstroepen, en op het fort aanrukte, 't welk door het Turksche garnizoen bewaakt werd. De Scioten meenden, dat thans het uur hunner vrijheid geslagen was. Hunne moedeloosheid werd eensklaps door eene sterke geestdrift vervangen; zij liepen te wapen, en schaarden zich onder de banier der landingstroepen; de vesting werd ingenomen, en hare bezetting, te gelijk met de door het eiland verstrooide Turken, over de kling gejaagd. Maar weldra vertoont zich de Ottomannische vloot in de haven. De Grieksche troepen, die uit Samos gekomen waren, te gering in getale om zich met den vijand te meten, begeven zich ijlings naar hunne schepen, en laten de eilanders van Scio aan hun verschrikkelijk lot over. Het volk alleen had zich voor de partij der Samiërs verklaard; de Overheden en voornaamste kooplieden des eilands begeven zich op het schip van den Kapudan-Pacha, plegtig hunne onschuld en hunne blinde onderwerping aan de Porte bezwerende. De Admiraal ontvangt hen op de vriendelijkste wijze; belooft hun, al het gebeurde te zullen vergeten, en vergunt hun, met hem koffij en sorbet te drinken. Verfoeijelijke trouweloosheid!... Naauwelijks zijn de zesduizend Turken, die de krijgsmagt van den Pacha uitmaakten, ontscheept, of hij geeft hun het sein tot den aanval. Welk hart zou niet bloeden bij het lezen der gruwelen, die ik thans beschrijven zal, en ten deele uit den mond der Scioten heb vernomen, die der algemeene slagtinge nog ontkwamen. Door het onophoudelijk moorden vermoeid, staken de Turken hunne sabels en athagans in de scheede, en, op het strand gezeten, rookten zij hunne pijp, dronken hunne koffij, spraken bedaard met elkander, of legden zich tot slapen; en, wanneer zij een weinig uitgerust hadden, stonden zij weder op, om, zonder mededoogen, elk levend wezen, dat zich aan hen vertoonde, te vermoorden. De jonge vrouwen, de roem van Scio, wegens hare levendige en innemende schoonheid, en die in hare sekse een' genoegzamen waarborg hadden behooren te vinden tegen zulk een' gruwzamen dood, vielen levenloos voor de voeten harer moeders neder. Te vergeefs trachtten zij zich door de vlugt te redden; eene barbaarsche hand greep haar bij de lange haarvlechten, sleepte haar door het stof, en bragt haar, op de ontmenschtste wijze, ter dood. Verwarde jammer- en doodkreten vermengden zich met het woest geschreeuw: ‘Mahomed! wraak!’

[p. 677]

Hier zag men de Grieken voor hunne beulen geknield; ginds vlugtten zij in doodelijken angst, en de Turken achtervolgden hen, met de sabel in de vuist. De nacht bood zelfs den slagtoffers geene verpoozing of uitkomst aan. Hoe zouden zij vlugten, of zich verbergen, daar de maan helder scheen, en het strand, de stad en de omliggende boomgaarden verlichtte? Het gejammer der ouders over hunne onteerde en zieltogende dochters; de weeklagten der ongelukkigen, die, binnen weinige uren, ter dood zouden gebragt worden; het gekerm der weezen en weduwen, uitgestrekt op de afgemartelde lijken van een' vader en echtgenoot, klommen ten hemel, te midden van de verwenschingen tegen de moordenaars. Maar die weeklagten over de gestorvenen werden weldra gestoord door het gekletter der wapenen en door de houra's der Turksche soldaten. ‘Weg! weg met de Grieken! met de vijanden van den Profeet! Allah! el Allah!’ De Kapudan Pacha zette hen, te midden van de bloeddorstige handlangers der wreedheid, tot de slagting aan, onder het zwaaijen met zijne sabel. De huizen en de tuinen waren bezaaid met lijken. Onder de oranjeboomen, aan den rand der fonteinen, op de rijke tapijten, op de marmeren vloeren, in het binnenste hunner afgezonderde verblijven zelfs, lagen de lijken der kinderen, der vrouwen, der grijsaards, onder elkander vermengd. Gedurende twee dagen, zoo lang er nog offers te slagten overbleven, bleven de lijken onbegraven liggen op de plaats, waar zij gevallen waren. Eindelijk, toen de helsche slagting volbragt was, hoopte men de lijken, zonder onderscheid van kunne en rang, in diepe kuilen die tot begraafplaatsen strekten, op elkander.

Twintigduizend inwoners vielen bij deze gelegenheid als slagtoffers! Sommigen hadden nog het geluk gehad, eene wijkplaats te vinden op de bergen; anderen was het gelukt, zich aan boord der schepen of vaartuigen, die zij aan de kust ontdekten, aan een' wissen dood te ontrukken. Ik heb verscheidene dier ongelukkigen eene schuilplaats zien zoeken; bleek, vervallen, wanhopig, vertoonde haar gelaat het beeld der diepste ellende: het waren jonge meisjes te voet, uitgeput door hitte en vermoeidheid; met veel inspanning trachtten zij paarden te volgen, die beladen waren met zieken en gekwetsten: het waren moeders, die afgemat nederzegen onder den kostbaren last van kinderen, welke zij aan het verschrikkelijk lot, dat hare echtgenooten had getroffen,

[p. 678]

nog ontrukt hadden. Eene derzelven, die tot een der eerste huizen van Scio behoorde, verhaalde mij, snikkende, den dood van alle hare zonen; zij waren vijf in getal, en allen van de grootste verwachting. Ik heb meisjes van Scio gezien, die voor altijd uit haar geliefd vaderland verbannen waren, geheel verwelkt vóór den tijd, met een verwilderd gelaat en in bestendigen doodsangst omdolende in een vreemd land, zoekende in verren lande hare betrekkingen, welke zij nooit zouden wedervinden!