Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1826

Leerrede, ter Inwijding der herbouwde Luthersche Nieuwe Kerk, op den 18 September 1826, door J.M.L. Roll, Leeraar der Evangeliesch-Luthersche Gemeente te Amsterdam. Te Amsterdam, bij C. Schaares. 1826. In gr. 8vo. 44 Bl. f :-60.

Deze leerrede is gewis reeds in de hand van.... duizenden, zouden wij zeggen, zoo dit getal voor het debiet van een boek in ons land gangbare munt was. Zulk eene belangrijke gebeurtenis, als de inwijding der herbouwde Luthersche Nieuwe Kerk te Amsterdam, door eenen man als Do. roll, moet natuurlijk ieders belangstelling opwekken, en nog te meer tot aanschaffing van het boekje sporen, wegens de bijgevoegde zangen van loots, kerkhoven en klijn. De plegtigheid zelve moet, volgens hetgeen men hier verneemt en ooggetuigen ons verzekerden, uitnemend schoon zijn geweest, vooral wegens het prachtige gebouw, dat allen ontvangen lof door zijn voorkomen bevestigde, en aan het godsdienstige feest achtbaarheid en vreugde bijzetten.

De tekst der leerrede, over Haggai II:10: De heerlijkheid van dit laatste huis zal grooter worden, dan die van het eerste geweest is, spreekt de Heer Zebaoth, en ik zal vrede geven aan deze plaats, spreekt de Heer Zebaoth, wordt eerst verklaard, en daarbij de vraag, of deze grootere heerlijkheid op het uitwendige of op het inwendige (den volmaakten godsdienst) zag, eenigzins twijfelachtig beantwoord, om alzoo

[p. 663]

gelegenheid te vinden, niet slechts van de meerdere schoonheid der herbouwde kerk, maar tevens van den beteren geest des tijds te spreken, die Christenen van allerlei naam had doen deelnemen in den val des gestichts, en niet min in de weêroprigting, gelijk nu ook in de vreugde daarover; ten blijke waarvan leeraars en opzieners van alle Protestantsche kerkgenootschappen in de stad bij de plegtigheid tegenwoordig waren. Deze gedachte geeft inderdaad leven en bevalligheid aan het eerste gedeelte der verhandeling. Het tweede, over de woorden: ik zal vrede geven aan deze plaats, loopt meer over gewone schijven - vrede voor hart en geest, in het geloof - vrede voor het ontrust geweten - vrede tegen den dood. De redenaar behandelt intusschen alle deze stukken met waardigheid, met wijsheid en zalving. Hoe men over sommige punten van het middelst genoemde ook mag denken - hetzij meer of minder kerkelijk regtzinnig - als bevattende de taal van den Bijbel zelv', moet het elk voldoen. Ook de aanspraken aan de heeren Directeur van Eerdienst en Gouverneur dezer provincie, teffens als vertegen woordigers van Z.M. den Koning, en andere Autoriteiten, genoodigde en eigene kerkelijke Commissiën enz. enz., benevens de bijgevoegde gebeden en voorafspraak, zijn doelmatig en lezenswaardig.

Hetzelfde mogen wij zeggen van de gezangen, die niet kunnen hebben nagelaten, op gelukkige muzijk gesteld, de voortreffelijkste werking te doen, en die men ook met genoegen hier wedervindt, om met de leerrede een schoon geheel en fraai gedenkstuk uit te maken.

Moge de Evangelisch-Luthersche gemeente zich eeuwen lang in dit nieuw gesticht, in zulke leeraars en zulke leden en broeders onder alle gezindten verheugen, als dit boeksken ons leert kennen! Moge God haar daartoe Zijnen vrede, benevens Zijnen geest schenken, en de Heer der kerke over haar waken!