Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1826

[p. 621]

Boekbeschouwing.

De ware vergenoegdheid voor alle menschen verkrijgbaar, of Lessen van Christelijke Levenswijsheid; door J. Corstius, Predikant te Enkhuizen. II Deelen. Te Groningen, bij R.J. Schierbeek. 1824, 1825. In gr. 8vo. 422 Bl. f 4-:

Zeer gaarne willen wij dit werk onder de leerzame en stichtelijke boeken voor een Christelijk huisgezin eene plaats aanwijzen. De Eerw. corstius schrijft verstaanbaar en hartelijk. Zijn oordeel, zijne menschenkennis en Christelijk godsdienstig gevoel stralen overal door. Trouwens, de man is door zijne Euthanasia en zijn Handboek voor Kranken, enz. reeds genoegzaam en voordeelig bekend. Hij schrijft uitmuntend voor eenigzins godsdienstige menschen uit den middelstand; en mogt het ook bij hen, die minder godsdienstig zijn, dat gevoel opwekken; mogten ook deze het ter hand nemen! Wij beklagen het dikwijls, dat dergelijke schriften niet in dusdanige handen komen. Maar deze opstellen zijn toch geene predikatiën; de lieve jeugd leest ook nog al eens iets godsdienstigs; mogen dan de leeraren ook dit werk aanprijzen, en hunnen leerlingen in handen geven! Vader en moeder zien nu of dan ook nog wel eens in, wat hunne kinderen lezen; wie weet, of dan hier of daar het goede zaad ook niet in eene niet geheel onvruchtbare aarde viel! Zedekundige lessen mogen, uit derzelver aard, de verbeelding al minder bezig houden, of het gevoel aandoen, dan treffende waarheden, vertroostingen of beloften der H. Schrift; zij treffen echter het verstand, en de schrijver heeft gezorgd, dat ook daarbij hier het hart niet altijd ongevoelig en koud zal blijven. Het onbetamelijke en nadeelige en de bronnen der hier bestredene verkeerdheid, en de behoedmiddelen tegen dezelve, worden eerst vrij uitvoerig aangewezen, en daarop dan

[p. 622]

wordt de ware vergenoegdheid, in haren aard en voordeelen, en de daartoe leidende middelen, behandeld. Het onderwerp is gewigtig en belangrijk; er zijn toch altijd en onder alle standen vele onvergenoegde menschen, en evenwel is vergenoegdheid de beste schat.

De vertoogen, of hoe zullen wij ze noemen? worden nu en dan door karakterteekening en voorbeelden verlevendigd, waarvan ons sommige, als zeer wel gekozen, bijzonder bevielen. De wenken over het leven hebben, om het doorgaans korte en kernachtige, geheel onzen bijval. De tot het leven onmisbare vergenoegdheid wordt dikwijls op verkeerde wegen gezocht. Onvergenoegdheid beleedigt God. Zij is liefdeloosheid jegens den naasten. Nadeelig voor ons tijdelijk en eeuwig heil. Hare bijzondere oorzaken, en behoedmiddelen. Aanleidingen, die niet onder ons bereik vallen. Geoorloofde onvoldaanheid. Wenken over het leven. Voorbeelden van vergenoegdheid in lijden. Vrees en hoop. De ware aard der vergenoegdheid. Bijbelsche voorbeelden. Tijdelijk en geestelijk en eeuwig nut der tegenspoeden. Hoe wij, te onzer oefening, ons in lijden gedragen moeten. Het gebruik der wereld. De genoegens van een godzalig ieven. Raadgevingen in bijzondere omstandigheden. Zietdaar den rijken inhoud van dit geschrift, waarin dat alles duidelijk en goed wordt behandeld.

De schrijver, zelf in de school van tegenspoed geen vreemdeling, hoopt bij zijne lezers, vooral bij hen, die ligtelijk hun lot van eene te donkere zijde beschouwen, de overtuiging te hebben opgewekt, dat de rampen, die ons treffen, niet alleen tot ons tijdelijk, maar vooral ook ter bevordering van ons geestelijk en eeuwig geluk, onder den zegen van God, dienstig kunnen zijn. Ons hart wenscht hem dezen zegen op zijnen arbeid, en wij gunnen hem een talrijk publiek. Wij ontvingen nu onlangs nog een ander godsdienstig werk van zijne hand:

[p. 623]

Spreuken van onzen Heer Jezus Christus, in Christelijke Vertoogen. Zijnde eene Proeve van bijdragen tot de Zede- en Beoefeningsleer van het Christendom. Door en bij denzelfden. 1825. In gr. 8vo. 255 Bl. f 2-40.

De hier behandelde spreuken zijn de voornaamste en vruchtbaarste uit de zoogenoemde Bergrede, Matth. V, VI, VII. De Eerw. schrijver geeft hoop op een vervolg over spreuken, uit andere redenen en gesprekken van den Heiland ontleend. Hij heeft zich weinig met de uitlegkundige verklaring hier opgehouden. Ook nu is zijn voorstel eenvoudig leerzaam, stichtelijk en godvruchtig, zoodat wij ook dit werk met alle ruimte mogen aanprijzen.

Wij vonden ons grootelijks uitgelokt, deze vertoogen eenigermate met onze lezers te doorloopen; maar de aard van ons Maandwerk, dat zoo veel nog aanmelden moet, gedoogt dat niet; dit moeten wij daarom aan andere Tijdschriften, bijzonder voor Godgeleerdheid en God dienst ingerigt, overlaten. Een woord nog ten bewijze, hoe de schrijver ook door welgekozene voorbeelden opheldert en roert. Hij spreekt b.v. van zekere Serena, welker nagedachtenis bij kinderen en kindskinderen nog in zegening blijft, en welker voorbeeld ons predikt, dat de ware wijsheid ten eerste zuiver is, daarna vreedzaam, bescheiden, gezeggelijk, vol van barmhartigheid en goede vruchten. De weluitgewerkte karakterschets zal den lezer al aanstonds overtuigen, dat hij hier toch iets anders, dan enkel predikatiën, vinden kan.