Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1826

[p. 543]

Bijzonderheden uit de tijden der Hervorming, betreffende de daden, lotgevallen, gevoelens, en het karakter (de karakters?) der Hervormers. Door W.N. Munting, Predikant te Hoorn. IIde Stuk. Te Utrecht, bij J.G. van Terveen. 1824. In gr. 8vo. XII en 266 bl. f 2-20.

De Heer munting had zich, negen jaren vóór de verschijning van dit boek, door de uitgave van een eerste stuk, als een vlijtig beoefenaar der Kerkelijke Geschiedenis, gunstig doen kennen, en heeft zich daardoor, gelijk door andere vruchten zijner pen, den roem van een welgeoefend en verlicht Kerkleeraar verworven, van wien men zich verwonderen mag, dat zijne bekwaamheden hem tot geene nog hoogere standplaats opvoerden.

Dit tweede stuk dunkt ons niet minder naauwkeurig en grondig bearbeid dan het eerste, en meer verscheidenheid te bevatten. Men plaatse het veilig bij de meest geschatte werken, de Reformatie betreffende. Er wordt hier niet weinig lichts verspreid over, bij anderen, wel eens onvermeld gelatene of even aangestipte en toch zeer belangrijke zaken. Zelfs tot verbetering van verkeerde berigten elders kan het dienen; en, hoezeer verschillende van de Gedenkwaardigheden van j.g. muller, wat de bearbeiding betreft, het laat zich niettemin onderhoudend lezen. Alleen wenschten wij in den stijl wel eens wat meerdere verheffing en ook beknoptheid.

Men vindt hier eene beschouwing van franciscus junius (francois du jon) in zijne lotgevallen en diensten, aan de zaak der Hervorming, vooral in de Nederlanden, bewezen; eene opheldering uit de geschiedenis diens tijds van het oordeel van zwinglius omtrent de Wederdoopers; over de pogingen van petrus martyr vermili, ten dienste der Hervorming in Engeland, en zijn aandeel aan de beroemde godsdienstige zamenspraak te Poissy, waarbij het ons bevreemdt, dat

[p. 544]

de Schrijver het belangrijk werk van schlösser niet gebruikt heeft; over luther's en melanchton's handelwijze ten aanzien van het dubbel huwelijk van philippus, Landgraaf van Hessen; uitermate belangrijk is dit Hoofdstuk; in een volgend handelt munting over de vriendschappelijke betrekkingen van melanchton, en andere Protestantsche Godgeleerden, met laelius socinus; waarna hij, in het laatste Hoofdstuk, luther in zijn huisselijk leven beschouwt. Een aanhangsel, twee brieven van luther behelzende, de een aan alle de lieve broeders in christus, die in Holland, Braband en Vlaanderen zijn, 1 Julij 1523, en de ander aan zijnen vader, kort vóór deszelfs dood, besluit dit werk, het belang van welks inhoud elk terstond beseffen kan, die voor zulke lectuur smaak heeft.

Van dat belang onze lezers door een of ander uittreksel te overtuigen, verbiedt ons plaatsgebrek, hetgeen ons wel spijt; maar - er is zoo veel aan te kondigen! De waardige Schrijver houde het ook daarom ons ten goede, dat wij met onze aanprijzing zoo laat komen.

Mogt dit geschrift, voor den Geleerde, vooral voor den Theologant, maar ook voor ongestudeerden zoo belangrijk als aangenaam, vele lezers bij Roomschen en Onroomschen, en de Schrijver aanmoediging, lust en gelegenheid vinden, om aan ons en veler verlangen naar het vervolg spoedig te voldoen!