bijzonder nuttig, vooral nu de oprigting der Handelmaatschappij voor handel en zeevaart wederom (hetgeen God bevestige!) de beste uitzigten opent. De roem en moed der vaderen en de oude vaderlandsche deugd worden door zoodanige geschriften natuurlijk mede op de beste wijze herinnerd. Reisverhalen vallen ook zeer in den smaak van den jongeling; zij geven aangenaam onderhoud, en zijn verre boven romanlecture te verkiezen. De inleiding geeft eenige noodige, misschien voor de welonderwezene schooljeugd reeds minder noodige, aanwijzingen. De reisverhalen, sommige korter, andere meer uitvoerig, zijn twaalf in getal, en bepalen zich tot de vroegere eerste reizen naar de Oostindiën en rondom den aardbol. Wij vinden hier de eerste en tweede reis van barentsz in 1594 en 1595, om door het Noorden eenen doortogt naar Kathaï en China te zoeken; voorts die van van heemskerk, barentsz en rijp in 1596, hunne overwintering op Nova Zembla enz. Dan volgen de reizen van molenaar, dignumszoon, schellinger en man, in 1595, naar de Oostindiën, en die van van neck en van war wijk in 1598; verder die rondom den aardbol van van noort en van ilpendam, mede in 1598 ondernomen. Het tweede deeltje geeft die van both en van kaerden in 1599, en die van van spilbergen naar de Molukken enz. in 1614; die van le maike en schouten naar de Oostindiën in 1615; de ongelukkige reis van bontekoe in 1618; de reis van heremiet rondom de wereld in 1623; en eindelijk de ontdekkingsreis van
tasman in 1642. Ook de plaatjes, die hier voorkomen, verdienen lof; wij hadden echter nog liever hier eene goede reiskaart gevonden.
Hoezeer alle deze reisverhalen zeer zijn bekort, verwekken zij toch doorgaans deelneming, en geven aangenaam en afwisselend onderhoud. Voor de Nederlandsche jeugd zouden wij in dezelve toch nog wel iets meer van de Nederlandsche staatsgeschiedenis bij deze reizen verlangd hebben; ook komen ons de hier voorkomende zedelessen doorgaans wat eensoortig voor.
Zeer gaarne, intusschen, prijzen wij deze reisbeschrijvingen ter lezing aan. Moge de schrijver met dezelve zijn heilzaam doel bereiken, en alzoo zijner beloste gestand doen, om nog een twaalstal belangrijke reisverhalen uit de jongstverloopene eeuw onzen jongelieden aan te bieden!
Auteursrechtvrij