Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1826

Dissertatio de Coloniis Veterum, Dissertatio de Patronatu et Clientela Romanorum, quas publicae disceptationi offert R.H.E. Wichers. Groningae, 1825.

De Heer wichers heeft na het verdedigen dezer twee Dissertatiën, met de daarbij gevoegde stellingen, het Doctoraat bekomen in de Letteren en de Regten, aan de Hoogeschool te Groningen.

De eerste is van eenen letter- en geschiedkundigen inhoud. De schrijver leert ons in de voorrede zijnen lust voor de geschiedenis kennen, en zegt, dat hij deze verhandeling vóór eenige jaren bij de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem heeft ingezonden, ter gedeeltelijke beantwoording eener voorgestelde prijsvraag. Magnis excidit ausis. En geen wonder, daar de Maatschappij iets anders verlangde, dan een blijk van weldoorgebragte studiejaren eens jongelings, voor hoedanig blijk wij deze verhandeling gaarne beschouwen, gelijk dergelijke van den Heer brand, in het jaar 1820 te Leyden verdedigd, en vooral die van den Heer geradon, te Leuven in 1822 bekroond. Ofschoon het gezigtpunt in deze drie stukken verschillend moge zijn, moet toch zeer veel op hetzelfde neêrkomen; en wij oordeelen, dat het reeds een bewijs is van goeden aanleg en smaak, indien een jongeling het voornaamste, hetwelk over de volkplantingen der Phoeniciërs, Carthagers, Grieken en Romeinen

[p. 408]

geschreven is, aandachtig gelezen, met de bronnen vergeleken, en tot een zeker geheel gebragt heeft.

De tweede verhandeling loopt over die geheel eigenaardige Romeinsche inrigting, welke men het Patronatus en Clientela noemt. De inhoud der vier Hoofdstukken is deze: over de woorden Patronus en Cliens en derzelver beteekenis; of dergelijke inrigting bij andere volken plaats had; over den oorsprong dier inrigting bij de Romeinen, en het gevoelen van niebuhr; welke de wederzijdsche pligten waren der Patronen en Clienten; welke veranderingen de gansche zaak van tijd tot tijd ondergaan heeft. Ook deze verhandeling is wèl geschreven. Over het algemeen hebben wij eene aanmerking. Het blijkt genoeg, dat de Heer wichers bekend is met de nieuwere schrijvers, welke beide onderwerpen hebben opgehelderd. Wij hadden liever gezien, dat er een verslag van die schrijvers in een voorgaand Hoofdstuk gegeven was, of gemelde schrijvers meer geciteerd waren, dan dat alles zoo het voorkomen van eene zuivere oorspronkelijkheid hebben moest, welke het deel van zeer weinige Akademische verhandelingen zijn kan. Ook is de gelijkheid van onderwerpen met kort te voren in het licht verschenen stukken waarlijk in het oog loopend. Zoo heeft de Faculteit de Bespiegelende Wijsbegeerte en Letteren aan de Hoogeschool te Groningen uitgeschreven en bekroond eene prijsvraag over hetzelfde Patronatus en Clientela, hetwelk wichers niet onbekend kan zijn, schoon hij er geen woord van meldt.