Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1826

De Bijbel eene bron van Goddelijk onderwijs voor den Mensch in zijne dagelijksche levensbetrekkingen. Door Vrouwe A. Ockerse, Wed. Kleyn. II Deeltjes. In 's Gravenhage, bij de Wed. J. Allart. 1824, 25. In 12mo. Te zamen VIII, 518 Bl. f 3-:

Blijkens het zeer pieus gestelde Voorberigt, heeft de Weduwe kleyn aan de Weduwe allart een' dienst gedaan met dit geschrift. Deze, namelijk, verzocht gene tot het schrijven van een Bijbelsch Huisboekje, tot onderwijs en troost in het dagelijksch leven, voor alle standen, waarin de onkundige, afgedwaalde en onder smart gebukt gaande mensch, bij zijne zwakheden en zondige bedrijven, bij zijne zorgen en wederwaardigheden, uit de rijkste bron, te zijner leering en vertroosting, zijnen dierbaren Bijbel, onderwezen, opgebeurd, vertroost, en tot geloof en vertrouwen op God en onzen Heer Jezus Christus geleid, en de meergevorderde Christen daarin opgebouwd en versterkt wierd. Wij gaven hier, opzettelijk, der Schrijfsters eigene woorden, die ons op het standpunt plaatsen moeten, vanwaar wij hare voldoening aan den wensch der Uitgeefster hebben te beschouwen.

Gaarne vereeren wij, en met blijdschap, zulke vrome gezindheden, en uitlatingen, en oogmerken, en betuigen daarenboven, dat het met onzen aard strijdig is, tot den lof onzer Christen-zusters niet vaardig te zijn; voorts,

[p. 381]

dat wij de moeijelijkheid, om, bij zoo grooten voorraad van godsdienstige huis- en handboeken, zich nieuwe verdiensten te verwerven, te meer gevoelden, naarmate wij nadachten op hetgeen van de Schrijfster verlangd werd, en over hen, voor welken dit werd begeerd; en, eindelijk, dat wij zeer goedkeurden het gevoel der Schrijfster, dat, bij de vrees, dat de van haar verlangde taak te zwaar zijn zoude, echter zich over die zwarigheid heenzettede, niet alleen door hare ingenomenheid met zoodanig werk, maar ook door hare bede tot God en hare hoop op Zijne genade. Doch het is ook even daarom, dat ons dit geschrift te meer tegenviel, en wij eene gansch andere behandeling hadden gewacht van zulk eene taak.

Niet, dat wij dit werkje onnuttig achten; dat is er zoo verre van daan, dat wij zelve er, met genoegen, in ons huisgezin gebruik, en er, met gelijk genoegen, een geschenk van gemaakt hebben. De overschrijving van de ruim dertig onderwerpen, die den inhoud uitmaken, zoude van de belangrijkheid van dien inhoud onze lezers, die ook van eene Vrouw van dien naam niets gemeens verwachten, overtuigen. Doch, tot die overschrijving ontbreekt ons de ruimte.

Wat dan? Dit. Wij vonden hier gewigtige zaken met eene al te ligte hand behandeld, en daardoor verloren zij hare belangrijkheid. Wij vonden hier zoo veel oppervlakkigs, en - de titel deed dit reeds vreezen - bij vaak groote uitvoerigheid zoo weinig, zoo veel eenvoudigs, wat tot platheid en pleonasme werd, en zoo veel uit den Bijbel zelven en de aanmerkingen van van der palm afgeschreven, dat wij, bij alle onze erkentenis, dat hetgeen wij lazen waar was en goed, toch onwillekeurig vroegen, of het noodig ware, op eene zoo gemakkelijke wijze het legio der boeken, met name der godsdienstige en bijbelsche huis- en handboeken, te vermeerderen; en, tot onze spijt, wisten we deze vraag ons niet voldoende te beantwoorden. - Nog eene aanmerking maken wij; dat, namelijk, de Schrijfster al te weinig uit het Nieuwe Verbond de stoffe tot onderhoud van hare lezers ontleend

[p. 382]

heeft, en, hier en daar, andere, dan de gebezigde plaatsen uit het Oude Verbond, haar beter zouden gediend hebben. - Op de taal, vooral op den stijl (voor den onkundigen was dit geschrift uitdrukkelijk bestemd) viel ook nog al wat aan te merken, en op den toon der ingevoegde of besluitende verzen, waaronder er zijn, die zich maar weinig goven een behoorlijk proza verheffen. Dan, wij zijn geene nugarum sectatores, en ontraden zelfs aan de Schrijfster geenszins, dat zij nog een derde deeltje laat volgen.

Zoo is ons oordeel, en ten bewijze diene, kortheidshalve, slechts de aanhaling der bladzijden, op welke wij vooral de Schrijfster zelve opmerkzaam maken. Wij noemen (uit het eerste deeltje) bl. 16; bl. 23 de overgeschrevene historie van Samuel; die bijbelsche historiën, welke, bl. 50 ezv., tot een woord tot het hart der kinderen dienen; de leemte en ledigheid in het vertoog over het raadplegen met God; - maar neen, wij noemen niets meer. Wij hebben met eene Vrouwe te doen, en zij moet ons niet voor indiscreet houden. Zij zelve weet nu, dat wij meer eigens, minder omslags, minder oppervlakkigheids, meer zaken, en een' anderen toon voor het hart verlangen, en vooral ook andere versjes, dan D. I, bl. 141, 176, voorkomen. Wat steken bij de, elders aangehaalde, schoone, kernvolle dichtspraak die vrome rijmpjes af!