Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1826

Over de Bezetenen in het Nieuwe Testament. Te Leeuwarden, bij J.W. Brouwer en P. Wiarda. 1825. In gr. 8vo. 89 Bl. f :-90.

Wat dit stukje behoefde in het licht te verschijnen? - In de Bijdragen tot de Godg. Wetensch. XII. 203 enz. komt eene Verhandeling voor van den Predikant p.w. brouwer over de Bezetenen in het algemeen, en over het verhaal Matth. VIII: 28-34, in welke die geleerde man zijne meening, dat men aan eigenlijk Bezetenen door den Duivel niet te denken hebbe, als eene meening, wel niet volkomen zeker, maar hoogstwaarschijnlijk, met de grootste billijkheid en bescheidenheid ter toetfing ontwikkeld voordraagt. In hetzelfde tijdschrift en deel, bl. 795, (hier verkeerd aangehaald) is met gelijke billijkheid en bescheidenheid daartegen het gevoelen der meerderheid (misschien?) door den Noorddijkschen Predikant in bescherming genomen en aanbevolen. Had men hieraan niet genoeg, ten opzigte van een stuk, waarover duizendmaal geschreven is, en waarvan het toch, gelooven wij, wel blijven zal ‘non liquet’? Maar de ongenoemde Schrijver denkt er anders over; hij schreef in zijne eenvoudigheid (bl. 7), zonder evenwel zijn oordeel te wantrouwen (bl. 5), voor minkundigen, die wij echter meenen zulk onderrigt niet van noode te hebben, ons van harte verklarende geloofsgenooten te zijn, op dit punt, van wiselius. (Zie Nog een blik op de Sadduceën van Da Costa, de belangrijke noot op bl. 115, die wij wel nog eens wilden aangeprezen hebben.) En wat vindt men nu over de Bezetenen, dat men niet voor des Schrijvers meening door muntinghe, heringa, muntendam weet bijgebragt te zijn?

Eene enkele proef van des Schrijvers manier van denken

[p. 334]

en stellen sta hier, met onze aanmerkingen er tusschen. Wij lezen, bl. 27: ‘Neen, Jezus sloot met die snoode schepselen geen verdrag; dat was beneden zijne waardigheid. (Voor wie is deze herinnering noodig?) Hij staat hun hunnen boozen en kwaadaardigen zin wel toe, maar door de inwilliging er van strafte Hij en de eigenaars dies ('t is mannelijk!) kudde (Hij, die niet gekomen was om te verderven, en alle wiens wonderen Hem openbaren als Zaligmaker?) en tevens de onreine geesten. Zij verkregen hun wensch, maar tot hun verderf; 't geen zij noch verzochten, noch verwachtten gebeurde, zij storteden met de zwijnen in zee.’ (Ergo verdronk dat legioen van eer!! Dit houden wij nog voor een voornaam bezwaar tegen des Schrijvers meening.)

En wat zullen we nu meer zeggen? Is het niet genoeg, dat Jezus den Duivel, wiens bestaan wij hier niet betwisten, en wien wij wel houden willen voor den vader der zonde, zonder welke er geene plagen waren, getoond heeft te overwinnen, en daartoe te zijn gekomen? Zijn alle zonden, dus ook ziekten en ongeneeslijke kwalen, uit dit oogpunt beschouwd, geen Duivelsch produkt? En is het dan voor de praktijk der Godzaligheid niet genoeg, dat Jezus daarvan verloste, het zij dezelve te regt of te onregt aan des Satans onmiddellijken invloed werden toegeschreven door de Joden?