Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1825

Iets over de gedaantewisseling der muggen.

De mug neemt, volgens den vermaarden Natuuronderzoeker swammerdam, haren oorsprong uit een zeer klein eitje, dat door de moeder-mug aan den waterkant wordt gelegd op eene laag slijm, aan een grasje of steeltje, dat uit het water steekt, vastgemaakt; waaruit dan, na eenige dagen, zeer kleine wormpjes te voorschijn komen. Deze wormpjes zijn zeer keurig van maaksel, en in vele opzigten merkwaardig, maar vooral daarin, dat het uiterste einde van den staart nimmer nat wordt; weshalve dit diertje, begeerig zijnde om te rusten, zich naar de oppervlakte van het water begeeft, waaraan het zich met zijnen staart ophangt, omtrent op dezelfde wijs als de glazen mannetjes, in het water, aan de glazen belletjes hangen; en dit doen zij te ligter, dewijl de staart altijd droog blijft; waarom men ook ziet, dat, zoodra zij dien aan de oppervlakte van het water bewogen hebben, hetzelve daarvan afloopt, en men dan ook onderscheidenlijk ziet, dat daar een kuiltje in het water veroorzaakt wordt, doordien, het wormpje met zijn ligchaam nederzakkende, het water, tot den droogen staart, en het kuiltje daarin, geen' toegang hebbende, daar om henen staan blijft. En dus drijft het, zeer aardig, met het uiteinde van zijnen staart, gelijk een ledige holle roemer, op het water. Door dit drooge bovendrijvende einde geschiedt de ademhaling. Gebeurt het, door eenig toeval, dat de staart die noodige droogte verliest, en het wormpje dus belet wordt, om, als voorheen, aan de oppervlakte van het water te hangen, zoo neemt het den staart in den bek, en herstelt dien weder; hierin de watervogels navolgende, die de vederen door den bek henen trekken, om dezelven met eene olieachtige stoffe te besmeren, en voor de indrinking des waters te beschermen.

Dit wormpje tot zijne volkomene grootte gekomen, en de leden, onder het vel, onderscheidenlijk aangegroeid zijnde, zwelt het op, en werpt eindelijk de oude huid af, de verborgene leden klaar aan het gezigt vertoonende. Want als-

[p. 441]

dan ontdekt men veel onderscheidener het hoofd, de borst en den buik, alsmede de oogen, de hoornen, den angel, de pooten en de vleugels; alle welke leden intusschen zoo vloeibaar als water zijn, en zij moeten ook, in het water, tot zoo verre uitwasemen, dat zij de vereischte sterkte verkrijgen. Opmerkelijk is het, dat het hoofd in dit popje, 't geen te voren, terwijl het nog een worm was, omlaag in het water hing, nu omhoog geheven is, alwaar het, met twee pijpjes, aan de oppervlakte van het water hangt, en dus ademhaalt. Ook is, in dezen staat, het nu tot de ademhaling onnoodig gedeelte van den staart verdwenen, die daarentegen een sierlijk vlotriempje gekregen heeft, door welks behulp het popje zich van zijne plaats beweegt, op eene geheel andere wijze zwemmende en voortgaande, dan toen het een wormpje was. De kleur van het popje is niet altijd dezelfde. In het eerst, na de verandering, is het witachtig, daarna ziet het uit den groenen, en op het laatst trekt het naar het donkere.

Nadat zich nu het popje eenige dagen in het water heen en weder bewogen heeft, en zijne weeke leden gesterkt geworden zijn, splijt in 't einde de huid open tusschen beide de hoornen of pijpjes, waarmede het aan de oppervlakte van het water bangt; en, zijn vel vervolgens afgestroopt hebbende, blijft het zoo lang op het water, door de weinige zwaarte, die zijn ligchaam heeft, tot de vleugels uitgespannen en door de lucht opgedroogd zijn, wanneer het, in de gedaante van eene mug, wegvliegt; latende het afgestroopte huidje in het water drijven, waar het eindelijk verteert. In dezen vliegenden staat paren zij, zich op het naauwst met elkander vereenigende.

Men ziet daaruit, dat de mug dezelfde of eene gelijksoortige gedaantewisseling ondergaat als de rups, de zijdeworm, de tor en meer andere insekten; doch met dat onderscheid, dat de mug, in twee gedaanten, een water-insekt is, en, bij het overgaan tot de derde, in een land-insekt verandert.