Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1825

[p. 671]

Ernstig-vrolijke Beschouwingen van de merkwaardigste, zoo staatkundige als vooral godsdienstige verschijnsels dezer Eeuw, inzonderheid Bijbelverspreiding en Bijbellezen. (Een Boek voor Roomschen en Onroomschen.) Door Dr. Franz Oberthür. Uit het Hoogduitsch vertaald. Te Franeker, bij G. IJpma. 1824. In gr. 8vo. 268 Bl. f 2-40.

Zekerlijk zullen hier Roomschen en Onroomschen veel vinden, dat hun bevalt, maar ook veel, dat hun hinderen zal; en ware dit ook anders, dan mogt men den Schrijver wel een standbeeld stichten, want dan had hij de groote scheure geheeld! De titel is goed gekozen; des Schrijvers uitzigten voor Godsdienst, en volksgeluk door Godsdienst, zijn vrolijk, en het is vooral Bijbellezing en Bijbelverspreiding, waarop hij hecht. Het overige schijnt slechts bijwerk, en loopt in 50 bladzijden af, (in welke van bl. 8 tot 14 ook reeds over de Bijbelgenootschappen gesproken wordt.) Hij handelt daarin over eene grondwettige staatsinrigting, - de beschaving der Joden, - de afschaffing der slavernij, en het H. Verbond. In het derde Hoofdstuk pleit hij de Bijbelgenootschappen van onedele staatkundige bedoelingen, en ook van de bevordering van het mysticisme, vrij. Het vierde Hoofdstuk handelt over Bijbelverspreiding en Bijbellezen, onaangezien alle bezwaren daartegen ingebragt, op zich zelf geoorloofd, raadzaam en wenschelijk; en hier reeds zal de kundige en opmerkzame Protestantsche lezer, bij al de schoonschijnende voorspraak en verdediging, de adder, die zich onder het gras verschuilen wil, niet over het hoofd zien. Bij het drieledig middel, om alle misverstand en misbruik bij het Bijbellezen, zoo veel mogelijk, voor te komen,’ (Hoofdst. V opgegeven) kan men haar wel niet langer miskennen. Verder redeneert de Schrijver over de Kerk en hare betrekking tot het Volk. De Bijbel ligt tusschen de Openbaring en de Kerk in het midden(!), en gelijk onder het

[p. 672]

Oude Verbond, ter ontwikkeling van den zin en inhoud der H. Schriften, de Profeten en Priesterstand noodig waren, (gij vat het wel, Lezer?) zoo is dit ook thans het geval. Het drieledig middel, om het gebruik van den Bijbel onschadelijk en allezins nuttig te maken, is, volgens den Schrijver, met andere woorden, en als wij wèl zien: zich geheelenal meester te maken van het onderwijs der jeugd; het openbaar onderwijs des volks in den Bijbel aan te wenden ter wering van zoogenoemd misverstand en misbruik; en eindelijk het doen vervaardigen en in omloop brengen van eene nieuwe, doelmatige overzetting en uitgave des Bijbels, met de noodige authentische sanction, dat zegt: goedkeuring en bekrachtiging. - Deze middelen zullen zeker beproefd bevonden worden, zoo men maar, met den Schrijver, de noodzakelijkheid en verpligting gevoelen kan, om zich aan elke uitspraak der Kerk omtrent iedere Bijbelplaats te onderwerpen, dewijl door het voorregt der onfeilbaarheid van den priester- en leeraarstand voor de eenheid des geloofs gezorgd is (!!!)

Indien nu de Kerk deze maatregelen in het werk stelt, en in alle mogelijke volkomenheid ten uitvoer brengt, dan mogen vrij Bijbelinrigtingen van allerlei soort opgerigt, en de Bijbel door alle Leeken in de Moedertaal gelezen worden, zegt de Schrijver; en iedere Roomschgezinde zegt daar immers amen op? Maar, als Protestanten, zien wij aan dit geschrift van den geleerden Doctor oberthür, (zou de man ook lid van zekere welbekende Societeit zijn?) dat het in de Roomsche Kerk nog bij ver of na geen dag geworden is, noch ook, vreezen wij, vooreerst nog worden zal.