Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1825

Herinneringen bij den dood van Mr. R. Feith, enz. Door J. van Harderwijk, R. zoon. Te Rotterdam, bij J. Immerzeel, Jun. 1824. In gr. 8vo. 12 Bl. f :-20.
De Verlichting. Lierzang, bij gelegenheid van den 250sten verjaardag van de stichting der Hoogeschool te Leyden, enz. Door Mr. H. Bloemen. Te Zwolle, bij M. Tyl en Zoon. 1825. In gr. 8vo. VI, 9 Bl. f :-30.
De Zon, of de Morgen, Waterloo en de Eeuwigheid. Dithyrambe, door A. van Hasselt, Jur. Utr. Stud. te Luik. Te Rotterdam, bij J. Immerzeel, Jun. 1825. In gr. 8vo. 13 Bl. f :-25.
Feestviering van het tweejarig bestaan des Antwerpschen Departements der Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen, gehouden den 23 van Zomermaand 1824, uitgesproken door A. Cluwen, Joh. Nep. In gr. 8vo. f :-50.

Deze vier stukjes hebben reeds te lang op eene aankondiging gewacht, en wij zouden over dit uitstel ons excuus dienen te maken, indien de schuld daarvan niet grootendeels aan henzelven geweten moest worden; zij zijn zoo rank en zoo

[p. 478]

klein, en ver ergen zich zoo nederig onder en achter andere lijvige boekdeelen, dat men ze, ook bij de gemoedelijkste monstering van het om recensie schreeuwend boekenleger, over het hoofd ziet, en slechts toevalligerwijze aan derzelver aanwezen herinnerd wordt. Zeker heeft eene zoo late aankondiging van dergelijke vlugtige dichtstukjes, welke meestal veertien dagen na derzelver uitgave glad en gaaf vergeten zijn, veel van mostaard na den maaltijd; doch de schrijvers zelve zullen daar vast geen knorrig gezigt om trekken, want zij hebben het aan ons verzuim te danken, dat de kinderen, bij hunne Gelegenheids-Muze verwekt, langer leven, dan zij immer hadden kunnen hopen.

De brave feith is reeds anderhalf jaar ten grave, en van harderwijk bezong zijn afsterven reeds in het openbaar, vier dagen na zijnen dood; wij bieden derhalve deze dichtregelen niet als iets nieuws, maar als eene antiquiteit, het publiek aan. Op het oogenblik dat zij werden voorgedragen, toen de treurmare nog versch was, en daardoor het onherstelbaar verlies dieper gevoeld werd, hebben zij zeker hunne uitwerking niet gemist, en ook thans herleest men dezelve nog met genoegen; want zij ademen overal warme vereering voor den gestorvenen Dichter, en schilderen ons, zonder opgeblazene lofspraak, zijne waarde als mensch, als zanger en als Christen. Daar men van deze ijlings vervaardigde rouwklagt niet datgene vergen mag, wat men behoort te eischen van die Heeren, die nu reeds anderhalf jaar bezig geweest zijn, met hunne treurzangen voor de Gedenkzuil des grooten mans te vijlen en te beschaven, zullen wij dezelve niet al te naauwkeurig beschouwen, en ons vergenoegen met te zeggen, dat deze coupletten onder de beste behooren, welke de jeugdige en druk verzen makende van harderwijk vervaardigd heeft.

De Lierzang van den Heer bloemen, dien men in het Mengelwerk dezer Letteroefeningen reeds zoo dikwerf onzen grooten Zangreus met hoogstdeszelfs eigene uitroepingen en losbarstingen heeft zien bestrijden, verdient den grootsten lof om den echt liberalen geest, die in denzelven ademt. Als dichtstuk echter, en vooral als Lierzang, kunnen wij het niet even hoog aanschrijven. Men vindt hier herhalingen, en nergens komen dezelve minder te pas dan in eene Ode. Ook is de uitdrukking niet zoo gekuischt als men

[p. 479]

dezelve tegenwoordig gewoon is, en zelfs vindt men wel eens een' halven voet te veel, b.v.:

Dan hebt | ge haar met | uw melk | gevoed,

waar bloemen meer van onze ineensmelting gevorderd heeft dan zij geven kon, namelijk dat zij ge met haar voor het gehoor tot ééne lettergreep maakte; terwijl hij haar op eene andere plaats veel minder laat doen dan zij doen moest, b.v.:

De eeu|wen groei|den aan | uit ja|ren.

Doch bij dit alles lezen wij nog liever deze poëzij, dan een aantal gladgevijlde schelddichten uit de Rekelzangen van bilderdijk.

Van onze Noordelijke kunstbroeders gaan wij over tot die uit het Zuiden; en waarlijk, deze behoeven voor genen volstrekt niet onder te doen. Ja, in het vierbloemig dichtbouquetje, dat wij uit de twee gedeelten van ons vaderland, ieder voor de helft, in deze aankondiging hebben zamengestrengeld, gelooven wij, dat de Zuidelijke bloempjes het in geur en kleur winnen. Het uithangbord, dat van hasselt voor zijne dichtwaar heeft uitgestoken, moge wat geaffecteerd, ja zelfs eenigzins zwetsend zijn, de waar zelve is goed, ja voortreffelijk voor een pasbeginnend koopman, die met al de geheimen van het handelvak nog niet bekend is. Men ziet wel, vooral in den aanhef, dat het jonge mensch het wat al te mooi heeft willen maken; doch de al te groote weelderigheid, welke hier heer cht, kan, wanneer zij door vlijtige oefening en meerdere bedaardheid gesnoeid wordt, eens waarachtige rijkdom worden.

Ook de Antwerpenaar cluwen zoude, indien aan hem een even goede voorganger als aan van hasselt ware te beurt gevallen, (men begrijpt wel, dat wij van kinker spreken) eene eervolle plaats onder onze jeugdige zangers kunnen bekleeden. Hij bezit dichterlijken aanleg, en heerschappij over de taal; doch valt te dikwijls in het prozaïsche en langdradige. Inmiddels belooft hij veel, bij voortgezette oefening; en dat dit geen gewoon complimentje is, om ons berispingspilletje te vergulden, bewijzen wij door de volgende aanhaling uit zijne Feestviering:

[p. 480]

 

O heilig Vaderland! o lust van eedle harten!

 

Mogt ook uw heil, uw bloei der eeuwen wentling tarten!

 

Verhef, o Neêrlands Maagd! uw hoofd met vollen glans,

 

Gelijk de Orion blinkt aan heldren starrentrans!

 

Ga weêr den Oceaan met kiel bij kiel bezaaijen!

 

Doe vlag en wimpel weêr langs alle zeeën waaijen!

 

Uw handel, met elk volk in broederlijk verbond,

 

Sprei' nieuwe vleuglen uit en zweev' de wereld rond!

 

Zijn gouden slangenstaf, ten schepter u gebleven,

 

Moge, als een tooverroede, u voorspoedsschatten geven;

 

Hun vloed uit elk gewest stroome uwe havens in! enz.

Waarlijk, als onze jonge Vlaamsche broeders zoo beginnen, dan mogen onze jeugdige Noordelijke verzenmakers toezien, dat hun de loef niet worde afgewonnen!