Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1825

Twee Rekwesten aan Z.E. den Heer Staatsraad Directeur-Generaal voor de zaken der Hervormde Kerk, enz. Met Brieven aan den Kerkeraad der Nederduissche Hervormde Gemeente te Voorburg, en verdere Bijlagen. Uitgegeven door Mr. J.C.W. le Jeune. Felicitatis specimen - omnes scire cupere qualis fuerit aliquis. Plinius. Te 's Gravenhage, bij A.J. van Weelden. 1825. In gr. 8vo. 26 Bl. f :-20.

De dienstmaagd van Mr. le jeune gaf, volgens zijn Ed., voor, dat zij bij hem kramen moest, en werd daarom - uit haren dienst weggezonden. Zij verloste van eene dochter, welke bij den Burgerlijken Stand onder de namen jacoba le jeune werd ingeschreven; waarop dan ook, zeer natuurlijk, dat kind onder deze namen te Voorburg gedoopt werd. Le jeune vervolgt daarop het arme dienstmeisje in regten, waarvan de uitslag was, gelijk men verwachten moest, dat, bij vonnis van de Regtbank van Eersten Aanleg, en daarna ook van het Hooge Geregtshof, de woorden le jeune in het Register van den Burgerlijken Stand moesten geroyeerd worden; zoodat dan nu het kind alleen jacoba heette. Op zijn verzoek werd de naam in het Doopboek te Voorburg mede in dier voege veranderd. Hiermede, zou men denken, was deze zaak nu afgedaan. Maar neen! Le jeune had daarbij nog aan den Kerkeraad verzocht, dat de naamgeving, even openlijk (als dezelve bij den Doop geschied was), ten aanhooren NB. van de doopeling, en van hare moeder, die haar heeft ten doop gehouden, zoodat de gcheele Gemeente daarvan kennis drage,

[p. 290]

zou worden veranderd; en van die verandering, ook in het Doopboek, verwachtte hij een schriftelijk bewijs. Waarom men aan het raatste gedeelte van zijn verzoek, door afgifte van een Extract uit het Doopboek, niet aanstonds voldeed, begrijpen wij niet, of het moet geweest zijn, omdat zijne aanvrage wel wat vriendelijker hadde kunnen geschieden. Dat echter de Kerkeraad geene magt had, om de ongelukkige moeder en kind, die NB. thans elders woonden, op 's mans eisch, ook aldaar te vervolgen, door haar tot het nogmaals verschijnen in de kerk te verpligten, en dat de afkondiging, die hij vorderde, tot de stichting der Gemeente niet bijdragen kon, zal een ieder, bchalve misschien Mr. le jeune, begrijpen. Ook had zich de Kerkeraad bij die naamgeving niet misgrepen: dezelve had de aanteekening bij den Burgerlijken Stand, welke altijd voorafgaat, eenvoudig gevolgd; gelijk hij die ook hij het royeren van den naam volgde. Nu beklaagt zich le jeune, bij den Directeur-Generaal, over den Predikant en Kerkeraad van Voorburg, met dat gevolg, dat hij nu wel een Extract uit het Doopboek bekwam, maar dat zijne Excell. verklaarde, dat de Kerkeraad door hem Directeur-Generaal niet kon verpligt worden tot zoodanige afkondiging, als door den Heer le jeune is gevorderd geworden. Dan, le jeune vervoegt zich andermaal bij zijne Excell. met een vrij uitvoerig Rekwest, waarbij hij ten slotte, omdat hij niet anders kon, wel afziet van de ongehoorde en onmeêdoogende vordering, dat de Kerkeraad moeder en kind ter kerke zou oproepen, maar op eene openlijke kennisgave van de naamsverandering aan de Hervormde Gemeente blijft aandringen; waarop zijne Excell. (na gevorderde en ingekomene consideratiën en advis van het Provinciaal Kerkbestuur van Zuid-Holland) heeft goedgevonden en verstaan, aan den Heer Mr. jacob carel willem le jeune te kennen te geven, dat de Staatsraad Directeur-Generaal zich niet bevoegd acht aan zijn verzoek te voldoen. - Hiermede schijnt de zaak dan nu ook afgedaan.

Wij bevatten niet, waarom de Heer le jeune deze

[p. 291]

voor het Publiek zoo weinig belangrijke stukken in druk gaf. Hij zegt wel, dat dit den Predikant de moeite eener aflezing bespaart; maar wij zien wel, wat de Predikant niet, maar geenszins, wat hij dan nu al zou willen aflezen. Hij beschuldigt den Predikant van dubbelzinnigheid en onbestemdheid; maar het Publiek zal met ons in al dit geschrijf wel niets anders zien dan omzigtigheid, om zich niet verder, dan volstrekt onvermijdelijk was, met le jeune en diens zaak in te laten; en deze vinden wij, na de lezing dezer stukken, prijsselijk. Hij noemt de handelwijze van den Kerkeraad schandelijk, en zegt, dat deze de hand geleend heeft tot eenen roof: dit zien wij zoo niet in; maar stelen en rooven wordt toch in ons land door de Overheid gestraft; de Heer le jeune kan dien roof daar dan aangeven, en zien, of hij die roovers, bij uitspraak van den Burgerlijken Regter, misschien op het schavot kan krijgen!

Van den aanval, dien wij hier vonden, op het personeel karakter van den Predikant te Voorburg (die algemeen van eene goede zijde bekend is) zwijgen wij liefst; en ziet de Heer Staatsraad Directeur-Generaal niet anders dan wij, dan kan hij dien niet anders houden, dan voor het gevolg van drift en ongegronde achterdocht.

Ecclesia sequitur curiam; aan dezen regel heeft zich de Kerkeraad van Voorburg gehouden. Misschien lijdt deze regel thans in sommige gevallen zelfs wel eene uitzondering, en zijn er voor de Kerkelijke Regtbanken somtijds misdaden, over welke de Burgerlijke Regtbank geene uitspraak doet. De Heer le jeune en zijne gewezene dienstmaagd zijn ons geheel onbekend. Maar er kunnen gevallen zijn, waarin een Predikant en Kerkeraad dikwijls, ten aanzien eener beschuldigde en burgerlijk veroordeelde, huiverig wezen moeten verder te gaan, dan hunne letterlijke en stellige verpligting; daar men toch bij de Gemeente diepen indruk bewaren moet voor eenen Hoogeren Regter, die alleen alwetend, en wiens Wetboek onseilbaar is.

Het is jammer, dat aan deze uitgegevene stukken het

[p. 292]

Advis van het Provinciaal Kerkbestuur van Zuid-Holland ontbreekt.

De uitgave door Mr. le jeune, ten behoeve NB. van de weezen der omgekomenen bij den Watersnood in Febr. 1825, maakte, in dit bijzonder geval, op ons gevoel eenen bijzonderen indruk.