Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1825

Handboek voor de praktische en theoretische Ontleedkunde, door J.P. Mayorier, Hoogleeraar der Ontleedkunde aan de Hoogeschool te Parijs. II Deelen. Naar de vierde, vermeerderde en verbeterde Uitgave uit het Fransch vertaald door G.J. van Epen. Met eene Voorrede van A.G. van Onsenoort. Te Amsterdam, bij C.G. Sulpke. 1824. In gr. 8vo. XXXII, 380 Bl. f 5-50.

De klagt over den vloed van vertalingen, waarmede ons land als overstroomd wordt, is verre van ongegrond te zijn; zij heeft echter hare grenzen: de vertaling toch van nuttige werken, die wij oorspronkelijk nog zóó niet bezitten, ja waaraan wij nog behoefte hebben, maakt van zelve hier eene uitzondering; en zoodanig een is het hier boven aangekondigd werk.

Wat is de Arts zonder Ontleedkunde; maar vooral: wat is de Heelmeester zonder dezelve? Is zij niet de spil, waarop het gansche gebouw der Genees- en Heelkunde, om zoo te spreken, ronddraait? Is zij niet de éénige zekere gids, op welken men zich gerust kan verlaten? Ja, wat roer en kompas den stuurman zijn op den onzekeren Oceaan, dat is de Ontleedkunde den Genees-, maar bijzonder den Heelkundigen, in de dikwijls moeijelijke en onzekere gevallen.

Te bejammeren is het derhalve zeker, dat leerlingen in de Genees-, maar vooral in de Heelkunde niet genoeg werk van deze studie maken: maar al te veel wordt zij verwaarloosd, of minder noodzakelijk geacht; en wenschelijk ware het, dat wij zeggen mogten, dat wij met andere landen, bijzonder Frankrijk, in dezen gelijk stonden; doch, dat is tot nog toe, helaas! het geval niet: het getal toch van hen, die zich onder ons op de

[p. 235]

Ontleedkunst ex professo toeleggen, is klein. De lessen in de Ontleedkunde worden, ja, bijgewoond; maar hoe gering is het getal der zulken, die er eene hoofdstudie van maken; die met de theorie de in dezen zoo noodige praktische kennis ernstig zoeken te paren! hoe vele leerlingen, die zich vergenoegen met bloote aanschouwers te blijven, en zich alleen toeleggen op datgene, wat bij de theoretische examina volstrekt onmisbaar is! Mogt men toch, bij het afnemen dier examina, ook beproeven, of de Candidaat zich werkelijk ijverig op het kadaver oefende, en eene eigene praktische kennis zocht te bekomen!

Men is tot het bekomen van kadavers, wel is waar, overal niet in de gelegenheid, en veel blijft er in dat opzigt te wenschen over; evenwel op die plaatsen, waar de Genees- en Heelkunde opzettelijk geleerd worden, ontbreekt het daaraan niet: wenschelijk echter ware het, dat de gelegenheid daartoe overal meerder ware; hoe nuttig ware dat voor Genees- en Heelkundigen ook in andere plaatsen; hoe zou het heil der maatschappij daardoor bevorderd worden; welk een' vasteren gang zou daardoor inzonderheid de operative Heelkunst overal verkrijgen! Doch, zonder alvorens grondige kennis van het menschelijk ligchaam verkregen te hebben, door eene gegronde Ontleedkunde, zou de vervulling van dien wensch weinig baten. Men moge handig en spoedig eene operatie op het kadaver verrigten; men zal evenwel geene reden kunnen geven, waarom men zoo en niet anders werkte, en men verkrijgt alzoo geene wetenschappelijke, maar empirische Operateurs.

Met reden verheugden wij ons dan, dat wij de vertaling van dit allezins belangrijk werk zagen aangekondigd; en wij koesterden te gelijk de hoop, dat hierdoor de lust mogt aangewakkerd worden, om deze schoone kunst meer te beoefenen. Werken over de Ontleedkunde bezaten wij in onze taal, en voornamelijk muntte onder dezelve uit, hempel's Grondbeginselen der Ontleedkunde, uit het Duitsch vertaald, waarvan eene tweede uitgave aangevangen, doch helaas! door het overlijden van den te vroeg

[p. 236]

aan de kunst onttrokken Hoogleeraar vosmaer, vertraagd is; geen derzelven evenwel bevatte eene aanwijzing voor den leerling in de Ontleedkunst. Dit werk nu bevat die aanwijzing, en daarenboven is het voorzien met eene naauwkeurige en juiste beschrijving der deelen van het menschelijk ligchaam zelve; zoodat de leerling zich hier en theoretisch en praktisch oefenen kan. De Heer van onsenoort heeft ons dus een' grooten dienst gedaan, door den Uitgever op dit werk opmerkzaam te maken; daar de Schrijver getracht heeft, de leerlingen, zoo veel mogelijk, partij te doen trekken van één kadaver, dewijl dezelve, vooral bij ons, zoo niet in overvloed te bekomen zijn. De Vertaler heeft de hem opgelegde taak vrij wel uitgevoerd, en hierdoor, zoo als de Heer van onsenoort te regt zegt, ‘een' wezenlijken dienst aan zijne kunstgenooten in het algemeen en aan leerlingen in het bijzonder bewezen.’

Wij prijzen dus van ganscher harte dit werk allen aan, die zich op de beoefening dezer kunst willen toeleggen, en wenschen den Uitgever voor nette en kompresse uitvoering een goed debiet.