Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1824

Uittreksel uit de gedenkschriften van den eerlijken Georges Grounmann, portier in de voorstad St. Germain, te Parijs.

De (Fransche) Omwenteling verscheen; ik was toen 30 jaren oud, Portier van het Hotel eens Prinsen. Eene volksbeweging bragt het leven dier edele familie in gevaar; ik had het geluk, de gevolgen te voorkomen, en derzelver vlugt uit Frankrijk gemakkelijk te maken. Het Hotel werd hervormd in een gebouw van openbaar bestuur. De Heer duremont, Chef van hetzelve, wilde mij in zijnen dienst houden: ik had andere oogmerken; maar zijne echtgenoote, een engel in bevalligheid en goedheid, deed mij van besluit veranderen, en ik bleef Portier. De Omwenteling, alle hare tijdperken doorloopende, en gruwelen op gruwelen stapelende, was tot het Schrikbewind opgeklommen. De onkreukbare regtschapenheid, de vurige vaderlandsliefde van den Heer duremont maakten hem weldra verdacht bij het Comité van Waakzaamheid; hij werd gevat in denzelfden nacht, dat ik alles tot zijne vlugt had voorbereid. Ik had de behendigheid en tegenwoordigheid van geest, om hem, door middel

[p. 390]

van den Concierge van eene der hulp- of bijgevangenissen, werwaarts men hem bragt, en met wien ik bevriend was, te doen ontsnappen; acht dagen daarna zette hij den voet op Zwitserschen bodem. Mevrouw duremont had mij het leven van eenen echtgenoot te danken, dien zij aanbad; hare erkentenis was onbegrensd. De vlugteling werd bij verstek veroordeeld, en alle zijne goederen verbeurdverklaard. De ellende, waaraan dit vonnis haar met hare zuigelinge onderwierp, trof haar oneindig minder, dan de scheiding van haren man; en de onmogelijkheid, hem te volgen, ondermijnde van lieverlede hare teedere gezondheid. Op zekeren morgen ging ik tot haar. ‘Mevrouw!’ sprak ik, ‘ik maak mij sterk, u binnen eene maand met uwen echtgenoot te hereenigen, en u tevens in het bezit van het grootste deel van uw vermogen te herstellen.’ Zij viel mij in de rede met een' vreugdekreet, onmiddellijk gevolgd door een' vloed van tranen. ‘Maar,’ vervolgde ik, ‘alvorens iets te ondernemen, is het noodig, dat ge mij plegtig uw woord geeft, om, al hetgene ik zal verrigten, te bekrachtigen, en blindelings den weg te volgen, dien ik u moet voorschrijven, hoe onverklaar zulks u moge toeschijnen.’ - ‘Mijn vriend!’ hernam zij, ‘ik vertrouw alleen op God en u: mijn lot, mijn leven, die van mijnen man en mijne dochter zijn in uwe handen; ik geef ze aan u over, onbepaald en zonder eenigen schroom.’ Des anderen morgens bragt ik haar, ter teekening, een verzoek om echtscheiding. Zij beefde, en wierp op mij een' blik, die de onschuld alleen kan verduren, en zelfs den verhardsten booswicht tot inkeer zou gebragt hebben. ‘Mevrouw!’ zeide ik, terwijl ik poogde te glimlagchen, ‘deze is nog maar de geringste der proeven van vertrouwen, welke ik van u heb te vorderen.’ Zij drukte mij de hand, greep de pen, en teekende. Veertien dagen daarna vertoonde ik haar de geregtelijke akte van scheiding. ‘Thans,’ sprak ik, ‘treedt gij, in de hoedanigheid van gescheidene vrouw eens bij verstek veroordeelden, in het bezit van uwen bruidschat en uw weduwengoed (douaire.)’ - ‘En mijn echtgenoot?’ viel zij mij haastig in: ‘wanneer kan ik mij tot hem begeven?’ - ‘Als gij hertrouwd zult zijn.’ - ‘Hertrouwd!’... - ‘Ja, Mevrouw! hertrouwd, en wel met mij.’ Ik liet haar den tijd niet, om zich te herstellen van hare verbaasdheid. ‘Nog dezen morgen,’ vervolg-

[p. 391]

de ik, ‘zult gij de vrouw zijn van den Portier georges grounmann; ten een ure hebben wij onze passen, en ten twee ure zijn wij op weg naar Geneve, waar uw echtgenoot ons verbeidt.’ Mevrouw duremont nam haar kind in hare armen, wierp zich op de kniën voor het portret van haren man, en, zich vervolgens met waardigheid en vastberadenheid opheffende: ‘Grounmann!’ sprak zij, ‘God alleen kan de daad beloonen of straffen, welke wij gaan volbrengen!’... Wij begaven ons naar het stadhuis, waar mijn vriend, de bode van huwelijkszaken (officier de l'état public), mij verwachtte. Hij overhandigde ons het wettelijk afschrift eener akte, welke hij niet op het register van den burgerlijken stand had ingeschreven. Wij gingen verder onze passen afhalen, welke wij zonder moeite verwierven, en huurden vervolgens een rijtuig, dat ons behouden te Geneve bragt, alwaar ik moeder en kind in de armen des gelukkigsten echtgenoots en vaders overleverde. - Ik keerde naar Parijs terug. Met mijne huwelijksakte in de hand, deed ik het beslag opheffen van het vermogen van Mevrouw duremont, welker scheiding den echtgenoot in het bezit zijner, of liever mijner, gade had hersteld. Ik maakte hetzelve te gelde, en deed het hun geworden. - Op denzelfden dag, dat ik de tijding kreeg van derzelver vertrek naar Amerika, werd ik gearresteerd; en ik was op het punt van voor het revolutionair Geregtshof gesleept te worden, toen de 9de van Thermidor aanbrak. Ik werd ontslagen; en, na veertig jaren levens ten nutte van anderen, bevind ik mij, in mijnen ouderdom, nog, als Portier, in hetzelfde Hotel, waar ik geboren ben.