Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1824

[p. 94]

Ware heldenmoed in een treffend voorbeeld der vergetelheid onttrokken.

(Uit Mevrouw de genlis' Verhaal: De Pest te Marseille.)

De Pest woedde meer dan ooit te Marseille. Elke band van toegenegenheid was verbroken. Vaders keerden zich af van hunne kinderen, kinderen van hunne ouders. Ondankbaarheid en onmeêdoogendheid vonden geene berispers meer. Wanneer dus alle gevoel verwoest, alle sporen van menschelijkheid vernietigd zijn, is de ellende ten top gestegen. De stad werd eene woestijn; het gras wies op de straten; begrafenissen ontmoette men bij elke schrede. De Geneesheeren kwamen op het stadhuis bijeen, om te beraadslagen; want tot nog toe had men geen middel kunnen ontdekken, om de pestkwaal te bedwingen. Na een langdurig onderhoud stemden ten laatste allen daarin overeen, dat dezer ziekte een eigendommelijk, verborgen karakter eigen was, alleen door de ontleding eens daaraan gestorvenen te ontwikkelen. Dan, deze bewerking was onmogelijk; want het was beslist, dat de Arts, die haar volvoerde, binnen weinige uren het slagtoffer der besmetting moest worden, die alsdan zoo snelwerkend, zoo geweldig zijn zou, dat aan geen hulpmiddel te denken was. Een doodelijk stilzwijgen volgde op deze treurige verklaring. Daar stond eensklaps een Wondheeler op, een man in den bloei zijns levens, maar alreeds beroemd door zijne kennis en ondervinding, (zijn naam - hij sta hier met groote letteren! - is GUYON) en zeide vastberaden: ‘Het zij zoo! Ik wijd mij aan de redding van mijn vaderland. Voor deze talrijke vergadering zweer ik, in den naam der Menschheid en van den Godsdienst, dat ik morgen, met het aanbreken van den dag, een' aan de pest gestorvenen openen, en hetgeen ik gedurende de bewerking zal ontdekken ter nederschrijven wil.’ Oogeblikkelijk verliet hij de zaal. Men bewondert en beklaagt hem; doch twijfelt tevens, of hij in zijn grootsch besluit wel zal volharden. De onverschrokkene en vrome guyon, met al de kracht gesterkt, welke de Godsdienst in staat is te verleenen, volbrengt, wat hij beloofde. Hij was ongehuwd en rijk, en maakte dus terstond zijn testament, waarin regtvaardigheid en vroomheid kenbaar waren, biechtte vervolgens, en ontving om middernacht de gewijde Sakramenten. In zijn eigen huis

[p. 95]

was, nog geen 24 uren geleden, een man aan de pest gestorven. Zoodra de dag aanbrak, begaf zich guyon, met schrijfgereedschap en een klein krucifix, in het vertrek, waar het lijk lag. Hier sloot hij zich op. Vol geestdrift, maar tevens vol kloekmoedig- en vastberadenheid, knielde hij bij het doode ligchaam neder, en schreef: ‘Rottend overblijffel eens menschelijken wezens! niet slechts zonder huivering, maar zelfs met vreugde en dankbaarheid zie ik op u neder. Gij zult mij de poorten eener roemrijke Eeuwigheid ontsluiten. Terwijl gij mij de verborgene oorzaken der verschrikkelijke kwaal, welke mijn vaderland verwoest, ontdekt, zult gij het mij mogelijk maken, een geneesmiddel uit te vinden, dat de opoffering van mijzelven heilrijk maken kan voor mijne medemenschen. Gij, o God! zult de verrigting zegenen, waartoe Gijzelf mij in staat stelt.’ En nu begon en volbragt hij de ontzettende taak, schrijvende gedurende de bewerking zijne heelkundige bevindingen getrouw en rustig neder. Vervolgens verliet hij het doodelijk vertrek, doopte hetgeen hij geschreven had in een glas wijnazijn, begaf zich daarop naar het Pesthuis, en.... stierf aldaar, na verloop van 12 uren, eenen dood, duizendmaal roemrijker dan die van eenen Held, die, om zijn vaderland te redden, zich in de rijen der vijanden stort. Want hem zweeft nog de Hoop vooruit, en een geheel leger, dat hem bewondert en ondersteunt, volgt zijne schreden. Maar dezen!...