Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1824

[p. 652]

De waarde der Koopokinenting gehandhaafd en op nieuws aanbevolen aan Ouders en Kunstgenooten tegen de bestrijding derzelve van den Med. Dr. A. Capadose, of de Vaccine aan de beginselen van Godsdienst, Rede en ware Geneeskunde getoetst, door C.G. Ontijd, Med. Dr. te 's Gravenhage. Te 's Gravenhage, bij de Wed. J. Allart. 1824. In gr. 8vo. 232 Bl. f 2-:

Niemand onzer lezers kan de twist over de waarde der Koepokinenting, onlangs in ons vaderland gevoerd, onbekend zijn. Het anathema, door Dr. capadose over de Vaccine uitgesproken, gaf aanleiding tot verschillende tegenschriften, onder welke het voor ons liggend werkje van den bekwamen en geleerden ontijd zich allervoordeeligst onderscheidt, tot welks vermelding wij ons daarom bepalen; terwijl wij den overige verdienstelijke bestrijders, in het algemeen, bij dezen onzen warmen dank betuigen voor hunne belangrijke bijdragen. Maar wie was meer bevoegd tot zulk eene taak, dan hij, die, door eigene ervaring geleid, in staat was, den gang dezer uitvinding van hare eerste beginselen te volgen, die reeds, door zijne uitmuntende Akademische verhandeling, bij den aanvang zijner loopbaan zich als voor de praktijk geboren had gekenschetst, en naderhand door verschillende geschriften, maar vooral door zijne doorwrochte monographie over de Longtering, in het Geneeskundig Magazijn uitgegeven, zijnen roem bij voortduring heeft gehandhaafd? Gelijk hij als Geneeskundige voor die taak zoo wèl berekend is, zoo is hij zulks niet minder als Godgeleerde, of liever als grondig kenner der H.S., zoodat hij zijne tegenpartij met hare eigene wapenen bestrijdt, en wel op zulk eene wijze, dat wij het pleit als volkomen voldongen beschouwen mogen. Dank zij dus de bestrijding der Vaccine van Dr. capadose, die ons zulk een' hechten steun voor ons geloof aan die kunstbewerking heeft bezorgd! De waarheid heeft hare eigendommelijke ken-

[p. 653]

merken, waardoor zij zich aan ieder' onbevooroordeelden aanprijst. Ieder, zelfs de in het vak der Geneeskunde geheel onervarene, vergelijke de beide schriften, en waar hij bij capadose eene opeenstapeling van sophismen en magtspreuken en eene valsche voorstelling van zaken en gebeurtenissen vindt, (het zij hier genoeg, op de schilderij der Eeuw, welke aan de Vaccine het aanzijn schonk, te wijzen) daar ontdekt hij bij ontijd die waarheldsliefde, rondheid en gezonde redenering, welke hem niet lang in twijfel zal laten, wie eene goede, wie eene kwade zaak verdedigt.

Dit zij genoeg ter aanprijzing van een werk, dat zichzelve, en door den naam des Schrijvers, en door deszelfs hoogstbelangrijken inhoud, genoegzaam aanprijst. Wat des Schrijvers oordeel betreft omtrent het werkje van jenner over de Braakwijnsteenzalf, hierin houdt Recensent zich aan het in dit Maandschrift over hetzelve uitgebragt gevoelen, en is te wèl overtuigd, dat de geleerde ontijd, die zich in deze verhandeling als rationeel Arts kennen doet, te veel prijs stelt op therapeutische grondregelen, dan dat hij eene Experientia manipularis, als in dit werkje wordt aanbevolen, geheel zou kunnen goedkeuren. Recensent ten minste heeft met werkjes van dezen stempel even weinig op, als met de routine en grove empirie, op welke zij gebaseerd zijn. Echter doet dit niets af tot de zaak in geschil, en is dus ook zeer te onpas door capadose bijgebragt. Immers jenner kan door de grootheid zijner ontdekking zelve tot zulk eene te algemeene toepassing verleid zijn; een voorbeeld, niet zeldzaam in de Geschiedenis aan treffen. Hoe het zij, Recensent wenscht deze verhandeling in aller handen, en dus de eer der Vaccine bij allen gehandhaafd te zien.