Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1824

[p. 337]

Nieuwe Bijdrage tot de bestrijding der Vaccine (,) behelzende de ontwikkeling van sommige voorname punten en derzelver bevestiging door feiten, vervat in de wederlegging van onderscheide (!) Recensien en Tegenschriften. Door Abraham Capadose, Med. Doct. Te Amsterdam, bij C.G. Sulpke. 1824. In gr. 8vo. XXVI, 147 Bl. f 1-80.

Toen leydensis het eerste stukje van capadose over de Vaccine beoordeelde, was het geenszins zijn oogmerk, den Schrijver te overtuigen en tot inkeer te brengen. Zulk eene poging zou ten hoogste dwaas en nutteloos geweest zijn. Immers van tweeën één: of capadose is een huichelaar, en in dat geval kunnen wij hem door geene redeneringen verbeteren, daar hij, tegen beter weten aan, van den weg der waarheid is afgeweken; of hij is een dweeper, en dan houdt hij elk, die hem tegenspreekt, voor een kind der duisternis. Wij bedoelden dus met ons toenmalig geschrijf alleen het Publiek, en trachtten hetzelve op eene duidelijke en afdoende wijze met de gevoelens en leerstellingen van capadose bekend te maken, en het dwaze en gevaarlijke daarvan voor een ieder, ook voor den eenvoudigen en ongeletterden, te ontwikkelen. Thans is er een antwoord van capadose op deze en andere Recensiën in het licht verschenen; en het doel, dat ons bij onze vroegere wederlegging bezielde, geeft ons van zelf den maatstaf in de hand, dien wij nu te volgen hebben. Want, zoo als wij boven zeiden, wij hebben hier niet met den Schrijver, (die in dit stuk zijne onvergeeflijke dwaasheid, zoo mogelijk, nog verder gedreven heeft dan in het vorige) wij hebben alleen met het Publiek te doen. Dit laatste, daarvan houden wij ons overtuigd, is thans volkomen ingelicht; en, zoo er ergens iemand, na al het gezegde, nog eenig gewigt aan capadose's redenen blijft hechten, voor zoo eenen zouden gewis alle onze argumentatiën

[p. 338]

even zoo goed als voor capadose zelv' verloren zijn. Wij hadden dus ongetwijfeld gezwegen, indien wij niet oordeelden, ons van deze gelegenheid te moeten bedienen, om den Schrijver ronduit te verklaren, dat geene nieuwe bijdragen of toelichtingen ons na dezen tot eenig antwoord hoegenaamd zullen uitlokken. Voor het overige zullen wij het bij het volgend proefje laten berusten, dat volkomen geschikt is, om den Schrijver in alle zijne verstandelijke waarde te doen kennen, en overtuigend te bewijzen, hoe geschikt hij is, om vooral als Nederduitsch Autheur op te treden:

Bl. 8, 9. ‘Het derde door den Recensent gekozen voorbeeld begint met deze woorden:

“Christen! waakt ende bidt!” hierop zegt de Recensent in parenthesi “1. waak en bid!” foei! dat had bilderdijk u toch beter moeten leeren. Op deeze ezelachtige betweeterij zou ik kunnen andwoorden, dat zoo lang ik het Evangelie lezen kan in de gezegenden (!) Staten-Vertaling, die zoo zichtbaar de teekenen draagt van Gods goedkeuring, ja, niet dan onder het gedurig afsmeken van licht en kracht van boven ondernomen, voortgezet en voltooid werd, ik mij aan deze vertaling hoop te houden en dus voor als nog niet van sints (NB!) ben, (ook dan niet, wanneer ik een enkel persoon aanspreek) het slappe en nieuwmodische waak en bid van den Recensent te gebruiken, in plaats van de krachtige uitdrukking waakt ende bidt, nemende gaarne zulk eene (!) Archaismus voor mijne rekening.’ Enz. enz. nam ohe jam satis est.