Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1822

Merkwaardige trek uit het testament van keizer Karel den V.

(Uit lorente's Oordeelkundige Geschiedenis der Spaansche Inquisitie.)

In het Testament, door Keizer karelden V, kort vóór zijnen dood, in het klooster te St. Just opgesteld, treft men de volgende merkwaardige woorden aan, die niet alleen over zijne toenmalige, maar ook over zijne vroegere denkwijze een belangrijk licht verspreiden.

Ik wensch, zegt hij, dat de Inquisiteurs alle hunne magt mogen gebruiken, om de ketters uit te roeijen en te verbranden, nadat zij alle middelen zullen beproefd hebben, om, vóór hunne teregtstelling, hen tot Christenen te maken; dewijl ik overtuigd ben, dat deze lieden toch nooit opregte Katholijken zullen worden, daar zij door eene woedende drift, om nieuwe leerstellingen voor den dag te brengen, geheel be-

[p. 28]

heerscht worden. Ik zie thans in, dat het kwalijk gedaan is, hun den brandstapel te laten ontgaan; gelijk ik dan ook tot eenen zwaren misstap vervallen ben, door luther vrij te laten heengaan; hoezeer ik hem alleen heb laten vertrekken uit hoofde van het vrijgeleide, dat ik hem had toegezegd op een tijdstip, toen ik geloofde in staat te zijn, de ketters ook langs eenen anderen weg te zullen onderdrukken; Ik beken hierin slecht te hebben gehandeld, omdat ik niet verpligt was, aan eenen ketter mijn woord te houden, die eenen veel grooteren, dan ik was, ja God zelven beleedigd had. Ik had mij aan deze belofte niet moeten houden, maar de beleediging, Gode aangedaan, moeten wreken. Wanneer luther niemand dan mij beleedigd had, dan had ik mijn gegeven woord aan hem mogen houden; maar, daar ik heb verzuimd hem uit den weg te ruimen, is de ketterij zoo groot en magtig geworden, terwijl ik nogtans dezelve in hare geboorte had kunnen verstikken, gelijk ik thans hiervan zeker overtuigd ben.