Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1822

[p. 522]

Het Kaartspelen gemakkelijk gemaakt, of Handleiding, om de vermakelijkste Spellen, als-Lomberen, Piketten, Reversie, Tarok, Cassino, Whist, Boston, Commerce, Farao, Mariage, Vingtun, Lanterlu enz. te leeren en zich in te oefenen, als ook om met voordeel op zijne partij te spelen. Naar den vijftienden Druk uit het Hoogduitsch vertaald. Tweede Druk. Te Amsterdam, bij J.C. van Kesteren. 1821. In kl. 8vo. 210 Bl.
De Tooverkunst en Goochelarij, tot eene leerzame uitspanning voor de Jeugd; volgens natuurkundige gronden, in derzelver eenvoudigheid, voorgesteld en verklaard. Naar het Hoogduitsch van J.H.M. Poppe, Hoogleeraar in de Wisen Natuurkunde. Met Platen. Te Gorinchem, bij J. Noorduyn. 1821. In kl. 8vo. 191 Bl.

Op den titel af zal men reeds aan geen dezer boekjes groote nuttigheid hechten; en indien het waar zij, dat elken winteravond alleen in Opper-Saksen 12000 menschen aan de Lombertafel zitten, terwijl op feestdagen dit getal wel driemaal zoo groot is, dan verbaast het ons, dat het eerstgenoemde werkje in het oorspronkelijke reeds vijftien uitgaven heeft beleefd; en is het aantal spelers in ons oude vaderland naar evenredigheid even zoo groot, dan twijfelen wij, of de Hollandsche uitgave op een even sterk debiet kan rekenen. Hoe weinige menschen schieten er dan toch over, die tijd en geld en smaak voor deze soort van boekjes tot hun onderrigt over hebben; en zij, die zich met deze spelen zoo dagelijks plegen te vermaken, behoeven, dunkt ons, deze onderrigtingen niet. Bij het doorbladeren kwam het ons voor, dat de opsteller met zaakkennis geschreven heeft, en dat de nog zwakke in het spel, of ook de naauwelijks baanwijze ten dezen, zich hier in alle de op den titel genoemde spelen genoegzaam onderrigten kan.

Het boekje over Tooverkunst en Goochelarij moge al geene groote nuttigheid hebben, het heeft echter in ons oog eenig meerder belang. Het waarschuwt de jeugd tegen bedrog, lost een aantal bijna ongeloofelijke kunstjes zeer natuurlijk en bevattelijk op, en doet ook dáár misleiding, bedrog en handigheid zeker stellen, waar verschijnselen of kunstjes mog-

[p. 523]

ten vertoond worden, in dit werkje niet aangewezen of opgelost. Het is ook niet onaangenaam, het duistere en raadselachtige opgehelderd te zien, en alzoo den kunstenaar te kunnen nagaan en betrappen. Ook vindt men hier zeer veel aangewezen, wat men zich gemakkelijk eigen kan maken, om alzoo zijne speelgenooten en andere vrienden aangenaam bezig te houden. Aan soortgelijke boekjes, de vertaler en uitgever erkennen het, ontbrak het ons wel niet; maar de wijze van voordragt en de orde prijzen het tegenwoordige boven andere aan. De orde is deze: kunstverrigtingen, gegrond op schei- en proefondervindelijke natuurkunde (1ste en 7de afdeeling), 2. op misleiding en handigheid (2de en 8ste afdeeling), 3. op zekere voorwaarden en overeenkomsten (3de afdeeling), 4. kunstjes met de kaart (4de afdeeling), 5. door de rekenkunde (5de afdeeling), 6. Automaten of bewerktuigde figuren, die door middel van vuurwerken en veren zichzelve bewegen, en de verrigting van levende wezens nabootsen (6de afdeeling.) Men ontvangt hier dan berigt van en onderrigt in 188 onderscheidene aardigheden, die in den eersten opslag verbazing wekken; en wij hopen maar niet, dat de lieve jeugd te veel tijds verspillen zal aan kunststukjes, die geheel en alleen tot vermaak dienen; echter gaarne erkennende, dat onder de hier opgegevene vele zijn, die het verstand en vernuft bijzonder kunnen opscherpen.