Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1822

Brieven over Palestina, Syrië en Egypte, of Reis in Galilea en Judea. Door T.R.J. Naar de Fransche Vertaling uit den tweeden Engelschen Druk van Aubert de Vitry. Met eene Kaart en Platen. Te Dordrecht, bij Blussé en van Braam. 1822. In gr. 8vo. VIII en 338 Bl.
Reis in Palestina, Syrië en Egypte, gedaan in het jaar 1817, door T.R. Joliffe. Met vele Bijvoegselen en Ophelderingen uit de nieuwste uitlandsche Reisbeschrijvingen verrijkt, en ingerigt tot een nuttig gebruik voor Bijbellezers. Met eene Voorrede van E.F.K. Rosenmuller. Uit het Hoogduitsch vertaald. Iste Deel. Met eene Plaat. Te Amsterdam, bij G. Portielje. 1822. In gr. 8vo. XXIV en 248 Bl.

Het is nog al opmerkelijk, dat twee verschillende Nederduitsche vertalingen van een en hetzelfde werk gelijktijdig uitkomen. Dit is in de vorige eeuw gebeurd met de Oostersche reisbeschrijving van shaw, waarvan eene vertaling in het Nederduitsch uit het Engelsch te Amsterdam, en eene andere te Utrecht werd uitgegeven; beide zeer goed; doch de Utrechtsche is in dit opzigt te verkiezen, dat zij de aanteekeningen heeft van drie Utrechtsche Professoren, chr. saxe, s. rau, en m. tydeman. Met de onderhavige Oostersche reisbeschrijving heeft genoegzaam hetzelfde plaats. Uit de enkele opgaaf van den titel kan ieder dit gemakkelijk opmaken. Intusschen is er nog al eenig verschil in de beide uitgaven. De Dordrechtsche is in één deel en uit de Fransche vertaling vervaardigd, en de Vertaler heeft er eenige weinige aanmerkingen, bijzonder uit de reis van chateaubriand, bijgevoegd. Zij heeft ook eene kaart van de oostelijke kust der Middellandsche Zee, en vijf platen, na-

[p. 471]

melijk van de Kapel van het H. Graf, van den Olijfberg, een plan van Jeruzalem, het gezigt der Piramiden, en eene afbeelding van de Sphinx. - De Amsterdamsche uitgaaf bestaat uit twee deelen, waarvan wij het eerste voor ons hebben liggen, het tweede op de pers is en spoedig volgen zal. Het eerste deel heeft maar ééne plaat, van den berg Thabor. Bij deze uit het Hoogduitsche gemaakte vertaling zijn niet alleen aanmerkingen, maar ook bijvoegsels van den Heer rosenmuller, en deze laatste bestaan uit berigten van eenige reizigers, die kort vóór of na den Schrijver Palestina bezocht hebben; waardoor die vertaling een' niet onbeduidenden voorrang bekomen heeft. Ook heeft dezelve eene uitvoerige en lezenswaardige voorrede van den Hoogduitschen Vertaler, en bij iederen brief wordt deszelfs inhoud kortelijk opgegeven. Daarentegen zijn op sommige plaatsen door denzelven eenige uitlatingen en verkortingen geschied, welke echter, zoo verre wij uit de vergelijking van beide vertalingen hebben kunnen nagaan, niet hinderlijk noch van groot belang zijn. Voorts moeten wij bekennen, dat de Dordrechtsche niet alleen fraaijer van druk, maar ook vloeijender van stijl is; zoodat zij zich ruim zoo aangenaam laat lezen. Beide de uitgaven van eene reis, zeer belangrijk op zichzelve en allernuttigst voor de Schriftverklaarders, hebben dus veel, waardoor zij zich afzonderlijk aanbevelen; zoodat wij hopen, dat de drukkers van beide er hunne rekening bij zullen vinden. Maar waarom, vragen wij, dit werk niet onmiddellijk uit het oorspronkelijke (het Engelsch), in stede van uit het Fransch en Hoogduitsch, (en dus beide vertalingen van vertalingen) overgebragt?