Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1822

Het Leven en de Regering van Elizadeth, Koningin van Engeland, geschetst in een Tafereel van haar Hof en de zeden van haren tijd. Door Lucia Aikin. Uit het Engelsch en Hoogduitsch. Iste Deel. Te Amsterdam, bij J.C. van Kesteren. 1821. In gr. 8vo. 352 Bl.

Wij ontvangen hier eene Geschiedenis, meer van elizabeth's bijzonder Leven dan van hare Regering, door eene Vrouw, die daartoe, in het opdelven van oude stukken, geene moeite gespaard heeft. Doch waarom dit alweder ‘uit het Engelsch en Hoogduitsch’ moet zijn, begrijpen wij niet. Hoe komt het Hoogduitsch hier te pas? De Overzetter zegt wel, in de Voorrede, dat hij de bekortingen der Hoogduitsche vertaling behouden heeft; maar 1.) was hij dan zelf niet in staat, het werk behoorlijk te verkorten, wanneer hij zulks geraden oordeelde? 2.) doet ons dit woord behouden, in plaats van gevolgd, en de woorden uit het Hoogduitsch op den titel, benevens eenige Germanismen, (zoo als namalig, bl. 233, redelijk, in den zin van opregt, bl. 236) enz. vermoeden, dat hier weder met het Hoogduitsche kalf geploegd is; dat een Vertaler, die het Engelsch maar half verstaat, zijn ge-

[p. 258]

brek in dezen door eene Hoogduitsche overzetting heeft willen vergoeden: want geheel is het uit het Hoogduitsch ook nïet vertaald, blijkens bl. 107: ‘In Shrovetide rigtte thomas pope in 1556 voor Lady elizabeth, geheel op zijne eigene kosten, eene groote rijke maskerade aan.’ Zou men niet denken, dat shrovetide hier eene plaats was? Intusschen is het eenvoud (op vastenävond. Weder eene bijdrage tot de menigvuldige blijken van bekwaamheid der Heeren Vertalers van beroep! Doch wij moeten er bijvoegen, dat deze blijken hier geenszins talrijk zijn, en dat de overzetting zich in 't algemeen zeer wel laat lezen, hetwelk bij zulk een werk, uit twee onderscheidene talen zamengesmolten, anders zelden het geval is.

Het werk zelve bevat vele minbekende bijzonderheden wegens de beroemde zoo wel als beruchte Vrouw, de eer en schande harer Sekse. Hoewel lucia aikin gunstiger over haar denkt, dan over hare mededingster, maria stuart, die ook niet minder lofredenaars dan berispers gevonden heeft, bewimpelt zij echter geenszins haar geheel staatkundig gedrag omtrent den Godsdienst, die bij haar geheel geene zaak van het hart schijnt geweest zijn. De omstandigheden harer geboorte en de toestand van Europa dreven haar tot het Protestantismus; voor zichzelve helde zij meer over tot de Roomsche vormen, was niet alleen geenszins tegen de vereering der beelden, (zij behield nog lang een kruisbeeld in hare kapèl, en had eenen afkeer van het prediken) maar was vooral geweldig tegen het huwelijk der Geestelijken, en bleef zulks tot aan haren dood. In 't algemeen had deze ondoorgrondelijke Vrouw een' tegenzin in het huwelijk. Vrouwen van haar geslacht, zelfs verre bloedverwanten, gelijk catharina en maria gray, die buiten haar verlof in het huwelijk traden, (en dit verlof gaf zij nooit) werden (de eerste tot haren dood) gevangen gehouden. Zij schijnt vermaak gevonden te hebben, een aantal Prinsen, die zich met hare hand vleiden, met beloften te mompen; hoewel zij nog meer anderen stellig afsloeg. Tot de laatsten behoorden, nog bij het leven van haren Broeder, christiaan III, Koning van Deenemarken, onder de Regering harer Zuster maria, emanuel philibert, Hertog van Savoye, de overwinnaar van St. Quentin, en de Koningszoon erik van Zweden, (die naderhand als Koning zijn aanzoek herhaalde) en vervolgens Koning filips II; - tot de tweede soort,

[p. 259]

Aartshertog karel van Oostenrijk, wien zij zoo goed als reeds haar woord gegeven had, en naderhand de Hertog van Alençon of Anjou, Broeder des Konings van Frankrijk. Hare gunstelingen als Vrouw waren, de bekende onwaardige leicester, en daarna essex; als Vrouw, zeg ik, want als Koningin had zij verstands genoeg, de kunde en eerlijkheid van cecil van burleigh te waarde. Ook hier vindt men overvloedige bevestiging der vrouwelijke ijdelheid, die de anders zoo verstandige elizabeth kenschetste: haar, ook van elders bekende, gesprek met melvil, Afgezant van maria, waarin zij als eene meer bespottelijke dan doortrapte Coquette voorkomt, wordt ook hier vermeld; alsmede de anders onbekende bijzonderheid, dat er eene Proclamatie was uitgevaardigd, dat niemand, behalve zeker daartoe aangesteld Schilder, zich zou hebben te verstouten, Harer Majesteits gedaante, schoonheid en bevalligheid in gebrekkige afbeeldingen ten toon te stellen, (bl. 222.) Deze trek is uit haren vroegeren leeftijd niet te verklaren; maar wel hare doortrapte geveinsdheid, waartoe zij gedurende het leven van haren ergdenkenden Vader, onder de woelingen der partijen aan het Hof van haar' Broeder, en vooral onder de hatelijke, wantrouwige Regering harer Zuster, zoo zeer genoodzaakt was, dat zij daarvan de hebbelijkheid schijnt te hebben verkregen, even als van de Rcomsche kerkplegtigheden, waaraan zij slechts een' tijdlang, onder haren Broeder eduard VI, ontwend was. Elizabeth's wakkerheid, omzigtigheid, standvastigheid en kloekmoedigheid in de Regering had zij zekerlijk in de bittere, maar heilzame school des ongeluks geleerd. Haar huwelijkshaat was misschien ook een gevolg harer eerste jeugdige liefde. Als een meisje van 15 jaren schijnt zij den Admiraal seymour bemind te hebben. Deze verloor zijn hoofd op een schavot. Daarop versmaadde de beminnelijke Graaf van Devonshire (courteney) om harentwil den troon van Engeland met maria, om met elizabeth gevaar en gevangenis te deelen. Ook tegen de beantwoording aan deze liefde verzette zich het noodlot. Is het te verwonderen, dat elizabeth, dus in de liefste neigingen van haar hart gedwarsboomd, die vereeniging begon te haten, zoo wel voor zichzelve als voor anderen, waarvan zij het zoet nimmer had mogen smaken? Gewis kon een leicester het hart niet voldoen, dat eens een' devonshire bemind had; en wij vreezen, dat deze liesde

[p. 260]

niets anders was, dan - bloote zinnelijkheid. De genegenheid tot essex was de bespottelijke senilis amor eener zestigjarige Koningin tot een' fraaijen dertigjarigen Onderdaan. Doch hieromtrent, alsmede omtrent de minnarij met leicester, zal ons het volgende Deel wel nadere berigten geven. Dit Deel loopt tot de Parijsche bruiloft en den dood van norfolk 1572).