Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1822

Lijkrede aan het Graf van Napoleon Buonaparte, ten vervolge der Napoleóntische Redevoeringen, door W.A. Ockerse. Te Amsterdam, bij J. van der Hey. 1821. In gr. 8vo. VIII, 40 Bl. f 1-10-:

Wij hebben voorheen verslag gedaan van 's Heeren ockerse Napoleóntische Redevoeringen; wij zijn het evenzeer van deze verschuldigd. Trouwens, zij is bij hemzelven een gevolg van die eersten; en wij twijfelen, of hij anders zou besloten hebben, een stuk te vervaardigen, dat uit eigen' aard aan zoo vele zwarigheden onderworpen is. Eene lijkrede op een braaf, voorbeeldig man is van zelve aangenaam en stichtelijk. Het laatste kan zeker die op eenen ondeugenden ook zijn; doch het eerste bezwaarlijk. Voor eene schandrede is tijd en plaats te statig, te ernstig; voor..... Doch houden wij ons met deze algemeene aanmerkingen niet langer op. Over stijl en trant behoeven wij niets te zeggen. Deze zijn uit het vorige bekend. Over het geheel bespeurt men hier ligt wat meerder bedaardheid, hetzij door het onderwerp, hetzij wegens de gemaakte aanmerking, dat 's mans stoute en hooge vlugt wel eens aan het gezwollene en winderige grensde. Van dezen kant hebben wij dus enkel goedkeuring te uiten. Doch, is het begin niet wat vreemd? voor eene lijkrede niet min gepast, min deftig? (‘Buonaparte!..... napoleon!..... napoleon!..... Geen gehoor, - geene beweging. Zou hij dood zijn?’ - ezv.) Voorts: waren die bespiegelingen over het doodenrijk, als tusschenstaat beschouwd, hier noodig? en zijn ze eenigermate met eenvoudige, bijbelsche begrippen overeen te brengen? Eindelijk: zoo de verbeelding ook ten opzigte van eenen napoleon eenigen steun en uitzigt der hope in de

[p. 33]

toekomst behoeft, of de Christelijke liefde die althans van den lijkredenaar vordert, ware het dan niet beter geweest, aan eene eindelijke algemeene gelukzaligheid te denken? Zonder toch ons eenig oordeel aan te matigen, zouden wij wel haast denken, dat de Hel gerustelijk mag worden uitgedoofd, indien een napoleon dezelve ontgaat! Het is waar, ockerse schijnt zijn berouw en bekeering in den Hades niet onmogelijk te houden. Gelukkig, dat de man geen vast leeraar meer is; nu behoeven wij niet te vreezen, dat hij van vooronderstelde verkettering nadeel zal lijden. Doch wij vinden zulk een Vagevuur in den Bijbel niet, maar wel: zoo de boom valt, zal hij zekerlijk blijven liggen; en: een iegelijk zal wegdragen naar dat hij in het ligchaam gedaan heeft.

De laatste twee zoetsappige regels van het anders fraaije grasschrift behagen ons dan ook minst:

Laat, Wand'laar! tranen hier van dank'bre vreugde vloeijen,
Die op zijn graf de bloem der zaal'ge hoop doen bloeijen!

Of beteekent dit welligt: God dank, dat hij dood is!? Nu, dan zij het zoo!

Deze redevoering gaat verzeld van eenige aanmerkingen; en wij wenschen, dat zij strekken moge, om het waarschuwend en ter neêrzettend aandenken aan den man des bloeds nog eenigen tijd levendig te houden.

Het titelvignet is fraai; maar de met een' dolk gewapende en op het lijk van napoleon wijzende Furie (of wat het anders verbeelden moet) staat met eene zoo zegepralende houding daar, alsof zij zelve hem had omgebragt. Die houding dunkt ons niet gelukkig. Immers de Furiën zelve mogen veeleer weeklagen bij zijn graf!