Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1822

[p. 11]

Handboek der Heelkundige Ontleedkunde, van Dr. F. Rosenthal, buitengewoon Hoogleeraar der Geneeskunde aan de Hoogeschool te Berlijn. Naar het Hoogduitsch, door A. van der Hout, Heel- en Vroedmeester, enz. te Amsterdam. Aldaar, bij C.G. Sulpke. 1821. In gr. 8vo. XVI en 244 Bl. f 2-4-:

Het was inderdaad eene gelukkige ingeving, welke den bekwamen Schrijver van dit werkje aandreef, hetzelve zamen te stellen; en voor de overbrenging op onzen bodem zijn wij den verdienstelijken Vertaler mede den grootsten dank schuldig. Het ontbrak onze Heelkundigen aan een werk, hetwelk, in een beknopt bestek, het zamenstel des ligchaams als één geheel beschouwde; de verschillende deelen, in derzelver betrekkelijke ligging, loop, grootte, en afstand van de oppervlakte, en van andere naburige deelen, leerde kennen. De kennis van dit alles is echter den Heelmeester, bij het heelkundig onderzoek, maar voornamelijk bij het doen van kunstbewerkingen, ten uiterste noodig. Hoe zal hij het mes, met eenige zekerheid, met gerustheid en vaardigheid, in de ingewanden van den lijder voeren, wanneer hij zich niet duidelijk kan voorstellen, waar en hoe diep de deelen liggen, wier kwetsing hij vermijden moet; hoedanig de ware plaatsing zij van het deel, hetwelk zijne hulp vordert, enz.? Het is waar, men vindt dat alles in goede Heelkundige werken, bij de behandeling der verschillende gebreken en operatiën; maar verstrooid, en alleen toepasselijk op de onderwerpen, welke er behandeld worden. Hier vindt hij een kort overzigt van het geheel; wat er in elke streek des ligchaams gevonden worde; hoe verre van de oppervlakte verwijderd; in welke plaatsing en verbinding, met opzigt tot andere deelen; op welken afstand van dezelve. Te dien einde geeft de Schrijver, na een enkel woord over het nut van dergelijke beschouwingen gezegd te hebben, eerst eene algemeene schets

[p. 12]

van de evenredigheid der verschillende deelen van het menschelijk ligchaam, waarnaar men den waren afstand der verschillende deelen berekenen moet; vervolgens, het ligchaam verdeelende in het hoofd, den romp, de onderste en bovenste ledematen, en elk dier hoofdverdeelingen wederom in verschillende streken of onderäfdeelingen, noemt hij de operatiën op, welke in elke streek verrigt worden, en gaat dan over tot de opgave en beschrijving der daar aanwezige deelen in hun verband, beginnende van de oppervlakte der huid en de daaronder het eerst gelegene spieren, voortgaande met de vaten en zenuwen, en zoo vervolgens tot de dieper liggende deelen dringende, waarbij dan wederom telkens de bijzondere voorzorgen en handgrepen worden aangewezen, welke bij deze en gene kunstbewerking gevorderd worden en uit het opgemerkte voortvloeijen. Daarenboven is het hier uit andere Schrijvers overgenomene doorweven met eigene, en daaronder niet onbelangrijke, waarnemingen, welke de waarde van het werkje, ook uit een Heelkundig oogpunt, vermeerderen. Ook de vertaling is, enkele min gelukkige uitdrukkingen daargelaten, welgeslaagd; terwijl eene welgeschrevene Voorrede, waarin het groote nut dezer praktikale Ontleedkunde nader wordt ontwikkeld en aangedrongen, het werk van den Duitschen Geleerde op eene waardige wijze bij onze Landgenooten inleidt.

Wij kunnen ons dan ook ligt begrijpen, dat de Amsterdamsche Hoogleeraar bosscha dezen letterärbeid zijnen bijzonderen bijval geschonken heeft, en bevelen mede denzelven onzen Heelkundigen zeer aan.