Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

[p. 493]

Mengelwerk.

Eenige bedenkingen over I Joan. II:12-17.

Den eersten Brief van Apostel Joannes in Bijbeloefening behandelende, en gevorderd tot de 17 eerste verzen van het tweede Hoofdstuk, vond ik in vs. 12-14 geene geringe moeite, niet om dezelve te verstaan op zichzelve, maar in verband tot het voorgaande, of volgende, of tot beide, waartoe die verzen zeker moeten behooren. Vooral hinderde mij die herhaling vs. 14, als ik die verzen op zichzelve nam.

De Uitleggers, die ik bij de hand had en konde raadplegen, voldeden mij niet genoegzaam. Echter hielp mij michaëlis op den weg, die uit vs. 14 opmaakt, dat Joannes meer aan dezelfde lezers van dit geschrift geschreven had: doch waartoe dan deze herinnering, zoowel als hetgene vs. 12 en 13 gezegd wordt?

Ook vs. 15-17, hoe verstaanbaar op zichzelve, baarde mij moeijelijkheid, als zoo weinig in overeenstemming met het overige van den Brief, waarin wel tegen zondigen in 't gemeen, en tegen gebrek aan broederliefde, maar niet tegen wereldliefde meer vermaand wordt. Het is zulk een stuk op zichzelve.

Een en ander bragt mij op de gedachte, of vs. 15-17 wel niet als de inhoud moge aan te merken zijn van hetgene Joannes, volgens vs. 14, aan dezelfde onderscheidene soorten van lezers te voren geschreven had. En bij deze vooronderstelling ging mij licht op over geheel het gedeelte, ja over het volgende tevens van het tweede Hoofdstuk, op deze wijze: vs. 3 tot 11 spreekt Joannes sterk tegen het niet wandelen in het licht en de liefde, als volstrekt onbestaanbaar met de belijdenis, een Christen te zijn. Dit mogt zijne lezers doen vermoeden, dat hij hen reeds verdacht hield, alsof hunne belijdenis van het Evangelie geveinsd ware, en zij niet wandelden

[p. 494]

gelijk Christus gewandeld heeft, en als zulke leugenaars en broederhaters, waartegen hij ijvert. Dit nu wil Joannes voorkomen, en erkent, dat hij schrijft aan zulken, die, hoezeer van verschillenden ouderdom in het Christendom, hunne belijdenis eer aandeden. En dat zijn sterk uitvaren tegen zulk een bestaan slechts eene waarschuwing tegen, en geenszins eene verdenking van, hetzelve insloot, bewijst, hetgene hij in een vroeger geschrift geschreven had, waarin hij hen als opregte Christenen had erkend, en toch vermaand: ‘Hebt de wereld niet lief, noch hetgene in de wereld is’ enz., de geheele passage mededeelende.

In dien zelfden geest gaat hij verder voort, vermanende tegen de Antichristen, en voort daarop erkennende, dat zij de zalving van den Heiligen hadden, en dat dus zijne herinneringen slechts dienden, om hen waakzaam en getrouw te doen zijn, en geenszins, om hen onder de heimelijke vijanden des Christendoms te rangschikken.

Ik erken, dat deze opvatting op eene vooronderstelling rust, die niet stellig kan bewezen worden. Ik neme echter de vrijheid, dezelve aan de Letteroefenaren ter plaatsing toe te zenden, of, indien het een plaatsje waardig geoordeeld worde, het mogelijk aanleiding gave tot betere verklaring, dan ik bij de Uitleggers, die ik raadplegen kon, gevonden heb. De aanbevolene Bijbeloefeningen kunnen ook in dit opzigt nuttig zijn, om op verklaringen te komen, waartoe men, zonder behandeling van eene vervolgstof, niet zou gekomen zijn; omdat men nu het stuk in zijn geheel moet verstaan. Doch zulke ophelderingen worden dan zeker best in een Tijdschrift medegedeeld.

a. goedkoop, Predikant te Gent.