Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

[p. 232]

Fragmenten over Chili.

I.
Merkwaardig Natuurverschijnsel bij de Stad Mendoza.

De rivier Mendoza, die aan de stad in hare nabijheid den naam gegeven heeft, ontspringt uit de oostelijke Cordilleras. Het geweld, waarmede zij van het gebergte afstroomt, is zoo groot, dat zij zich eenen weg van bijna 16 voet breed midden door eenen krijtberg gebaand heeft, waarvan het gewelf eene brug van genoegzaam gelijke breedte uitmaakt. Juist onder deze brug, in eene regte lijn, op omtrent 20 voet van het gewelf, ontspringen, uit eene kale rots, vijf bronnen van zeer heet water, hetwelk een geneesmiddel in vele krankheden oplevert. Dit water springt tot aan het gewelf, en vermengt zich bij zijn nederstorten met den stroom, uit welken het schijnt voortgekomen te zijn. Het spatten van deze verschillende soorten van wateren doet aan het gewelf de schoonste en menigvuldigste kristalschietingen ontstaan, waarvan gedurig kleine brokjes afvallen, die op de rots terstond versteenen, en de wonderbaarlijkste gedaanten aannemen; eenige vertoonen zich, namelijk, als de regelmatigste piramiden van het schoonste wit; andere in onregelmatige formen, maar met al de kleuren van den regenboog versierd; nog andere, die rondom den mond der springbronnen afgezet zijn, hebben de kleur van het schoonste smaragd. - Zeldzame verschijnselen van dien aard zijn er bij honderden in dit uitgebreid oorspronkelijk gebergte aan te treffen.

II.
Beschrijving der Kleeding eener Vrouwe te St. Jago.

Vermits al de bijzondere kleedingstukken zigtbaar waren, zoo begint de verhaler zijn berigt met die gedeelten, welke het naast om het ligchaam sluiten. Het hemd, zegt hij, was van het fijnste kamerdoek, van onderen met zeer breede kanten van omtrent 20 guinjes de el bezet; het kamerdoek reikte echter niet verder dan tot aan de knie; de zijden kousen waren van ligt rozerood, met zilveren rozeknopjes geborduurd; de schoenen, of veelmeer de sandalen, waren van zilverlaken met roode rozeknoppen bewerkt, terwijl zij op

[p. 233]

den voet en om den enkel met banden, naar de Indiaansche manier, waren vastgemaakt, met dit onderscheid echter, dat deze banden met paarlen en smaragden bezet waren; de kousen waren van boven met die beroemde Indiaansche kousenbanden vastgemaakt, welke eenen Talisman bevatten, wier waarde zeer hoog wordt opgegeven, omdat men meent, dat zij haar, die ze draagt, van alle gunstige of ongunstige lotgevallen vooraf kennis geven; en men verzekerde mij, dat geene vrouw van rang zich zonder zoodanige banden in het openbaar zou vertoonen, daar zij die als het voornaamste gedeelte harer kleeding beschouwt. Zij mogen echter ook om den arm worden gedragen, en zijn altijd van dezelfde gedaante; zij bestaan, namelijk, uit eenen veerkrachtigen band, die evenwel, naar den rijkdom of de grilligheden van haar, die denzelven draagt, op het rijkste is opgesierd: de hier beschrevene waren met zijde bekleed, en ter wederzijden met paarlen en smaragden bezet; in het midden van iederen band was eene kleine vierkante opening voor den Talisman, die op gelijke kostbare wijze gezet was, terwijl de band aan de buitenzijde des beens met een slot van smaragd bevestigd werd, aan hetwelk twee kwasten van Oostersche paarlen hingen. Aan een naauw om het lijf sluitende spencer van zilverlaken hing tot aan den rand van het hemd eene draperie van kanten en paarlen, om welker rand eene drie duim breede franje van paarlen en smaragden hing. De hals, borst en armen waren op dezelfde wijze met paarlen versierd, en hadden geene andere bedekking dan eene draperie van fijne kanten, die aan de hemdsmouwen vastzat, en van dezelve nederhing. Het haar, van hetwelk de vrouwen aldaar gewoonlijk eene groote hoeveelheid bezitten, was met paarlen omwonden en bevestigd, en had van dezelve aan de eene zijde eenen grooten ruiker witte rozen, welker bladen uit smaragden bestonden.

Hoezeer deze kleeding, de verdichte beschrijvingen der Toovergodinnen evenarende, in Europa zekerlijk voor het ne plus ultra van kostbaarheid en pracht zou worden aangezien, verzekert nogtans de verhaler, dat dezelve bij openlijke feestgelegenheden, zoo als bij stierengevechten of processiën, nog veel verder gedreven worden. De vrouwen worden alsdan gewoonlijk door drie of meer bedienden in de kostbaatste liverei vergezeld, van welke de eerste eenen grooten ruiker bloemen, de tweede een' geborduurden zakdoek, de derde

[p. 234]

het zonnescherm enz., ieder, namelijk, iets anders, draagt. Dit laatste stuk is vooral een der kostbaarste gedeelten van den vrouwelijken opschik; want het bestaat niet zelden uit de fijnste en duurste Brabandsche kanten, met zijde gevoerd, en met eene zeer dikke gouden of zilveren franje bezet, terwijl de stok uit ivoor, met goud of zilver beslagen, bestaat, en de baleinen niet zelden met juweelen bezet zijn.

Met elk schip, dat nieuwelings uit Spanje aankomt, wordt ook telkens eene verandering in de mode aangebragt, die zich dan spoedig uit de hoofdstad in de provinciën verspreidt; zoodat de oude kleederdragten der verschillende gewesten niet dan bij het gemeen in wezen blijven, gelijk ook die der vrije Indianen doorheen nog onveranderd gebleven zijn.