Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

Brief van keizer Joseph II aan een' zijner hoofd-bevelhebbers, rakende het tweegevecht.

(Naar het Oorspronkelijke.)

Heer Generaal!

Den Graaf vonk* en den Kapitein w * neemt gij op staanden voet in arrest.

De Graaf is opbruisend, jong, met zijne geboorte zoo wel, als valsche begrippen van eer ingenomen. Kapitein w* is een oud krijgsman, die elke zaak met pistool en degen wil beslissen, en die het kartel des jongen Graafs terstond met drift beantwoordde. Ik wil en duld geen tweegevecht bij mijne armee, en veracht de grondstellingen van hen, die hetzelve pogen te regtvaardigen, en elkander in koelen bloede doorsteken.

Officieren, die zich dapper blootstellen aan elk vijandelijk gevaar, die bij alle gepaste gelegenheden moed, dapperheid en welberadenheid in aanval en verdediging betoonen, schat ik hoog; de onverschilligheid, welke zij alsdan voor den dood bewijzen, strekt hunzelven zoo wel als hun vaderland tot eete.

Wanneer echter onder dezulken mannen gevonden worden,

[p. 222]

die gereed zijn alles aan wraakzucht en haat tegen een' bijzonderen vijand op te offeren, zoo veracht ik hen; zulk eenen mensch stel ik gelijk met een' Romeinschen zwaardvechter.

Roep eenen Krijgsraad bijeen over deze beide Officieren; onderzoek, met die onpartijdigheid, welke ik van elken Regter vordere, de omstandigheden van hun geschil; en wie de meest schuldige is, die worde een offer van zijn noodiot en der wet.

Zulk eene barbaarsche gewoonte, die de eeuwen der Tamerlans en Bajazeths past, en reeds meermalen zoo treurige gevolgen voor bijzondere familiën heeft gehad, wil ik onderdrukt en gestraft hebben, al zoude het mij de helft mijner Officieren kosten! Nog zijn er mannen, die met het karakter des heldenmoeds dat eens goeden onderdaans verbinden; en zulk een man kan alleen hij zijn, die de wetten van den staat vereert.

joseph.

Weenen, Augustus 1771.