Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

[p. 233]

Leerrede ter voorbereiding tot het Heilige Avondmaal, bij gelegenheid van het invoeren der plegtige beantwoording van eenige vragen, volgens het Synodaal Besluit van 11 Julij 1817. Door G. van Kooten, Predikant te Dordrecht. Te Dordrecht, bij Blussé en van Braam. In gr. 8vo. 28 Bl. f :-4-:

Wanneer men den aard dezer nieuwigheid en den inhoud der bewuste vragen een oogenblik indenkt, is het bijna onbegrijpelijk, dat iemand der Hervormden hier eenig gevaar of zwarigheid vermoeden kon; en herinnert men zich daarbij, dat in Groningen en Vriesland reeds van overlang de nu aanbevolene plegtigheid plaats had, zoodat der Synode geene andere keuze overbleef, dan tusschen een stellig verbod voor die gewesten en haar tegenwoordig besluit, zou er eenheid zijn in de uiterlijke Godsdienstoefening overal onder haar ressort, dan schijnt er geene tegenspraak, dan alleen van eenen enkelen dwarsdrijver, te wachten. Ook heeft men vrij algemeen niet dan goedkeuring, ten minste berusten in, en zich schikken naar, het voorschrift, vernomen, hetgeen wij aan de toegenomene verlichting onder het talrijkst Kerkgenootschap der Hervormden, welke het hier eigenlijk gold, en aan het wijs en gematigd gedrag van de meeste waardige Leeraren bij hetzelve, toeschrijven, daar alles vermeden werd, wat den onkundigen en bekrompendenkenden te zeer verontrusten kon, en ook het Synodaal voorschrift zelve eigenlijk alleen de Leeraren bindt, terwijl niemand der leeken, die zwarigheid voorwendt of werkelijk vindt, daarom van het gebruik des Avondmaals geweerd wordt. Het schijnt, dat evenwel, ook in de aanzienlijke gemeerte te Dordrecht, deze en gene gevonden werden, die eenige inlichting en opwekking behoefden; en deze gaf hun de brave en wijze van kooten uitmuntend en op de eenvoudigste wijze. Met zeer weinige woorden geeft hij den zin van de voorgestelde vragen op, en wijst

[p. 234]

dan aan, dat de gevorderde plegtige beantwoording geenszins iets, bij zijn Kerkgenootschap geheel vreemd, is; integendeel, wat de zaak zelve betreft, niets anders, dan hetgene te voren plaats had; en dat er ook nu niets meer gevorderd wordt, dan in eenen lidmaat en avondmaalganger, en zelfs in elk redelijk denkend mensch, die namelijk in het Christendom leeft, noodzakelijk wordt vereischt. Rom. I:16^a. Ik en schame mij des Euangeliums Christi niet, was de tekst; en deze geeft, na hetgene wij hierboven aanstipten, aanleiding tot allezins gepaste opwekking. Wij vertrouwen, dat, bijaldien in eene of andere gemeente nog eenige opspraak of bezwaar was, van wege bedoeld Synodaal besluit, de lezing dezer Leerrede aldaar zeer veel goeds zal doen, en durven den Leeraren wel aanraden, de verspreiding van dezelve onder hunne leeken te bevorderen; hetgeen, onzes inziens, meer zal uitwerken, dan opzettelijke, en gedurig door hen herhaalde, bemoeijingen om te overtuigen. Geen menschenkenner zal het, dunkt ons, tegenspreken, dat men door iets te lezen beter overtuigd wordt, en dan in het denkbeeld is, zichzelven te hebben overtuigd, en alzoo vrijwillig vroegere vooroordeelen en bedenkingen gemakkelijker aflegt, dan dat men zich door zijnen prediker en herder, als 't ware onvrijwillig, tot overtuiging dwingen laat.