Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

[p. 49]

Boekbeschouwing.

Collectanca, sive notae criticae et commentarius in epistolam Judae. Accedunt de fonte doctrinae, et dictionis Judae genere et colore, disputationes duae. Auctore M.T. Laurman. Groningae, apud W. van Boekeren. 1818. 8vo. form. maj. pp. XVI, 252. f 2-10-:

Deze kritische en ophelderende aanmerkingen waren door den Heer laurman, ruim zes jaren geleden, bestemd tot eene akademische proeve te Franeker. Dan, de toenmalige rampvolle tijden en andere bijkomende oorzaken hem hierin verhinderd hebbende, begon hij naderhand zijnen onvolledigen arbeid te hervatten, en besloot eindelijk, na dikwerf geaarzeld te hebben, het stuk af te werken on uit te geven. Hij betuigt echter, dat vele dingen, in de jeugd bewerkt en geschreven, de proef van een' meer gevorderden leeftijd en van een zeer geoefend oordeel niet kunnen doorstaan. Hij hoopt, dat, met het verloopen der jaren, de jeugdige weelderigheid minder worden, en het verstand veel beschaven zal. Met dat al wilde hij deze jeugdige proeve niet tot den ouderdom verschuiven, omdat de vrees gedurig vermeerdert, en, terwijl men overweegt wanneer men beginnen zal, het te laat wordt om te beginnen.

Daar de Schrijver zelf dus, in zijne voorrede, genoegzaam te kennen geeft, dat men welligt, in deze proeve, het een en ander overtollig, of niet juist genoeg behandeld, zal vinden, kan het hem niet bevreemden, dat wij nog al vele aanmerkingen zouden te maken hebben, wilden wij alles op de keper beschouwen. Verre zij het, echter, van ons, hem te streng te beoordeelen! Wij zien en achten in hem een jong mensch, vol van zucht om kundigheden te verzamelen en met dezelve nut te doen, bezield met de begeerte naar grondig onderzoek, en met

[p. 50]

uitnemende geestvermogens begaafd. Zoodanig komt hij ons voor in dit werk, en wij beschouwen hetzelve als eene wezenlijke aanwinst voor de kritiek en de uitlegkunde van het N.V. Wij willen, derhalve, ons onthouden van al te scherp de stoutheid en losheid te berispen van verscheidene gissingen om den tekst te veranderen, en de veelal noodelooze opeenstapeling van geleerde en ongeleerde aanhalingen. Beide zijn, in ons oog, als jonge uitspruitsels van eene schoone, doch al te wild en weelderig groeijende plant, waaraan hij zelf, die haar kweekte, zeer veel, gelijk wij vertrouwen, bij het rijpen zijner jaren en zijns oordeels, zal vinden, dat te besnoeijen ware geweest.

Zie hier de inrigting van het werk. Eerst komen kritische aanmerkingen. Dan volgt de uitvoerige verklaring des briefs. Voorts komen twee afzonderlijke verhandelingen; de eene over de bron der leer van den Apostel Judas. Achteraan zijn aanmerkingen op iedere dezer afdeelingen, ja zelfs op de kritische aanmerkingen. Mogelijk zal er nog een deeltje uitkomen, over den echten oorsprong des briefs, deszelfs gelegenheid, en opmerkelijke overeenkomst met den tweeden brief van Petrus. Indien de kundige laurman dat gedeelte in eene geleidelijke orde en met vermijding van eene lastige omslagtigheid, zoowel als van aanstootelijke schrijfsouten, uitgeeft, zal hij in alle opzigten groote eer behalen in het oog van bevoegde regters.