Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1819

Vrouwelijke wraak te Hulogua.
(Echte Anekdote uit de XVIIIde Eeuw.)

Uiterlijke zachtaardigheid en innerlijke diepe wraakzucht is nu en dan het contrasterend verschijnsel van het menschelijk afzonderlijk karakter, maar ook in dat van geheele natiën. Het volgende voorbeeld wordt door den Spaanschen Reisbeschrijver, valez de civola, wegens de natie der Huloguézen, in het noordelijke Amerika, als bijzonder karakteristiek opgegeven.

In navolging van vele jonge Spanjaarden, die tot verbetering van fortuin naar Amerika reizen, begaf zich tot dat oogmerk Don diego de colmenares te Kadix scheep; en,

[p. 138]

daar hij bij zijne aankomst geenen steun van belang vond, besloot hij naar eene der Spaansche koloniën te gaan, waartoe hem het land der Huloguézen, ofschoon niet zeer bevolkt, maar door de zachtmoedigste en dienstvaardigste natie bewoond, bij uitzondering werd aanbevolen.

Binnen korten tijd verkreeg Don diego toegang tot het huis van eenen man van jaren, die slechts ééne dochter had van ongemeene schoonheid, zijnde naauwelijks zeventien jaren oud, en voerende den naam van holuara, beteekenende in de landstaal bestendigheid. Spoedig ontvlamde in zijn hart de liefde; en, daar hij jong, welgemaakt, en, dat aldaar zeer veel gold, een Spanjaard was, ondervond hij even spoedig eene gunstige wederliefde.

Don diego, zijne studiën te Valladolid voleindigd hebbende, leerde weldra de taal der Huloguézen volkomen, zoodat hij bij eenen ieder, en voornamelijk bij holuara, zeer geliefd werd, met welke hij zich nu bij monde onderhouden konde. Spoedig verklaarde hij, door hare bekoorlijkheden betooverd, aan haar zijne liefde; en ook dit vond bij haar even zoo eene wederkeerige werking. Beiden zwoeren zij elkander de opregtste verkleefdheid. Zij omhelsde hem teeder, en beiden genoten al de genoegens der wederzijdsche min. In het oogenblik, echter, der innigste vervoering, voegde zij er bij: ‘Diego! indien gij mij ooit misleiden kunt, dan verkeert mijne liefde in den gruwzaamsten haat; en, zoo gereed ik u mijn leven offer, zoo lang gij mij getrouw blijft, spaar ik u niet, als gij mij verlaat.’

Zoo rolden dagen en maanden gelukkig voort in de teederste uitdrukkingen der liefde; dan, gelijk elk overspannen genot wederzin baart, vond Don diego eenige ledigheid in zijn hart, welke, bij niet-voldoening, in onverschilligheid ontaardde. Deze ledigheid werd vervuld in den omgang met eenen anderen rijken inwoner, vader van twee minnenswaardige huwbare dochters, waarvan de oudste hem dermate verrukte, dat hij, zonder aan zijne verbindtenis met holuara te denken, haar ten huwelijk vroeg; gelijk zulks dan ook, zonder de minste tegenspraak, werd toegestaan.

Aan holuara's scherpen blik ontging de koelheid in het gedrag van diego niet. Dit verontrustte haar te meer, omdat zij zich zwanger gevoelde. Diego veinsde; en dit gelukte, totdat zij het berigt des voorgenomen' huwelijks met

[p. 139]

zekerheid vernam. Ook zij veinsde nu, van haren kant, zonder het minste verwijt van trouweloosheid, zoodanig dat diego in den stelligsten waan verkeerde, dat haar alles onbekend ware, en de verkeering wederzijds op den ouden voet voortging.

Intusschen nadert de dag van diego's huwelijksvoltrekking. Den laatsten avond vóór dien dag waren zij bijeen. Zij bleef even teeder. ‘Hoor, diego! (sprak zij zeer bedaard) ik weet alles; ik weet, dat gij mij verlaten, en een ander bekoorlijk meisje huwen zult. Dit smart mij zeer; maar mijne liefde verflaauwt daarom niet. Alleen moet gij mij het bewijs geven, dat gij mij niet veracht. Welaan, nog één nacht, en wel de laatste .... en wij scheiden van elkander!’ - Don diego, geenen argwaan voedende, maar integendeel hare overgroote liefde bewonderende, ontvangt, zoo als meermalen, van haar eenig gebak en eenige glazen hochero, een' zeer aangenamen, doch bedwelmenden drank, en geeft zich op nieuws over aan al de verrukkingen der min, zoodat hij zich in hare armen aan den slaap gerustelijk overgeeft.

Naauwelijks houdt zij zich van zijnen diepen slaap overtuigd, of zij staat op, en voldoet aan haren lang gesmoorden wraaklust. Zij grijpt een mes, en doorsteekt den trouweloozen, zonder dat hij zich in staat bevindt van verdediging, of zelfs eenen enkelen blik op de wanhopige te werpen. Nog is hare wraak niet voldaan. Zij rukt hem het hart uit het lijf, ijlt in den vroegen morgen naar de bruid, en werpt hetzelve haar voor de voeten. ‘Zie daar (zegt zij in woede) het hart, dat gij mij ontroofdet! Nu moogt gij zulks het uwe noemen!’

Zij verwijdert zich terstond na dit gezegde, en vliegt naar den Kazik, met aangifte van zich zelve, als moordenares van diego. De Kazik roept den Raad der Ouden bijeen. Men doet het noodige onderzoek, en bevindt alles naar waarheid, zoo als holuara verklaard had. Zij wordt voor den Raad gebragt, welks voorzitter haar de misdaad en de straf voorstelt, welke zij te wachten heeft. Ongeduldig over dit lang verhoor, grijpt zij het mes, dat op tafel ligt, waarmede zij den moord begaan had, stoot hetzelve met woede in hare borst, en stort op hetzelfde oogenblik dood ter neder.