Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1819

[p. 135]

Hoe denkt men in de zuidelijke provinciën van ons rijk over de Hollandsche taal?

Over het algemeen, zeker niet gunstig. En wanneer men in aanmerking neemt, dat, in een groot deel van die Provinciën, allen, die eene beschaafde opvoeding genoten hebben, van der jeugd af niets anders gehoord, niets anders gelezen, niets anders gesproken hebben, dan Fransch, zal men ligtelijk kunnen begrijpen, dat men aldaar ook gaarne het Fransch, als eene Volkstaal, behield, en er zeer tegen opziet, om zich het Hollandsch, dat ook voor een' vreemden niet gemakkelijk is aan te leeren, eigen te maken. De vooringenomenheid tegen onze Taal is te verschoonen, zoo lang men zijne bedenkingen op eene beschaafde wijze voordraagt; en de Noord-Nederlander, zacht en bescheiden van aard, leest en hoort die bedenkingen zonder eenige verbittering, en zal gaarne zien, dat men aan dezelve, zoo veel immer mogelijk, te gemoet kome. Maar hij verliest zijne hem aangeborene koelheid, en zijne gal loopt over, wanneer hij moet zien, dat zijne schoone en rijke moedertaal en heerlijke letterkunde worden veracht, bespot en verguisd door lieden, die met de Hollandsche Taal even weinig bekend zijn, als de Barbaren, die het Romeinsche Rijk verwoest hebben, met de Latijnsche bekend waren; wanneer men, in den Mercure surveillant, onzen tongval geschikt keurt, om der Bevalligheden schrik aan te jagen, en de liefkozingen, in dien tongval, vergelijkt bij het krassen van twee heesche raven; wanneer men, al verder, hoort beweren, dat onze manieren en ons verstand overeenkomstig zijn met onze Taal, en dat de Vorsten, die de verstandelijke vermogens hunner onderdanen slechts twee graden boven den Orang-Outang wenschen te plaatsen, niets beter zouden kunnen doen, dan de Hollandsche Taal, bij uitsluiting, in te voeren; wanneer men een' charles donny onze Taal hoort vergelijken met die der kikvorschen, en staande houden, dat er nooit een goed werk van den derden rang in het Nederduitsch is geschreven; en wanneer, eindelijk, de Schrijvers van den Belgischen Observateur onze Taal meestal een jargon (ganzengekwaak) noemen. Intusschen behoeven wij ons over deze stoute Frondeurs, en over de raaskallingen en blaauw-boekjes van deze halfge-

[p. 136]

bakken Franschen, niet veel te bekommeren. Zij zijn onzen toorn niet waardig. Ons oogmerk is ook geenszins, om het zouteloos gesnap en de ellendige wartaal van deze schreeuwers bekend te maken, maar alleenlijk, om onzen Lezeren te doen zien, dat niet alle Tijdschriften, welke in de zuidelijke Provinciën worden uitgegeven, van dien verachtelijken stempel zijn. De Mercure Belge, een Tijdschrift, dat in een' echt liberalen geest geschreven wordt, heeft zich onlangs over onze Taal uitgelaten op eene wijze, die den steller en zijn onderwerp gelijkelijk vereert. Ziet hier de plaats, door ons bedoeld, welke wij vertaald mededeelen.

‘Bilderdijk, de grootste Dichter, die er bestaat, leeft in zijn vaderland schier vergeten. Te Parijs zoude hij het voorwerp zijn van menig puntdicht; de nieuwsvertellers zouden zijne voortbrengselen tot stukjes snipperen: maar zijne verzen zouden van buiten geleerd worden. Men zoude hem aanhalen in de aanzienlijke en letterkundige gezelschappen, in de pleitzalen, in de vergaderingen der wetgevende Magt; en de mode zoude zich, misschien, meester maken van zijnen naam, om er een' nieuwen opschik mede te versieren. Wij moeten het erkennen, onze Landaard heeft eene verschrikkelijke ongevoeligheid. Waarom bespotten wij niet liever eenen Schrijver, dan dat wij hem in vergetelheid laten sterven? Waarom walgen ons de voortbrengsels van onzen eigenen bodem? Waarom zouden wij niet zoo wel geest en genie bezitten, als zij, die de boorden der Seine bewonen? Het is mijne taak niet, deze vragen op te lossen, en ik vergenoeg mij, al zuchtende, te herhalen deze woorden van cicero (De Fin. L. 1. ): “His difficilius est satisfacere qui Belgica scripta dicunt contemnere; admiror cur non delectet eos patrius sermo.” - Laat ons, om dit ongelijk uit te wisschen, bilderdijk lezen en herlezen. Wij zullen overtuigd worden, dat de Hollandsche Taal geene mindere buigzaamheid en rijkheid bezit, dan de andere Talen van Europa. Zij is niet barbaarsch, dan voor degenen, die haar niet verstaan. Zoo wij tijd hadden, om ons over dit onderwerp verder uit te laten, zouden wij doen zien, dat hare deftigheid en verhevenheid haar, bovenal, geschikt maken voor den stijl van de Geschiedenis en het Treurspel, en dat zij, in meer dan één opzigt, de Taal van homerus en sophocles op zijde komt.’

[p. 137]

[Mercure Belge, Tom. I, 12me Livraison, pag. 460 et 461. Bruxelles, chez weissenbruch, 1818.]

De Biographie van onzen bilderdijk, geplaatst in de Galerie des Contemporains, verdient, naar ons inzien, mede vertaald te worden. Misschien geven wij dezelve, bij eene nadere gelegenheid.