Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1818

Verbetering der stoombooten.

Het gebruik dezer vaartuigen heeft daar, waar tamelijk goedkoope brandstof zulks mogelijk maakt, zoo groote voordeelen, dat men den Heere cadet gessicourt dank schuldig is, een middel bedacht te hebben, om voor streken, waar brandstof ontbreekt, of ingeval dezelve niet te bekomen is, een surrogaat te vinden. Hij zocht derhalve eene voortstootende kracht, zoo sterk als de waterdamp, en vond haar in de waterpers van pascal, (presse hydraulique.) Deze beweegt met eene kracht van honderd ponden een' last van 72000 ponden Nu komt het er op aan, of de waterpers op vaartuigen aanwendbaar zij, en de stoommachine vervangen kunne. Werktuigkundigen twijfelen daaraan niet. De loodregte werking der waterpers is geen beletsel: want het problema, eene loodregte beweging in eene kringvormige te veranderen, is reeds lang opgelost; de stoombooten zelf zijn een bewijs daarvan. Men zal tegenwerpen, dat, bij den stempel eener waterpers, de werkzaamheid, wanneer zij het ma-

[p. 575]

ximum bereikt heeft, rusten moet, tot de pomp ledig en de stempel weder gerezen is, om het drukwerk van nieuws te beginnen; maar dit is te verhelpen, wanneer men twee persen bezigt, die op de gelijke as afwisselend werken. De dubbele luchtpomp geeft ons een voorbeeld van deze dubbele werkzaamheid. Volgens deze aanwijzing kan ieder werktuigkundige de toepassing derzelve op de riemen en raderen van een vaartuig maken. Het mechanismus is van eene stommachine weinig verschillend; het is eenvoudiger, behoeft geen brandstof, neemt minder plaats weg, staat niet aan het gevaar bloot van brand en uitbarsting, kan overal gebruikt worden waar water is, laat alzoo verre reizen toe, en vordert niet meer armen dan de stommachine.

De Heer cadet gessicourt zegt, met hem vereerende zedigheid, tot besluit: ‘Ik geloof niet, dat deze aanwending der waterpers eene groote verdienste zij; maar ik voel mij gedrongen den voorslag daartoe openlijk bekend te maken, opdat de Engelschen of Amerikanen, wanneer zij ons in deszelfs uitvoering voorkomen, ons niet den eersten wenk daartoe betwisten.’