Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1818

Disputatio inauguralis de altera Pauli ad Corinthios epistola, et observanda in illa Apostoli indole et oratione, quam - pro gradu doctoratus - publico examini submittit Hermannus Joannes Royaards, Rheno-Trajectinus. Trajecti ad Rhenum, ex officina J. Altheer. 8vo. maj.

De jeugdige Schrijver dezer weluitgewerkte Verhandelinge is de Zoon van den beroemden Utrechtschen Hoogleeraar royaards. Op raad, eerst van zijnen Vader, en naderhand van andere Leermeestens, nam hij voor, om het een of ander stuk als eene proeve zijner akademische vorderingen te bewerken. Hiertoe koos hij den tweeden Brief van Paulus aan de Korinthiërs. Hij

[p. 562]

las en herlas denzelven meermalen, ten einde geheel indes Schrijvers leeftijd en wijze van denken, van gevoelen, van zeggen in te dringen. Hij teekende terstond alles op, wat hij het meest geschikt tot opheldering des Briefs oordeelde. Voorts raadpleegde hij geene andere Uitleggers, voordat hij zichzelven, door dus te werk te gaan, eenigermate althans, voldaan had. - Dit is, voorzeker, de kortste en de gemakkelijkste weg niet, om het een of ander stuk des Bijbels te bewerken; maar het is toch de éénige ware weg voor hem, die, met genoegzame kunde en verstand begaafd, uit zijne eigene oogen zien kan en wil, en iets voor den dag wil brengen, dat allezins der moeite waardig is om het licht te zien.

Het hoofdoogmerk dezer Verhandelinge is, om het karakter van Paulus en zijne wijze van zeggen te schetsen. Hiertoe scheen een Brief zeer geschikt, waarin men zijn hart het meest gewoon is te openen; bijzonder deze tweede Brief aan de Korinthiërs, dewijl de Apostel in geen anderen zijne gevoelens en gemoedsaandoeningen meer heeft uitgestort. Echter heeft de Her royaards de kritiek en oordeelkunde niet ter zijde gesteld, maar overal, waar het te pas kwam, aangewend.

Behalve de Inleiding, over Korinthe en de Korinthische Christengemeente in het algemeen, is de Verhandeling zelve in drie Hoofddeelen gedeeld. Het eerste handelt over den Brief zelven, over welks aard, vorm en inhoud de gevoelens, meer dan bij eenig ander geschrift van Paulus, uiteenloopen. In deze afdeeling wordt eerst bijzonder de innerlijke gesteldheid der Korinthische kerk, ten tijde van het schrijven dezes Briefs, opgegeven; en de slotsom van al het te dien einde bijgebragte is, dat de Korinthische Christenen, schoon gedeeltelijk door sektenzucht gedreven en bedorven van zeden, echter zeer veel hadden, dat lof verdiende. - De tijd, waarin deze Brief geschreven is, wordt als waarschijnlijk opgegeen het 56ste jaar,

[p. 563]

naar de Dionysiaansche tijdrekening. De plaats, alwaar Paulus denzelven schreef, was Philippi, in Macedonië. Het oogmerk dezes Zendbriefs aan de Korinthische Christenen was, hunne gevoelens en zeden te verbeteren. De aandoeningen des Schrijvers waren deels die van vreugde over het goede en lofwaardige, dat hij van die Geme nte wist, deels die van droefheid over hetgeen hij in dezelve te misprijzen vond. Wat den vorm betreft, de Heer royaards houdt zich, om gewigtige redenen, aan het oude gevoelen, dat het een doorloopende Brief is, op een' en denzelfden tijd, maar met verschillende aandoeningen, geschreven; en, overeenkomstig dit eenvoudig, natuurlijk en alleraannemenswaardigst denkbeeld, wordt voorts de geheele inhoud geleidelijk opgegeven.

Het tweede Hoofddeel loopt over het karakter van Paulus, hetwelk in den Brief doorstraalt; zijnde, vastheid van grondbeginsels en oogmerken; zedigheid, met een juist gevoel zijner waardigheid gepaard; driftigheid van aard, met zachtzinnigheid en liefde jegens anderen verbonden; groote ijver, door niet minder groot verstand bestuurd. Ten slotte worden eenige aanmerkingen bijgevoegd: over de schonne overeenkomst en harmonie der verschillende hoedanigheden in Paulus, uit zijn karakter te begrijpen, en die den waarlijk grooten man kenmerkten; over Gods wijsheid in het uitkiezen van zulk een' man tot verkondiger van het Evangelie, vooral onder de Korinthiërs; over de kracht van den Christelijken Godsdienst in het ontwikkelen en besturen van dat karakter; en eindelijk over het belang der beschouwing van hetzelve in de verklaring des Briefs.

De derde en laatste Afdeeling handelt over den stijl van Paulus in dezen Brief. Na de verschillende gevoelens hieromtrent te hebben opgegeven, wordt die stijl geschetst: als eenvoudig en kunsteloos-schoon; als innemand en aangenaam; als deftig, levendig en verheven, en dus als natuurlijk-welsprekend.

Zie daar, Lezer, een dor geraamte, uit hetwelk gij,

[p. 564]

echter, genoegzaam zult kunnen opmaken, dat het geheele stuk, in deszelfs inrigting en zamenstelling, den voortreffelijksten aanleg kenmerkt, en wat men van iemand te verwachten hebbe, die, reeds in zijne jeugd en bij het einde zijner akademische loopbaan, den Bijbel op de gelukkigste wijze tonnt te kunnen behandelen.