Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1818

[p. 505]

De Gevallen van Rudolph Reybridge, of Schetsen van hedendaagsche Karakters, Zeden en wijze van Opvoeding. Uit het Engelsch van W. Linley. Met Platen. IIIde en laatste Deel. Te Haarlem, bij F. Bohn. In gr. 8vo. 220 Bl. f 2-18-:

Zijn de vorige deelen van dit werk met belangstelling en welgevallen gelezen, ook de eindelijke ontwikkeling moet algemeenen bijval vinden; wij voor het minst geven alsnu den Schrijver gaarne den lof, dat hij zijn plan meesterlijk heeft uitgewerkt; en de naam van den Schrijver van Rudolph Reybridge zal bij ieder werk, dat ons verder van hem mogt ter hand komen, vooraf reeds de verzekering zijn, dat wij iets zeer aangenaams en nuttigs zullen lezen. De held des verhaals, altijd even opregt, edelmoedig, braaf en mannelijk gevoelig, heeft in dit deel nog wel eene en andere moeijelijke beproeving, en de Lezer wordt nog wel meermalen over hem ongerust; maar eindelijk wordt de knoop ontbonden, en komt hij, door de besturende leiding eener altijd waakzame Voorzienigheid, tot dien hoogen stand en eer, en dien hoogen trap van aardsch geluk, als de Lezer, die onmisbaar al vroeg zijn vriend werd, hem maar kan toewenschen; terwijl zijn menigvuldig vroeger ongeluk in ieder opzigt tot die zaligheid voorbereiding was. Dit wordt ons nu wel niet alzoo voorgecijferd; maar, zich de gebeurtenissen herinnerende, wordt het den nadenkenden duidelijk, gelijk ook, dat hem zijne vroegere edelmoedigheid en menschlievende hulp mede in ieder opzigt kennelijk vergolden wordt.

‘Door eene verwonderlijke tusschenkomst, strekte Hij (de Algoede) zijne beschermende hand uit; voor eene korte poos liet Hij wel de deugd verdrukken en de ondeugd zegevieren; doch wat zullen de stoutste twijfelaars van deze uitkomst zeggen? Dat hier de kleingeestige Epicurist, aan zinnelijkheid verslaafd, de Voorzienigheid, zoo hij durft, belagche! Laat hier de verlichte, vrijdenkende wijsgeer, die met een trotsch voorhoofd beweert, dat de Almagt wel voor de geslachten, maar niet voor de enkelen zorgt, het zigtbare wereldbestuur ontkennen. Laten zij, wanneer zij moed hebben, hunnen Afgod, het Geval, hier

[p. 506]

op den troon zetten; en kinderen zullen hen uitlagchen, wanneer zij hooren, dat Geval het gebed des beweldadigden verhoorde, en den weldoener uit de handen van bedriegers en booswichten redde, door iemand, die hen niet kende, die naauwelijks immer iets van hen gehoord had, maar die tot dat einde uit de golven gespaard werd. Neen! neen! dat gevoel van onuitsprekelijke dankbaarheid, hetwelk uit eene zoo uitstekende weldaad van het Opperwezen voortvloeit, dat gevoel, hetwelk op uwer aller gelaatstrekken schittert, getuigt, dat Hij bestaat, en een belooner is dergenen, die Hem zoeken. - Ja! riep de Graaf, terwijl hooge, godsdienstige geestdrift in zijne oogen schitterde, - ja! Hij heeft ons welgedaan, boven onze vurigste, hoogste verwachting. Maar waar is zijn beste zegen? waar is mijn dierbare zoon? o! Hij kome aan mijn hart! Dat hart, door godsdienstig gevoel gesterkt, zal nu op zijn gezigt niet meer breken. Waar is hij, fitzallen, het ware kind mijner zoo duur beminde? - Aan uwe borst! gilde rudolph, en lag sprakeloos in de armen zijns vaders. Ook ardendale was het onmogelijk, iets verder te uiten: in een gevoel, hetwelk geene pen kan beschrijven, geene tong kan uitdrukken, omhelsden en weenden zij met elkander, en snikten; terwijl denham, in aanbidding verloren, op zijne knien zonk, en aan de bronader des levens het reinste dankoffer toebragt, door geene woorden verzwakt. Neen! ook wij wagen het niet, deze schilderij uit te werken; het gordijn valle neder, en het hart onzer Lezeren voltooije de luchtige trekken!’

Deze groote waarheid wordt dan door dit verzierd verhaal wel niet bewezen, maar opgehelderd. Gelukkig de Lezer, die, met het verhaal niet te vreden, maar door hetzelve tot opmerkzaamheid en gevoel gescherpt, dit dierbare in de geschiedenis der wereld en van zijn leven tastbaar opmerkt, en dan ook zeker, immers genoegzaam voor zijn geloof en beoefening, bevestigd vindt!