Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1818

Karel Barimore, of de noodlottige Gevolgen van den Minnenijd. Naar de derde Fransche uitgave. Te Amsterdam, bij de Wed. H. van Kesteren en Zoon. 1817. In gr. 8vo. 206 Bl. f 2-12-:

Niettegenstaande eene vertaling uit het Fransch, vooral in het romantische vak, ons, om meer dan ééne reden, maar weinig bevalt, eene herhaalde uitgave bij deze onze naburen ook voor ons juist geene sterke aanbeveling is, wij ook zoodanig eene waarschuwing tegen zulk eenen alle verbeelding te boven gaanden minnenijd voor den Nederlander weinig behoefte rekenen, daarenboven nog geen volkomen vertrouwen stellen in de verklaring van den onbekenden Schrijver, dat het sonds des verhaals op eene ware geschiedenis zou gegrond zijn, en ook geenszins instemmen met het Journal de Paris, hetwelk dezen Roman met de Corinna van Mevr. van stael en de Atala van chateaubriant vergelijkt, - desniettegenstaande doen wij dit verhaal gaarne regt, getuigende: dat het wél en met smaak is geschreven, en dat het wel bijzonder dienen mag ter waarschuwing tegen onberaden en inderdaad doorgaans dwaze en ongelukkige huwelijken, tegen samiliebetrekkingen en familiebelang, en zonder deze te raadplegen, aangegaan, enkel uit zeker overdreven gevoel, en in het bijzonder ook wel tegen huwelijken met personen van al te zeer uiteenloopende godsdienstige denkbeelden. - Karel Barimore, zijne vrouw, de voor hem bestemde waardige bloedverwante, en alle zijne vrienden, zijn het slagtoffer van deze zijne onberadenheid; en is deze Roman bijzonder treurig, daar ieder persoon, die braaf is en in welken wij belang stellen, ongelukkig wordt. De held des verhaals, vrij keurig in zijne keuze, en voor de schichten van den Liefdegod onkwetsbaar, naar het scheen, zag (en de eerstgeworpen blik besliste voor de eeuwigheid!) een jeugdig betooverend Grieksch meisje; zij werd dan ook zijne vrouw, hoe veel onoverko-

[p. 47]

melijke zwarigheid eerst moest worden opgeruimd, en, zonderling genoeg, bleef dit huwelijk voor zijne vrienden in Engeland bedekt; zijn geluk was volkomen, tot dat de zwangere vrouw, door droomen en gezigten harer angstvallige verbeelding, met schrik en ijzing gevoelde, dat zij eenen ketter onder haar hart droeg; en dit was 't niet al, maar, door de heiligste pligten, die hij te lang verzuimde, gedwongen, moest hij zijne gade misleiden en verlaten; en, alhoewel dit maar voor weinige dagen en met de meeste voorzorg geschiedde, kreeg zij sterkte voor hare ongegronde vermoedens; haar minnenijd werd zinneloosheid en razernij, en wel zoo, dat de ijsselijke ellende van allen alleen met den dood eindigen kon.

Een paar aanmerkingen, welker waarheid ons trof, hoewel zij ons bevreemden in eenen Franschen Roman, willen wij afschrijven:

‘Te Lausanne hebben mijne eerste gepeinzen ook mijne eerste smarten opgewekt; daar heb ik den hoogmoed en de laagheid der menschen leeren kennen, benevens die verachtelijke trotschheid veler aanzienlijken, welke hen zoo verlegen maakt, indien men slechts verstands genoeg bezit hen te bespotten. Bijna alle de grooten der aarde, welken ik gekend heb, kunnen vergeleken worden bij die bergen, waarvan men, in het verschiet, de reusachtige gestalte en de hemelsblaauwe kleur bewondert, terwijl men, bij nadere beschouwing, niets dan woeste rotsen en onvruchtbare toppen ontdekt; met dat onderscheid, echter, dat de berg hooger schijnt, wanneer men denzelven nadert, daar deze menschen dan naauwelijks hunnen gewonen omvang behouden.’

‘In alle groote gezelschappen heb ik mij nimmer wél bevonden, doch vooral niet bij de Franschen. Hun al te welig vernuft verveelde mij; die gedurige spotlust en die kunst, om, op eene luchtige wijze, over ernstige zaken en, bedaard, over nietsbeduidende dingen te kunnen spreken, stuitte mij geweldig.’