Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

[p. 709]

Het herkenningsteeken der bijen.

(Cultivateur des Abeilles, van den Predikant j. de gelieu, in Colombier, Kanton Neufchatel in Zwitserland.)

De bijen van eenen stok hebben middel, elkander te herkennen, en hare medgezellinnen van alle vreemde bijen te onderscheiden. Zonder hetzelve konden zij haren honig niet verdedigen. Vergeefs zou de Schepper elk harer met den gevreesden angel hebben voorzien, wanneer zij hare vijanden niet konden herkennen, welken die angel dooden moet: deze zouden zonder gevaar uit- en ingaan, zich met de arbeidsters vermengen, en derzelven hare met moeite verzamelde schatten ontrooven, wanneer zij niet konden aangehouden en gestraft worden. Maar de Schepper, die haar verdedigmiddelen schonk, vergunde haar ook de middelen, om zich onderling te herkennen en van de rooveressen te onderscheiden. Wanneer eene bij, door het toeval of den wind gedreven, op een' vreemden stok valt, wordt zij gegrepen, en, als van boos opzet verdacht, op de plaats gedood. Welk is wel dit herkenningsteeken? Waar is het orgaan, het daartoe dienstige werktuig? Zijn het de, in alle rigtingen beweegbare, voelhorens vooraan den kop? Zulks is zeer waarschijnlijk. Herkennen zij elkander aan den reuk? Ook dit is niet onwaarschijnlijk. Zijn eene aanmerkelijke menigte bijenkorven in een dorp of ook op naburige afstanden voorhanden, zoo kan het gebeuren, dat twee of meer derzelven gelijke herkenningsmerken hebben, waardoor zij in het geval komen van elkander ongestraft te plonderen. In dit geval echter, dat zelden plaats heeft, kunnen zij haar herkenningsteeken veranderen en een nieuw aannemen. In een der honigrijkste jaren der afgeloopene eeuwe had ik daarvan de navolgende ondervinding:

In Meimaand had ik mijnen eersten zwerm, die zeer sterk was, in een' grooten strookorf verzameld. Naar-

[p. 710]

dien de luchtsgesteldheid zeer gunstig was, begon hij terstond te bouwen, en vulde in korten tijd de helft des korfs. Na verloop van eenige dagen bemerkte ik, dat hij door eenen, mijnen buurman toebehoorenden, korf, wiens bijenstal slechts eenige honderd schreden van den mijnen verwijderd was, beroofd werd; dat de rooveressen uit- en ingingen, zonder herkend te worden; en dat zij even zoo veel honig wegvoerden, als mijne arbeidsters konden inzamelen. Ik vernaauwde het vlieggat tot op de helft, plaatste mij gedurende eene gansche week in ledige uren nabij mijnen stok, en doodde dagelijks eenige honderd diefeggen, welke ik gemakkelijk aan haren buik herkende, die dun was als zij ingingen, en bij het terugkeeren, door den grootstmogelijken overvloed van nektar, dien hij maar konde bergen, opgezwollen. Niets konde haar terughouden; onophoudelijk kwamen zij telkens in grooteren getale weder, zetteden hare rooverijen tot aan den nacht voort, en vingen den volgenden morgen vroeg weder aan, ik mogt zoo vele ombrengen als ik wilde. Alle mijne bemoeijingen waren vergeefs; en reeds wanhoopte ik aan het behoud van dezen zwerm, toen ik hem eens, tegen den avond, zeer onrustig en in sterkere beweging vond, dan wanneer hij zijne koningin had verloren. De bijen liepen in alle rigtingen op het voorste gedeelte en op de vliegplank om, beroken en betastten elkander beurtelings, alsof zij elkander iets te zeggen hadden. Zij wilden haar herkenningsteeken veranderen; hetgeen ook werkelijk in den nacht gebeurde. Alle, den volgenden dag zich wederom vertoonende, rooveressen werden aangehouden en gedood. Eenigen ontkwamen de oplettende wachters, die den ingang verdedigden, verwittigden ongetwijfeld de anderen van het gevaar, hetwolk haar gedreigd had, en dat men niet langer ongestraft rooven konde. Niet ééne van haar, welke de plondering weder wilde aanvangen, werd in den beroofden korf ingelaten, die van nu af verwonderlijk wel gedijde. - Nog twee andere voorvallen van denzelfden aard heb ik mogen waarnemen, die hetzelsde gevolg hadden.