Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

Uittreksel van een paar brieven, geschreven uit Parijs, in februarij en maart, 1817.

In de groote wereld, even als in deze kleine, Parijs, is men reeds dagelijks gewend, om hooggespannen verwachtingen, of geheel te leur gesteld, of verre overtroffen te zien. In dit laatste geval ben ik - reeds vrij ongeloovig aan alles, wat de bazuin der nieuwstijdingen vooruit verkondigt - met het Museum der Oudheden, hetwelk dezer dagen geopend werd. Hoe gering mijne verwachting daarvan was, meldde u een mijner vorige brieven; en dus moet ik bekennen, dat ik bij mijne intrede eenige minuten lang verbaasd stond. Deze reeks van zalen - daar zijn er zestien - nieuw opgeschilderd, eenigen geheel nieuw, en in marmer en verguldsel met even veel pracht als smaak versierd; in dezelven de stand- en borstbeelden, basreliels, praalgraven, zuilen, enz. in een schoon licht en in de beste orde geplaatst, waarbij geen ander grondbeginsel, dan eene voordeelige en treffende werking der stukken, tot regel werd genomen. Waarlijk een schoon en grootsch gezigt! hetwelk de Franschen, uit een beleedigd eergevoel, noopt om staande te houden: ‘Dat er in Europa, en zelfs in het vaderland der kunsten, ja, wat nog meer is, in het Vatikaan, geene verzameling van oudheden zij, gelijk aan deze in rijkdom, schoonheid en orde van plaatsing. Dat de verbondene Mogendheden aan deze verzame-

[p. 569]

ling eene weldaad hadden bewezen, door dezelve van deze puerils colifichets en débris informes, waaruit het vorig Museum grootendeels bestond, (dus zegt het laatste Journal des Débats) weder te bevrijden.’

Het is bekend, dat de Franschen bij alles hunne bonne mine à mauvais jeu weten te maken! En toch is deze verzameling, zoo als zij thans is, behalve eenige stukken, welke door vorige Koningen gekocht zijn, b.v. de waarlijk zeer schoone diana van Fontainebleau, uit de tijden van frans den I, en andere, voornamelijk en grootendeels met vreemde vederen versierd. Zoo hebben ook de Romeinsche Kommissarissen den beroemden Riviergod, Tiber, en eenige andere kolossen laten staan, welke moeijelijk te verplaatsen waren.

Vooral echter is de beroemde verzameling der Oudheden van borghese hier gebleven, en verheerlijkt het Fransche Museum door den vechtenden Gladiator, den ouden Boschgod met den kleinen bacchus, den Hermaphrodiet, den marsias, de groote Borghesesche Vaas, eenen schoonen Torso. van den Olympischen jupiter, en vele andere meesterstukken. Voorts zijn nog eene kolossale Muse, de zoogenaamde pallas van Velletri, germanicus, jason en andere, de hoosdsieraden van het Museum. Men schat het geheele getal van stand- en borstbeelden alleen op tachtig stuks, behalve de basreliefs en ander beeldwerk. Het getal der geheele verzameling, wanneer zij eens voltallig zal zijn, wordt op 400 stukken geschat.

Toen ik de voormalige Zaal van apollo naderde, worstelde ik langen tijd met mijne vrees voor het omzien naar de nis, waar eertijds die Goddelijke stond. Zijne plaats is vervangen door de wezenlijk zeer schoone diana van Fontainebleau, welke men ook aan praxiteles toeschrijft, en eene treffende gelijkheid met haren goddelijken broeder heeft. Deze zaal wordt thans ook naar haar genoemd, zoo als de voormalige Zaal van laokoön naar den Centaur, welke door eenen jongen bacchus geboeid wordt. Tot vermeerdering dezer verzameling hebben alle Koninklijke paleizen en tuinen, waarin nog iets soortgelijks was te vinden, derzelver bezitting moeten afstaan. Binnen kort zal nog eene verzameling van beelden der oude Fransche Koningen, Helden en Geleerden uit het Musèe Français daarbij komen, welke, zoo als bekend is, uit de in het begin der omwenteling vernielde

[p. 570]

kerken, benevens eenige praalgraven, enz. door le noir hierhenen geborgen werden. Ook deze herstelde en andere kerken in Parijs, St. Denis, enz. krijgen nu hare praalgraven en andere gedenkstukken terug, zoodat het Museum van Fransche Oudheden aux petits Augustins daardoor waarschijnlijk geheel ontbonden zal worden.

Men bemint in Parijs de treffende uitersten. Dalen wij dus van die Grieksche Goden- en heldenbeelden en hunne prachtige verblijsplaatsen af tot de boutique van den Italiaanschen hond munito, die in zijne soort, en vooral voor de kijkzieke Parijzenaars, niet minder opmerkens en bezienswaardig is, dan de hemelsche diana van Fontainebleau en haar verdwenen broeder van Belvedere. In de levensgeschiedenis van dezen alom beroemden hond, welke aan den ingang der vertoonplaats verkocht wordt, zegt de schrijver: ‘Onder het schrijven dezer geschiedenis hoopten wij, dat het verhaal der kundigheden van munito de eerzucht der verwaarloosde kinderen zoude aansporen, om zich te laten onderwijzen.’ En dus zijn hier weinig vaders, die hunne kinderen niet in menigte naar dit hooge voorbeeld hunner beschaving geleiden; en door geheel Parijs wordt zoo veel van dezen hond gesproken, dat men in gezelschappen bespot wordt, wanneer men hem niet gezien heeft, en van zijne verbazende kunsten niet vertellen kan. Hij schrijft en rekent als de bekwaamste meester. Men schrijft hem eene cijferles voor op eene tafel. Zeer ernstig plaatst hij zich voor dezelve, schijnt eenige minuten na te denken, en zoekt dan alle tot de som vereischte cijfers uit de op den grond verstrooid liggende getallen op, zonder dat zijn meester hem ook maar het minste zigtbare teeken geeft. De spelling verstaat hij volkomen. Een woord wordt hem voorgeschreven; aanstonds vindt hij alle daartoe vereischte letters. De speelkaarten kent hij naauwkeurig. Men vraagt hem 10 of 12 kaarten; oogenblikkelijk zoekt hij dezelven, zonder ooit te dwalen, uit een geheel spel. - Dit merkwaardige dier, eene soort van Poedel, is digt bij Milaan geboren, en maakt het fortuin van een arm huisgezin; want de toeloop is verbazend, en men betaalt voor de plaats drie sranks.